زنی که نامه گنده لات تهران را به زندان قصر برد

تلاش اراذل و اوباش حکومتی و همدستی آنها با عوامل دربار به قصد سرنگونی دولت مصدق و نقش ارتش در کودتا، از مهم‌ترین اتفاقاتی است که سرنوشت کودتای تاریخی ۲۸ مرداد را رقم زد. اردشیر آل عوض، محقق فرهنگ عامه، به خط کردن ارازل و اوباش توسط حکومت شاهنشاهی و گسیل آنها به خیابان های پایتخت را نطفه اصلی کودتای ۲۸ مرداد می داند.

التهاب در سه نقطه تهران

تهران در بحبوحه کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ روزهای پرالتهابی را سپری کرد و از آنجا که در آن برهه تاریخی عملاً رسانه بی‌طرفی وجود نداشت، التهابات در میدان‌ها و خیابان‌های اصلی پایتخت بروز کرد. اردشیر آل عوض ۳ نقطه شهر را کانون تقابل و درگیری کودتاچیان و طرفداران دکتر مصدق می‌داند و می‌گوید: «از نقاط پرالتهاب تهران در آن روزها می‌توان به میدان ارگ، ایستگاه رادیو، میدان بهارستان و حول ساختمان مجلس و میدان توپخانه یا سپه سابق اشاره کرد. حامیان شاه و مخالفان مصدق در این سه نقطه حضور مؤثری داشتند. مخالفان مصدق در میدان ارگ جولان می‌داند و حتی ساختمان رادیو تهران را اشغال کردند.»

ملاقات با شعبان جعفری

آل عوض معتقد است که ورود اراذل و اوباش به دسته‌بندی‌های سیاسی به تقابل طرفداران و مخالقان دولت مصدق منجر شد و تلاشی برای به سرانجام رسیدن کودتا در خیابان‌های اصلی تهران بوده: «فردی به نام میرزا عبدالله جندقی، معروف به میرزا شهریاری، که شاهد همه اتفاقات کودتای ۲۸ مرداد بوده مشاهدات عینی‌اش از این اتفاق تاریخی را روایت کرده و صحبت‌های او می‌تواند یکسری از ابهامات تاریخی را برطرف کند. در روایت‌های غیرمستند تاریخی آمده که شعبان جعفری از ۲۴ مرداد وارد میدان شده، اما به گفته جندقی، شعبان جعفری ظهر روز کودتا از زندان قصر آزاد شده است. خانمی به نام رقیه آزادپور از طرف حسین مسگر که سردسته اوباش محله گمرک بوده به زندان قصر می‌رود و پیام مکتوبی را به شعبان جعفری می‌رساند. رقیه آزادپور معروف به «پروین آژدان‌قزی» در روز ۲۷ مردام پیام حسین مسگر را می‌رساند و از فردای آن روز شعبان جعفری وارد داستان کودتای ۲۸ مرداد می‌شود.»