رومیان باستان چگونه تعطیلات خود را می گذراندند؟

"گایوس آنتونیوس" ثروتمند رومی در تراس ویلای باشکوه خود در بالای خلیج ناپل دراز کشیده و به دریا نگاه می‌کند. برده‌ای شراب و غذا‌هایی نفیس را برایش سرو می‌کند. صرفا چند روز پیش از آن آنتونیوس از گرمای ماه جولای رم به املاک اش در کشور گریخته بود جایی که هیچ چیزی از نظر تجملات و امکانات کم نداشت.

مجلس سنای امپراتوری روم در تعطیلات تابستانی به سر می‌برد و آنتونیوس می‌توانست وقت خود را کاملا وقف آرامش و زندگی‌ای خوب سازد. بعد ازظهر او منتظر مهمانانی بود که دعوت کرده و دوستان اش را شامل می‌شدند. قرار بود که آنان شب خوبی را در فصل گرما با یکدیگر بگذرانند. آنان در حمام‌های حرارتی در شهر آبگرم "بایا" در سواحل خلیج ناپل وقت شان را می‌گذراندند. تعطیلات خود مراقبتی در بین نخبگان رومی بسیار محبوب بود.

مقصد تفریحی محلی شماره یک: خلیج ناپل

خلیج ناپل مقصد مورد علاقه رومی‌ها برای تعطیلات بود و اعضای طبقات بالایی جامعه در ویلا‌های کنار دریا و کوهستان به سر می‌بردند. هوراس شاعر آن دوره گفته بود: "هیچ خلیجی در جهان نمی‌تواند با بایای زیبا رقابت کند". قایق‌های گشت و گذار در سراسر دریا حرکت می‌کردند و هنگام عصر همانطور که پلینی مورخ گزارش داده افراد را برای ضیافت مجلل شام گردهم می‌آوردند.

گذراندن وقت در بایا تعطیلات ساحلی کلاسیک به معنای امروزی نبود. مردم در ساحل آب پاشی می‌کردند، اما عمدتا به چشمه‌های شفابخش در حمام‌های حرارتی علاقه داشتند. افرادی که از تمکن مالی داشتند پایه حمام‌های حرارتی خود را مستقیما در دریا ساخته بودند تا بتوانند در حوضچه‌ای امن که توسط امواج اقیانوس احاطه شده بود شنا کنند. برای سنکا فیلسوف رومی، این مظهر انحطاط رومی بود. بایا نه تنها یک تفرجگاه ساحلی محسوب می‌شد بلکه به خاطر زیاده روی در تعطیلات نیز بدنام شده بود.

سنکا در گلایه گویی در این باره گفته بود: "چرا باید به مست‌هایی که در امتداد ساحل تلو تلو می‌خورند نگاه کنم و و مجبور باشم صدای مهمانی‌هایی که از قایق‌های بادبانی بلند می‌شود را تحمل کنم"؟

مارشال (مارکوس والریوس مارتیالیس) شاعر روم باستان و از همکاران سنکا، در یکی از نوشته‌هایش روابط غیراخلاقی در همه جای شهر ساحلی را مورد بررسی قرار داده بود و نوشت: "لایوینای بسیار پاکدامن در حالی که مکررا در حمام‌های بایا حضور می‌یافت در شعله‌های عشق گرفتار شد و در حالی که شوهرش را رها کرده بود با جوانی جسور فرار کرد".

سفر‌های طولانی

کسانی که برای یک سفر طولانی آماده بودند با خیال راحت در امپراتوری وسیع روم حرکت می‌کردند. علاوه بر این، در سراسر قلمروی روم باستان افراد به زبان لاتین صحبت می‌کردند. جاده‌هایی که در اصل برای ارتش روم ساخته شده بودند وضعیت خوبی داشتند و مسافران یا پیاده یا با کالسکه سفر می‌کردند. مسافران اگر وضعیت خوبی داشتند می‌توانستند ۳۰ کیلومتر در روز را به صورت پیاده و تا ۸۰ کیلومتر در روز را با کالسکه و یا مقداری مسافتی کمی بیش‌تر را با استفاده از اسب طی کنند.

در بین راه مهمانسرا‌هایی نیز وجود داشتند که غذا سرو می‌کردند. بسیاری از رومیان شب را در املاک روستایی خانواده‌های محلی می‌گذراندند. در نتیجه به اصطلاح "مهمان نوازی عمومی محلی" توافقی نانوشته بین خانواده‌ها بود که میزبانان را موظف به اسکان مسافران می‌ساخت.

افرادی که مسیر دریایی را انتخاب می‌کردند می‌توانستند با یک کشتی تجاری با هزینه معین سفر کنند البته کشتی‌های توریستی کلاسیک در آن زمان وجود نداشتند. ترس اصلی دریازدگی بود در حالی که دریا‌ها عمدتا عاری از دزدان دریایی بودند.

به روی همه افراد باز است جز "بربرها"

مصر با اهرام جیزه، ابوالهول و فانوس دریایی اسکندریه مقصد محبوبی بود که انبوهی از گردشگران را به خود جذب می‌کرد. گردشگران در ردپای هومر در تروا قدم می‌زدند یا به مکان‌های نبرد‌های معروف سرازیر می‌شدند برای مثال، به ماراتن جایی که یونانیان در سال ۴۹۰ پیش از میلاد مسیح ارتش ایران را شکست دادند. حتی در آن زمان نیز سفر‌های تحصیلی برای مثال به ناپل یا آتن وجود داشت. هیچ رومی‌ای نمی‌خواست داوطلبانه به قلمروی بربر‌ها که به غیر رومیان و غیر یونانی‌ها اطلاق می‌شد، سفر کند و در مقابل در‌ها به روی بربر‌ها برای سفر آنان باز نبود.

از سوی دیگر معابد باستانی یونان برای گردشگران رومی جذابیت داشتند. راهنما‌های محلی سفر توضیح دادند که معبد دلفی محل سکونت خدایان درباره چه چیزی است و پاوسانیاس (۱۱۰-۱۸۰ پس از میلاد) نویسنده یونانی یکی از اولین "راهنما‌های سفر" را در مورد مناظر سرزمین خود نوشت.

سوغاتی حتی در روم باستان

مسافران هر کجا که می‌رفتند مردم محلی سودی از گردشگران ثروتمند روم عایدشان می‌شد. بنابراین، حتی در آن زمان نیز انواع سوغاتی برای خرید وجود داشتند از اهرام مینیاتوری گرفته تا مجسمه‌های نقره‌ای تا کوزه‌های سفالی که با تصویر فانوس اسکندریه نقاشی شده بودند.

امپراتور هادریان عاشق سفر یک قدم فراتر رفت: او حتی مدل‌های مینیاتوری از مناظر معروف را در ویلای آدریانا در تیبور (تیوولی امروزی) ساخته بود.

منبع: فرارو