دروازه شمیران، پاتوق زغال‌فروشان و چوب‌فروشان

اولین برج و باروی دور تهران به فرمان شاه طهماسب صفوی ایجاد شد؛ قلعه‌ای با ۱۱۴برج و بارو که باعث شد تهران به تدریج از حالت روستایی و زندگی زیرزمینی خارج شود و به سوی شهری شدن پیش برود.

حصار طهماسبی چهار دروازه داشته شامل قزوین در غرب، حضرت‌عبدالعظیم در جنوب، دولاب‌ در شرق و شمیران در شمال.

دروازه‌ای که در شمال حصار طهماسبی ایجاد شده بود، «دروازه شمیران» نام داشت. «علیرضا زمانی» تهران‌شناس درباره این دروازه می‌گوید: «دروازه شمیران، در تقاطع خیابان پامنار و خیابان امیرکبیر امروزی قرار داشت.»

زمانی می‌افزاید: «تهرانی‌ها از این دروازه برای ورود و خروج به شمیران، قصران و تهران استفاده می‌کردند. این محدوده با وجود باغ‌های پامنار یا عودلاجان، بسیار زیبا و سرسبز بود. به همین خاطر نجیب‌زاده ایتالیایی که در قرن ۱۶ میلادی از این دروازه وارد تهران می‌شود در سفرنامه‌اش تهران را به عنوان شهر چنارها نامیده است. از سوی دیگر این دروازه راه ارتباطی با ۳۳روستا و آبادی شمیران بود که امروز به نام فشم و میگون می‌شناسیم. همچنین مسافران شهرهای شمالی کشور هم از این مسیر وارد تهران می‌شدند.»

جالب است بدانید که به دلیل راه  ارتباطاتی که از شمال کشور از طریق این دروازه با تهران وجود داشت تقریباً بازار و کسب و کار زغال‌فروشی‌ها و چوب‌فروشی‌ها در راستای بیرونی این دروازه یعنی در محدوده خیابان پامنار امروزی شکل گرفتند حتی برنج‌فروشی‌ها.

این دروازه هم مثل دروازه‌های دیگر حصار طهماسبی بعد از توسعه تهران و ساخت حصار ناصری از بین رفت و هیچ نشان ملموسی  از معماری‌اش وجود ندارد.»

منبع: همشهری