این زن آخرین «جادوگر» بریتانیا بود

فرادید| در ۲۳ مارس ۱۹۴۴، در بحبوحه‌ی جنگ جهانی دوم، انبوهی از مردم به اوُلد بیلی لندن رفتند. این مؤسسۀ مشهور به عنوان محل اجرای عدالت کیفری در شهر، میزبان تعداد زیادی پرونده قضایی مهم بود. 

به گزارش فرادید، با این حال، در آن روز اوایل بهاری، اُلد بیلی محل محاکمه‌ای بود که با محاکمه‌های دیگر فرق داشت: قرن‌ها پس از اعدام آخرین فرد به جرم جادوگری در بریتانیا، یک «واسطه» یا «مدیوم» (کسی که ارواح را احضار می‌کند) به نام هلن دانکن به همان جرم متهم شد. او آخرین فردی است که در تاریخ بریتانیا طبق قانونی با مضمون جادوگری زندانی شده است. 

مسئلۀ رفتن هلن دانکن به دادگاه اُلد بیلی با موضوعات مربوط به اسرار دولتی بی ارتباط نبود. این مطلب درباره مادر میانسال شش فرزند است و این که او چگونه تشکیلات زمان جنگ را به وحشت انداخت و هزینه سنگین آن را پرداخت. 

احضار ارواح

هلن مَک‌فارلین که سال ۱۸۹۷ به دنیا آمد، با نام مستعار «نِل جهنمی» به ظاهر دارای استعدادهای ماورایی بود: هلن مک‌فارلین جوان طبق ادعاها قادر به دیدن ارواح بود. 

سال ۱۹۲۶، نل جهنمی که نامش پس از ازدواج با هنری دانکن در سال ۱۹۱۶ تغییر کرد، به عنوان واسطه، ابتدا در داندی اسکاتلند، و سپس در سراسر کشور، برای حمایت از خانواده در حال رشد خود که در نهایت شامل شش فرزند می‌شد، کار می‌کرد. 

دانکن مخاطبان خوبی برای استعدادش پیدا کرده بود. پس از جنگ جهانی اول و همه‌گیری مرگبار آنفلوانزا که میلیون‌ها جسد از خود به جای گذاشت، بسیاری از بریتانیایی‌ها به احضار ارواح اعتقاد پیدا کردند؛ یک سیستم اعتقادی که ادعا می‌کرد زنده‌ها می‌توانند با مردگان ارتباط برقرار کنند.

هلن دانکن در یک جلسۀ احضار ارواح در حال بالا آوردن «اکتوپلاسم»

دانکن جلسات احضار ارواح خود را در تاریکی انجام می‌داد و تنها از نور قرمز ملایم استفاده می‌کرد. او که پشت پرده‌ها می‌نشست، وارد حالت خلسه میشد و به «راهنماهای روحی» خود به نام‌های پگی و آلبرت برای پیشبرد روند کار متکی بود. حین نشستن، دانکن اکتوپلاسم تولید می‌کرد که از دهان و بینی او بیرون می‌ریخت. یک ماده‌ی سفید شبح‌آلود که به نظر می‌رسید به شکل ارواح ظاهر می‌شود و مراجعه‌کنندگان او را شوکه و شگفت‌زده می‌کند. 

با گسترش شهرت دانکن، او توجه شکاکانی مانند هری پرایس، محقق روانی را به خود جلب کرد. پرایس با موافقت دانکن، سال ۱۹۳۱ درباره او شروع به تحقیق کرد. او معتقد بود دانکن کلاهبردار است و اگرچه نمی‌توانست به طور قطع ثابت کند دانکن چگونه اکتوپلاسم تولید می‌کند، یک نظریه داشت: اکتوپلاسمی که او از دهان و بینی‌اش بیرون می‌ریزد فقط پارچه پنبه‌ای و سفیده تخم‌مرغی است که او بلعیده و آن را بالا می‌آورد. علاوه بر این، ارواحی که او احضار می‌کند شبیه عروسک هستند، نه افراد واقعی. 

