راز این تپه تاریخی چیست؟

البته حفر زمین برای یافتن گنج که ممکن است با مشکلاتی همراه باشد، شکل گسترده‌تر، علمی‌تر و حرفه‌یی‌تری هم دارد که فقط به کشف چند تکه طلا‌، سکه و عتیقه ختم نمی‌شود و با آن، تاریخ یک ملت را می‌توان کشف کرد.

علم باستان‌شناسی در ایران با توجه به سابقه و تمدن کهنی که در این کشور وجود دارد، از قدمت زیادی برخوردار است و از سال‌های دور، باستان‌شناسان خارجی و سپس باستان‌شناسان ایرانی نقاط زیادی از این سرزمین را کاویده‌اند و آثار بی‌نظیری را که از تمدن، فرهنگ و دانش پیشینیان این مرز و بوم نشان دارد، به‌دست آورده‌اند.

یکی از نمونه‌های بارز این آثار، تصویری است که مشاهده می‌کنید.

چغازنبیل پیش از کاوش

به‌نظر می‌رسد در این تصویر فقط مشتی خاک و سنگ روی هم تلنبار و چنین پشته‌ای ایجاد شده است. البته احتمالا باستان‌شناسان در همان نگاه اول در‌می‌یابند که این، یک تپه‌ی باستانی با دست کم چند لایه‌ی تاریخی است. با این حال شاید همان باستان‌شناسان هم برای اولین‌بار بعید می‌دانستند که در این تپه، یک بنای بزرگ و سالم نهفته باشد؛ آن هم یک سازه‌ی معماری عظیم متعلق به دوره‌ی عیلامی.

بله، اینجا «زیگورات چغازنبیل» پیش از آغاز کاوش‌های باستان‌شناسی است. تپه‌ای که درزمان پهلوی دوم توسط رومن گیرشمن خاکبرداری و به‌مرور یک اثر معماری در آن پیدا شد که آن را یک نیایشگاه دوره‌ی عیلامی دانسته‌اند.

این نیایشگاه که بخش به‌جا مانده از شهر دوراونتاش است، توسط اونتاش گال، پادشاه بزرگ عیلام باستان و برای ستایش ایزد اینشوشیناک، نگهبان شهر شوش، ساخته شده است. ساخت این شهر باستانی حدود 1250 سال قبل از میلاد مسیح (ع) در دوران عیلامی‌ها آغاز شد و پس از حمله‌ی آشوری‌ها ناتمام ماند.

چغازنبیل در زمینی به مساحت 11هزار مترمربع از خشت و آجر و در پنج طبقه ساخته شده که البته اکنون فقط دو طبقه‌ی آن باقی مانده است. براساس کتب تاریخی، ارتفاع این بنا در زمان آبادانی به 50 متر و سطح زیربنای آن به 25هزار مترمربع می‌رسید. همچنین این معبد به‌صورت طبقات متداخل ساخته شده و هر طبقه بالاتر و کوچک‌تر از طبقه‌ی دیگر است.

این اثر ماندگار پس از بیرون آمدن از خاک، در سال 1357 همراه با تخت جمشید و میدان نقش جهان اصفهان در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.

چغازنبیل در زمان کاوش گیرشمن

منبع: ایسنا