کشف یک آتشکده در خراسان توسط محققان دانشگاه تهران

کاوش‌های باستان‌شناسی که در یک دهه اخیر در محوطه باستانی بازه هور به سرپرستی دکتر میثم لباف خانیکی، دانشیار گروه باستان‌شناسی دانشگاه تهران صورت گرفته است، منجر به کشف آتشکده‌ای شده که به گفته این عضو هیأت علمی دانشگاه، احتمالاً از اواخر دوره اشکانی تا اوایل دوران اسلامی به عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز مذهبی ایران فعال بوده است.

نتایج کاوش‌ها و پژوهش‌های دکتر میثم لباف خانیکی، عضو هیأت علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه تهران و سرپرست گروه کاوش بازه هور، در این‌باره گفت: محوطه باستانی بازه هور در استان خراسان رضوی واقع شده است و متشکل از دو چهارطاقی است که یکی در شمال محوطه و دیگری بر فراز ارتفاعات موسوم به قلعه دختر قرار گرفته‌اند.

وی افزود: کاوش‌های سال‌های اخیر در بقایای مجموعه معماری قلعه دختر، شواهدی از یک بنای آجری باشکوه را آشکار کرد که هسته مرکزی آن با آجر ساخته شده بود و در مجاورت آن تالار ستون‌داری وجود داشته است. ستون‌های این تالار و بخش‌هایی از فضای داخلی آن با گچبری‌ها و نقاشی‌های دیواری تزئین می‌یافت و دیوار خشتی ستبری، کل مجموعه را محصور می‌کرد. شواهدی چون کتیبه‌های فارسی میانه که با جوهر بر دیوار نوشته شده و صرف هزینه فراوان برای برپایی چنین مجموعه‌ای، بیانگر اهمیت این نیایشگاه در دوره ساسانی و اوایل اسلام است.

عضو هیأت علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه تهران با بیان اهمیت تاریخی نتایج این پژوهش، گفت: انطباق موقعیت جغرافیایی این آتشکده با مشخصات جغرافیایی آتشکده آذر برزین مهر که در متون پهلوی مندرج است، این احتمال را مطرح می‌کند که این بنا شاید همان آتشکده مذکور در متون مذهبی و اساطیری زرتشتیان دوره ساسانی باشد.

دکتر لباف خانیکی با تاکید بر لزوم ادامه این کاوش‌ها برای دریافت شواهد قطعی درباره هویت بنای مکشوفه، اظهار کرد: آتشکده آذر برزین مهر یکی از سه آتش اصلی دوره ساسانی را در خود جای می‌داد که به طبقه کشاورزان اختصاص یافته بود. گرچه تمام شواهد مکشوفه از آتشکده بازه هور دلالت بر اهمیت این نیایشگاه در ناحیه خراسان دارد، ولی تا زمان پیدا شدن شواهد قطعی مبنی بر هویت این آتشکده باید منتظر نتایج کاوش‌های آتی در این مجموعه تاریخی مهم ماند.

بنابر اعلام روابط عمومی دانشگاه تهران؛ وی افزود: تداوم کاوش در محوطه بازه هور توسط پژوهشگران دانشگاه تهران از شهریور ماه امسال از سر گرفته خواهد شد.

منبع: ایسنا