ارامنه نخستین بار در این محله قدیمی تهران ساکن شدند
ورود همشهریان ارمنی به محله‌های مختلف تهران، داستانی خواندنی است که با هویت برخی محله‌های شهر گره خورده. اگرچه تاریخچه ورود ارامنه به ایران به دوران سلطنت شاه عباس صفوی برمی‌گردد، اما در دوران زندیه و پس از آن در دوران حکومت قاجاریان بود که پای ارامنه به تهران باز شد.
هسته اولیه برخی محله‌های شهر با مهاجرت ارامنه شکل گرفت. رد پای ورود نخستین گروه مهاجران ارمنی به تهران را باید در دوران زندیه جست‌وجو کرد. در دورانی که تهران هیچ شباهتی با کلان‌شهر امروزی‌اش نداشت و روستایی در حال توسعه بود، شاهان زند به دلیل مهارت ارامنه در برخی پیشه‌ها و با هدف رونق بخشیدن به شهر آنها را به تهران آوردند.
ایساک یونانسیان، پژوهشگر تاریخ ارامنه، درباره نخستین گروه ارامنه که به تهران آمدند می‌گوید: «محله دولاب نخستین محله‌ای بود که پذیرای ارامنه شد. تاریخ استقرار ارامنه در تهران به زمان کریمخان زند باز می‌گردد.
به دستور کریمخان حدود ۱۰ خانوار ارمنی از جلفای اصفهان به تهران اعزام شدند. این گروه پس از ورود به تهران سال‌ها در دو محله دولاب و دروازه شاه‌عبدالعظیم ساکن بودند. هر چند می‌توان به تحقیق گفت ارامنه حتی پیش از سلطنت کریمخان نیز در ۱۱۶۳ شمسی و در زمان نادرشاه به تهران آمدند.»
علیرضا زمانی، تهران‌شناس، نیز درباره نخستین گروه ارامنه که به تهران مهاجرت کردند، می‌گوید: «اعتمادالسلطنه در کتاب مرآت‌البلدان آورده است که نخستین گروه ارامنه به دستور کریمخان زند به تهران مهاجرت کردند. این گروه شامل خانواده‌های ارمنی بودند که همگی در پیشه سنگ‌تراشی مهارت داشتند.
کریمخان آنها را از جلفای اصفهان به تهران آورد و در محله دولاب سکونت داد. در همین دوران پای گروه دیگری از ارامنه نیز به تهران باز شد. علاوه بر دولاب، چند خانواده ارمنی دیگر نیز در محدوده دروازه حضرت‌عبدالعظیم ساکن شدند و سکونت این دور گروه در ۲ محدوده شهر به تدریج به شمار مهاجران ارمنی در این محله‌ها افزود.»
منبع: همشهری
