اثبات دزدی باستان‌شناس بزرگ از مقبره توت‌عنخ آمون

به گزارش گاردین، «هاوارد کارتر» باستان‌شناس بریتانیایی که مقبره توت‌عنخ آمون را در سال ۱۹۲۲ کشف کرد، مدت‌ها از سوی مصری‌ها مظنون به سرقت از گنجینه‌های آن، پیش از باز کردن رسمی بود و گرچه این شایعات نسل به نسل در حال چرخش بود اما اثبات آن کار ساده‌ای نبود.

اکنون در نامه‌ای مربوط به سال ۱۹۳۴ که قبلاً منتشر نشده بود، از جانب یک محقق برجسته بریتانیایی که در تیم حفاری این اکتشاف بزرگ تاریخی حضور داشته، اتهامی مطرح شده که بر اساس آن، کارتر به اموالی که بدون شک از مقبره دزدیده شده بود، دسترسی داشته است.

 «سر آلن گاردینر» فیلسوف برجسته در این نامه نوشته «هاوارد کارتر» او را برای ترجمه هیروگلیف‌های یافت شده در مقبره ۳۳۰۰ ساله توت‌عنخ آمون استخدام کرده بود و بعداً به او یک طلسم (whm amulet) داده که به عنوان هدیه به مُردگان در مصر باستان استفاده می‌شد و به او اطمینان داد که این شی‌ء از داخل مقبره نیامده است. «گاردینر» این طلسم را به «رکس انگلباخ» مدیر بریتانیایی وقت موزه مصر در قاهره نشان داده و در نهایت مشخص شده که این شی‌ء واقعاً از داخل مقبره آمده و با دیگر نمونه‌های کشف‌شده دیگر همخوانی دارد که همه از یک قالب ساخته شده بودند.

در ادامه «گاردینر» با ارسال نامه‌ای به «کارتر» نوشته است: «طلسمی که به من نشان دادی، بدون شک از مقبره توت‌عنخ آمون دزدیده شده و من عمیقاً متأسفم که در چنین موقعیتی ناخوشایندی قرار گرفتم اما طبیعتاً به مدیر موزه مصر (انگلباخ) نگفتم که این طلسم را از شما گرفته‌ام».

این نامه‌ها که اکنون در یک مجموعه خصوصی نگهداری می‌شود، به زودی در کتابی از انتشارات دانشگاه آکسفورد با عنوان «توت‌عنخ آمون و مقبره‌ای که جهان را تغییر داد» منتشر خواهد شد. «باب بریر» مصر شناس برجسته در دانشگاه لانگ آیلند و نویسنده این کتاب به آبزرور گفته که سوء ظن‌ها در مورد دستبرد «هاوارد کارتر» به گنجینه‌های مقبره توت‌عنخ آمون مدت‌هاست مطرح شده اما اکنون هیچ شکی در این مورد وجود ندارد.

این مصرشناس همچنین عنوان کرده، آنها مظنون بودند که قبل از بازگشایی رسمی مقبره، اشیاء باستانی، از جمله جواهراتی را که پس از مرگشان فروخته شده بود، بیرون آورده بودند. او در کتابش می‌نویسد: «مصری ها نتوانستند سوء ظن خود را ثابت کنند و متقاعد شده بودند که مثلاً کارتر قصد داشت سر چوبی توت عنخ آمون را که در نزد او پیدا شده بود، بدزدد. مقامات مصری مقبره شماره ۴ را بازرسی کرده بودند که کارتر و تیم از آن برای نگهداری آثار باستانی استفاده کرده بودند و یک سر چوبی زیبا از توت‌عنخ آمون در جوانی کشف کردند که در یک جعبه بسته بندی شده بود اما هرگز در سوابق کارتر از اکتشافات و همچنین در کتاب توصیف محتوای مقبره اشاره‌ای به آن نشده است. کارتر بعدها مدعی شده که این سر زیبای چوبی توت عنخ آمون را در آوار یکی از گذرگاه‌های کشف کرده است.

بعدها، اشیایی در بازار آثار باستانی مصر کشف شده که به وضوح از مقبره آمده بود و برخی از آنها وارد موزه‌ها از جمله موزه هنر متروپولیتن در نیویورک شدند. این موزه در سال ۲۰۱۰ اعلام کرد که ۱۹ شیء را که بین دهه‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۴۰ به دست آورده بود، به مصر بازمی‌گرداند، زیرا با قطعیت می‌توان آنها را به مقبره توت عنخ آمون نسبت داد.

برخی از مصر شناسان ادعای کارتر مبنی بر غارت گنجینه های مقبره در دوران باستان را به چالش کشیده اند. در سال ۱۹۴۷، در یک مجله علمی در قاهره، «آلفرد لوکاس» یکی از کارمندان کارتر گزارش داد که کارتر مخفیانه در اتاق تدفین را شکست و آن را دوباره مهر و موم کرده و پوشاند.

امسال صدمین سالگرد کشف مقبره توت‌عنخ آمون پادشاه جوان توسط «هاوارد کارتر» و حامی مالی او «لرد کارناروون» است که مملو از تاج و تخت، ارابه و هزاران شیء مورد نیاز در دنیای بعدی بوده است. کارتر در طول یک دهه بعد از این اکتشاف در  انتقال این اموال تاریخی به قاهره برای نمایش در موزه مصر نظارت داشت.

در سال ۱۹۲۲، «هاوارد کارتر» باستان‌شناس بریتانیایی مومیایی توت‌عنخ‌آمون فرعون مصر باستان را که در سن ۹ سالگی به تخت نشست و حدود ۱۰ سال فرمانروایی کرد، در «دره پادشاهان» واقع در مصر کشف کرد. در زمان کشف مقبره این فرعون، گنجینه عظیمی شامل جواهرات و یک ماسک طلایی کشف شد. کشف مقبره توت‌عنخ‌آمون توجه بسیاری را در سطح جهان به تاریخچه مصر باستان جلب کرد. پس از دهه‌ها تحقیق درباره فرضیه به قتل رسیدن این فرعون جوان، درنهایت نتایج یک بررسی نشان داد این فرعون بر اثر جراحات ایجادشده حین شکار جان خود را از دست داده است.