کشف ابزارهای جالب ۵۵۰ هزار ساله در یک غار؛ اجداد نئاندرتال‌ها چطور آتش روشن می‌کردند؟
ابزار سنگی ماقبل تاریخ که ۵۰ سال پیش در غاری در لهستان کشف شد، اخیرا به عنوان قدیمی‌ترین ابزارهای کشف شده در این منطقه شناخته شده است.
ابزارهای کشف شده در غار تونل ویلکی در مالوپولسکا بین ۴۵۰ هزار تا ۵۵۰ هزار سال قدمت دارند.این تاریخ‌گذاری ممکن است به دانشمندان این امکان را بدهد که درباره انسان‌هایی که آنها را ساخته‌اند و مهاجرت و سکونت آنها در اروپای مرکزی در طول ماقبل تاریخ اطلاعات بیشتری کسب کنند.
به عنوان مثال، چارچوب زمانی احتمالا به این معنی است که ابزارها توسط گونه انسانی منقرض شده هوموهیدلبرگ (Homo heidelbergensis) ساخته شده‌اند که معمولا به عنوان آخرین جد مشترک نئاندرتال‌ها و انسان‌های مدرن (ما) در نظر گرفته می‌شوند. این بدان معناست که در زمانی که آب و هوای خشن اروپای مرکزی نیاز به تعدیل فیزیکی و فرهنگی قابل توجهی داشت، انسان‌ها در این منطقه سکونت داشتند.
مالگورزاتا کوت، باستان‌شناس از دانشگاه ورشو در لهستان، در اکتبر ۲۰۲۲، زمانی که این تحقیق منتشر شد، گفت: «ما می‌توانیم محدودیت‌های احتمالات بقای هومو هایدلبرگ را بررسی کنیم و در مشاهده کنیم که چگونه این انسان‌ها با این شرایط نامطلوب سازگار شدند.»
این غار در دهه ۱۹۶۰ حفاری شد و باستان‌شناسان در سال ۲۰۱۶ دوباره به این مکان بازگشتند. قدمت لایه‌های مواد متعلق به هولوکون است که قدمت آن به حدود ۱۱۷۰۰ سال پیش و پارینه‌سنگی میانه می‌رسد که تا ۴۰ هزار سال پیش امتداد دارد.
اما کلودیو برتو باستان‌شناس از دانشگاه ورشو فکر می‌کرد که این تاریخ‌گذاری با آنچه او مشاهده می‌کرد در تضاد است. او نتیجه گرفت که استخوان‌های حیواناتی که از این مکان به دست آمده تقریبا به طور قطع بیش از ۴۰ هزار سال قدمت دارند.
بنابراین، در سال ۲۰۱۸، کوت و تیمش به غار بازگشتند. آنها یکی از ترانشه‌ها (فرورفتگی‌های مصنوعی یا طبیعی در سطح زمین) را دوباره باز و بررسی کردند. آنها لایه‌های مختلف مواد انباشته شده در طول سال‌ها را به دقت بررسی و مواد استخوانی بیشتری را برای تجزیه و تحلیل جمع آوری کردند.
آنها دریافتند که لایه‌های بالایی حاوی استخوان‌های حیواناتی است که در اواخر پلیستوسن و هولوسن زندگی می‌کردند. اما لایه پایین قدیمی‌تر بود. این لایه شامل استخوان‌های چندین گونه بود که نیم میلیون سال پیش می‌زیستند: جگوار اروپایی (Panthera gombaszoegensis) گرگ مسباخ (Mosbach) جد گرگ‌های خاکستری مدرن و خرس دنینگری (Ursus deningeri).
لایه‌ای که استخوان‌ها را به‌دست می‌آورد نیز حاوی شواهدی از کوبیدن سنگ چخماق بود، از جمله پوسته‌های سنگ چخماق و همین‌طور «پره‌هایی» که می‌توان از آنها ابزارهای دیگر را شکل داد. چند ابزار تمام شده مانند چاقو نیز وجود داشت.
کوت توضیح داد: «از آنجایی که این اقلام از همان لایه استخوان‌ها هستند، سن‌شان بسیار نزدیک به هم است. این فرض با حفاری‌هایی که در سال ۲۰۱۸ در غار انجام دادیم، تایید شد. این حفاری‌ها آرایش لایه‌هایی را که نیم قرن پیش توسط محققان توصیف شده بود، تایید کردند. ما همچنین ضایعات تولیدی و استخوان‌های حیوانات بیشتری را کشف کردیم.»
او اضافه کرد که قبلا تنها دو مکان شناخته شده در لهستان با ابزارهای مربوط به همان دوره وجود داشت، اما آثار باستانی غار «Tunel Wielki» متفاوت است. چندین سایت باستان‌شناسی در این منطقه شواهدی از سکونت انسان‌های باستانی را نشان می‌دهند، اما همه آنها در فضای باز قرار دارند.
او گفت: ما از اینکه نیم میلیون سال پیش مردم این منطقه در غارها اقامت داشتند شگفت‌زده شدیم، زیرا این مکان‌ها بهترین جا برای اقامت به حساب نمی‌آمدند. رطوبت و دمای پایین قاعدتا آنها را از ماندن منصرف می‌کرد. از سوی دیگر، غار یک پناهگاه طبیعی است؛ فضای بسته‌ای است که احساس امنیت می‌دهد. ما آثاری پیدا کردیم که احتمالا نشان می‌دهد افرادی که آنجا مانده‌اند از آتش استفاده کرده‌اند و احتمالا همین امکان باعث شده در این غارها اقامت کنند.»
همچنین تکنیک مورد استفاده برای کوبیدن سنگ چخماق یافت شده در غار مورد توجه محققان قرار گرفت. این تکنیک ساده‌ترین روشی است که توسط انسان‌های باستان استفاده می‌شد. این تیم امیدوار است که برای جستجوی استخوان‌های هومو هایدلبرگ‌ها به غار بازگردد. این تحقیق در «Scientific Reports» منتشر شد. نسخه‌ای از این مقاله برای اولین بار در اکتبر ۲۰۲۲ انتشار یافت.
منبع: همشهری آنلاین
