(تصاویر) کشف سازه های مرموز و غول پیکر باستانی با تصاویر ماهواره ای در قلب اروپا

باستان‌شناسان از دانشگاه دوبلین با همکاری همکارانشان از صربستان و اسلونی،  شبکه‌ای از محوطه‌های عظیم باستانی را در قلب اروپا کشف کرده‌اند که تاکنون ناشناخته مانده بود و می‌تواند ظهور مگافورت‌های عصر برنز را در این قاره توضیح دهد. مگافورت‌ها بزرگ‌ترین سازه‌های ماقبل‌ تاریخ بودند که قبل از عصر آهن وجود داشتند.

محققان با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و عکس‌های هوایی که به منظور پیوند زدن منظره پیش‌تاریخی حوضه کارپات جنوبی در اروپای مرکزی صورت گرفت، توانستند بیش از 100محوطه باستانی متعلق به یک جامعه پیچیده باستانی را کشف کنند.

یافته‌های آن‌ها نشان داد که این جوامع به طرز شایعی از محوطه‌های محصور قابل دفاع استفاده می‌کردند که احتمالا منشأ تپه‌قلعه‌هایی (‌hillfort)  بودند که بعدها در عصر برنز در اروپا ساخته می‌شود تا از جوامع اروپایی محافظت کند.

نویسنده ارشد این مقاله، باری مولی، می‌گوید: «برخی از این مگافورت‌ها یا محوطه‌های عظیم طی چند سال اخیر شناخته شده‌اند. یکی از آن‌ها به نام کورنستی لارکوری، با 33کیلومتر خندق محصور شده و به لحاظ وسعت، قلعه‌های مدرن و استحکامات هیتی‌ها را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.»

او می‌افزاید: «یافته جدید ما آن است که این محوطه‌های عظیم، محوطه‌های تک و دورافتاده نبودند بلکه بخشی از یک شبکه متراکم از جوامعی با وابستگی متقابل و با پیوندهای خویشاوندی نزدیک بودند. تعداد ساکنان شبکه پانونی این محوطه‌ها در اوج خود به ده‌ها هزار نفر می‌رسیده است.»  

حوضه آبریز کارپات در بخش‌هایی از اروپای مرکزی و جنوب‌شرقی اروپا گسترده شده و دشت وسیع پانونی در مرکز آن قرار گرفته و رودخانه دانوب نیز از وسط آن عبور می‌کند.»

در مقاله‌ تازه‌ای که جزییات آن در نشریه PLOS ONE منتشر شده، محققان از کشف 100 محوطه در این منطقه پرده‌برداری کرده‌اند. این محوطه‌ها در پشت رودخانه تیسا قرار گرفته‌اند که به این جوامع قبلا ناشناخته ختم می‌شود که دانشمندان در مجموع از آن‌ها با عنوان گروه محوطه‌های تیسا یاد می‌کنند.

تقریبا همه محوطه‌های گروه تیسا در فاصله 5کیلومتری یکدیگر قرار دارند و در راستای یک کریدور رودخانه‌ای که توسط رودخانه‌های تیسا و دانوب شکل گرفته، مستقر شده‌اند که نشان می‌دهد این شبکه یکی از جوامع تعاونی بوده که در مکان‌های بسیاری گسترده شده بوده است.

مطالعه جدید نشان می‌دهد که گروه محوطه‌های تیسا مرکز مهم نوآوری در دوران ماقبل تاریخ در اروپا بوده است و در زمان اوج حکومت مسینی‌ها (در یونان)، هیتی‌ها (قوم هندواروپایی) و پادشاهی جدید مصر در حدود 1500 تا 1200قبل‌ازمیلاد یک قطب شبکه‌ای بزرگ را در این منطقه شکل داده بوده است.

این کشف بینش تازه‌ای درباره پیوندهای اروپایی در هزاره دوم قبل از میلاد در اروپا به دست می‌دهد. دوره‌ای که از آن به عنوان یک نقطه عطف بزرگ پیشاتاریخی یاد می‌شود.