با این حال، نتیجه‌گیری پرایس طرفداران او را منصرف نکرد. آن‌ها دست و پا می‌زدند تا در جلسات او شرکت کنند، حتی زمانی که بریتانیا یک بار دیگر وارد جنگ شده بود. 

هلن دانکن قبل از متهم شدن به نقض قانون جادوگری ۱۷۳۵، در کلیسای معبد شفای معنوی مَستِر در پورتس‌ماوث انگلستان جلسات احضار روح برگزار می‌کرد. هدف این قانون به جای غیرقانونی کردن جادوگری واقعی، مجازات افرادی بود که به دروغ ادعا می‌کردند سحر می‌کنند. 

جلسات احضار و جاسوسی در طول جنگ جهانی دوم

در ۳ سپتامبر ۱۹۳۹ بریتانیا وارد جنگ جهانی دوم شد. از آنجا که کشور به سمت شرایط جنگی پیش می‌رفت، جریان اطلاعات برای تقویت روحیه و جلوگیری از افتادن اسرار نظامی به دست افراد نادرست، تحت کنترل قرار گرفت. یکی از منابع بالقوه افشاگری که مطبوعات نگران آن بودند، واسطه‌ها (یا مدیوم‌ها) بودند. اگر واسطه‌ها سربازان را طلسم می‌کردند و روحیه‌شان از بین می‌رفت، چه چیزی جاسوسان دشمن را از کسب اطلاعات از طریق جلسات احضار روح باز می‌داشت؟ 

هلن دانکن برای نازی‌ها جلسات احضار روح برگزار نمی‌کرد، اما جنگ به سراغ دانکن رفت، چون کار او در سراسر بریتانیا پخش شد. در ۲۴ مه ۱۹۴۱، او در حال برگزاری یکی از جلسات احضار روح در ادینبورگ بود که یک «روح»، خبر تکان‌دهنده‌ای داد: یک کشتی جنگی بریتانیایی غرق شده بود. 

محلی که دانکن در آنجا ارواح را احضار می‌کرد

روی فایِربرِیس، رئیس اطلاعات نظامی اسکاتلند، در این جلسه حضور داشت. موقعیت رده‌بالای او سبب میشد که از اطلاعات محرمانه مطلع شود، اما او چنین خبری نشنیده بود. پس از جلسه، او ادعاهای دانکن را بررسی کرد و متوجه شد H. M. S Hood اخیراً در نبرد تنگه دانمارک گم شده است. چگونه دانکن زودتر از او از چنین خبری مطلع شده بود؟ 

سپس در نوامبر سال ۱۹۴۱، دانکن در پورتس‌ماوث، انگلستان، در حال احضار روح بود که روح به ظاهر یک ملوان خبر یک فاجعه دریایی دیگر را آورد. یک زیردریایی آلمانی، کشتی H. M. S Barham را با ۸۶۲ نفر تلفات، نابود کرده بود. دولت بریتانیا تا ژانویه ۱۹۴۲ به طور علنی این غرق شدن را تصدیق نکرد. 

اما دانکن چگونه از این رویدادهای طبقه‌بندی‌شده مطلع بود؟ مقامات برای فهمیدن این موضوع بی‌سر و صدا او را زیر نظر گرفتند. 

دو سال بعد، دانکن به پورتس‌ماوث بازگشت. مخاطبان او شامل ستوان اِستَنلی وُرث، افسر نیروی دریایی سلطنتی میشد. ورث به توانایی‌های دانکن شک داشت، به‌ویژه زمانی که دانکن ادعا می‌کرد ارواح بستگان زنده ورث را احضار کرده است. 

او که مشتاق اثبات کلاهبرداری دانکن بود، در جلسه دیگری شرکت کرد، این بار با یک افسر پلیس مبدل. در وسط جلسه، پلیس از روی صندلی خود پرید، پرده دانکن را کنار زد و او را دستگیر کرد. 

H. M. S Barham پس از نابود شدن توسط یک زیردریایی نازی در دریای مدیترانه در طول جنگ جهانی دوم، به پهلو کج شد. هنوز مشخص نیست هلن دانکن چگونه از این فاجعه دریایی مطلع شد؛ چیزی که او ادعا می‌کرد یک روح در طول جلسه به او گفته است. 