مشخص شده که پیشرفت‌های نظامی و فناوری‌های خاکی این جامعه بعد از سقوط آن‌ها در سال 1200 قبل‌ازمیلاد در سراسر اروپا گسترش پیدا می‌کند.

مولوی می‌گوید که اهمیت و نفوذ این گروه‌ها می‌تواند علت شباهت در فرهنگ‌ مادی و شمایل‌نگاری در سراسر اروپا در اواخر هزاره دوم قبل از میلاد را توضیح دهد.

«فهم ما از چگونگی عمل کردن جوامع آن‌ها می‌تواند بسیاری از ابعاد دوره ماقبل تاریخ اروپا را به چالش بکشد. بسیار بعید است که این بالای 100 محوطه عظیم دارای روسای منفرد بوده یا با هم در رقابت بوده باشند.»

«این کشف که برای دوره پیشاتاریخ در اروپا منحصربه‌فرد محسوب می‌شود، به ما امکان می‌دهد تا چیزی بیشتر از صرفا کشف مکان چند محوطه تاریخی با کمک تصاویر ماهواره‌ای را کشف کنیم. ما توانسته‌ایم کل یک منظره مسکونی را با نقشه‌های کاملی از اندازه محوطه‌ها و نحوه چیدمان آن‌ها در کنار هم و حتی محل استقرار خانه‌ها در این محوطه‌ها را شناسایی کنیم. این نقشه‌ها نگاهی بی‌سابقه به زندگی مردمان عصر برنز فراهم می‌کند و به ما امکان می‌دهد تا بفهمیم مردمان این دوران چگونه زندگی می‌کردند و با همسایگان‌شان چگونه تعامل داشتند.»

«اما این دوره چندان دوره صلح‌آمیزی نبود. در این دوره جنگ‌افزارهای تازه‌ای اختراع شدند و خشونت‌های سازماندهی‌شده در آن به وفور رخ داده است. بزرگی این جامعه نشان می‌دهد که درگیری و خشونت در صحنه اروپایی و در بین نیروهای ارتش و استحکامات پدافندی این سکونتگاه‌ها بسیار رایج بوده است. آن‌ها برای دفاع از دستاوردهایشان به خوبی تجهیز شده بودند.»

مولی می‌گوید باستان‌شناسی برخلاف آنچه در فیلم‌های ایندیانا جونز نشان داده می‌شود چیزی بیشتر از جستجوی میلی‌متری خاک برای یافتن شواهد و مدارکی از گذشته است.

«ما در تحقیقات جدید از تکنولوژی‌های مدرن استفاده کردیم، بخش اعظم این مطالعه به واسطه تصویربرداری از فضا برای شناسایی شبکه‌ای از محوطه‌های عظیم قبلا ناشناخته در قلب قاره اروپا ـحوضه کارپات ـ صورت گرفت.»

«بعد از عکسبرداری‌ها، یافته‌ها را به کمک مشاهدات زمینی، شامل حفاری‌ها و اکتشافات ژئوفیزیکی به آزمون گذاشتیم. بخش اعظمی از این محوطه‌ها بین سال‌های 1600 تا 1450 قبل از میلاد ساخته شده‌اند و تقریبا همه در حدود سال 1200 قبل از میلاد نابود و به صورت دسته‌جمعی متروکه شدند.»

«سال 1200قبل از میلاد نقطه عطفی در جهان باستان محسوب می‌شود که در آن پادشاهی‌ها، امپراتوری‌ها، شهرها و همه جوامع ظرف چند دهه در سراسر جنوب غرب آسیا، شمال آفریقا و جنوب اروپا سقوط کردند.»

«کشف این سیاست‌های تازه و فهمیدن اینکه چطور به  جوامع شناخته‌شده پرنفوذ مرتبط می‌شدند بسیار جالب است و درعین‌حال هشیاری ما را نسبت به اینکه چطور همه این جوامع سرنوشتی یکسان داشتند و با بحران‌های پی‌درپی در این منطقه وسیع از بین رفتند، افزایش می‌دهد.»   

منبع: راهنماتو