محاکمه جادوگران قرن بیستم

شبح جادوگری مدت‌ها دادگاه‌های انگلیس و اسکاتلند را فراگرفته بود، به‌ویژه در قرن شانزدهم که جادوگری جرمی تلقی میشد که مجازاتش اعدام بود. طبق سنت، آخرین فردی که به جرم جادوگری در بریتانیا اعدام شد، جَنِت هورن در سال ۱۷۲۷ بود. 

با این حال، زمان دستگیری دانکن، دادگاه‌های بریتانیا معمولاً واسطه‌های متقلب را به نقض قانون ولگردی متهم می‌کردند، قانون قرن نوزدهمی که هدف آن جلوگیری از کلاهبرداری از مردم توسط فال‌گیران و کسانی بود که با ارواح سروکار داشتند. 

با این حال، دادستان می‌ترسید دانکن به خاطر این جنبه فنی که برای پذیرش جلسات احضار روح متهم شده، نه به‌خاطر خدمات جادویی، تبرئه شود. بنابراین مقامات، دانکن را به نقض قانون جادوگری ۱۷۳۵ متهم کردند، قانونی که تنها چند سال پس از اعدام هورن تصویب شد و قرار بود کشور را به عصر مدرن بکشاند. این جرم حکم حبس را در پی داشت. 

اگرچه محاکمه دانکن می‌توانست در پورتس‌موث باشد، اما قضات تصمیم گرفتند به دلیل ماهیت «غیر معمول» پرونده، او باید در دادگاه جنایی مرکزی لندن، اُلد بِیلی، محاکمه شود. 

محاکمه دانکن که یک اتهام غیرمعمول و پرونده پرمخاطب بود، زمانی که در ۲۳ مارس ۱۹۴۴ آغاز شد، قرار بود به یک سیرک رسانه‌ای تبدیل شود. مطبوعات با نهایت اشتیاق در مورد محاکمه جادوگر مدرن گزارش دادند. این محاکمه حتی توجه نخست وزیر وینستون چرچیل را نیز جلب کرد که این روند عجیب و غریب را «حماقت منسوخ» خواند. 

در ۳ آوریل، هیئت منصفه به حکم خود رسید: مجرم. 

پس از مرگ

در ۶ ژوئن ۱۹۴۴، تنها چند ماه پس از محاکمه دانکن، نیروهای متفقین تهاجم مخفیانه‌ای را به فرانسه تحت اشغال نازی‌ها آغاز کردند. زمان‌بندی بین دستگیری دانکن و D-Day برخی را به این نظریه سوق داد که دولت بریتانیا، واسطه‌ی اسکاتلندی (دانکن) را هدف قرار داد تا از افشای اسرار دولتی توسط او قبل از تهاجم جلوگیری کند. فرانسیس یانگ مورخ میگوید: «هیچ چیزی برای اثبات مستقیم این شایعات وجود ندارد»، اما اذعان می‌کند که «دادگاه با دانکن بسیار غیرعادی رفتار کرد». 

در حالی که D-Day صدها مایل دورتر در حال گسترش بود، تیم دانکن در حال آماده کردن درخواست تجدید نظر Hail Mary بود. تلاشی که شکست خورد. به این ترتیب هلن دانکن وارد زندان هالوُوِی شد و آخرین فردی بود که طبق قانون جادوگری زندانی می‌شد.

دانکن پس از آزادی در اواخر سال ۱۹۴۴، احضار روح را از سر گرفت و همین کار او را هدف حملات بیشتر پلیس قرار داد. حامیان دانکن به تجمع در اطراف او ادامه دادند. حتی پس از مرگ دانکن در سال ۱۹۵۶، آن‌ها از دولت بریتانیا درخواست عفو کردند. 

رمز و راز هنر دانکن همچنان پس از مرگ او به قوت خود باقیست، زیرا هیچ کس به طور حتم نمی‌داند او چگونه از سرنوشت کشتی‌های Hood و Barham باخبر شد. رازهای دانکن نیز مانند ارواح بی‌کالبدی که احضار می‌کرد، با او ناپدید شدند.

مترجم: زهرا ذوالقدر