معمای قدیمی‌ترین خالکوبی جهان؛ مرد 5300 ساله چگونه تتو کرد؟
یک مطالعه جدید نشان داده که ۶۱ علامت روی بدن مرد یخی 5300 ساله که قدیمی‌ترین نمونه‌های شناخته شده از انجام «تتو» یا خالکوبی در جهان به حساب می‌آیند، احتمالاً با یک ابزار نوک‌تیز مانند یک تکه استخوان حیوان یا مس روی بدن او حک شده‌اند.
فرادید| باستان‌شناسان چیزهای زیادی درباره اوتسی یا مرد یخی می‌دانند؛ مردی که ۵۳۰۰ سال پیش در کوه‌های آلپ تیرولی بین ایتالیا و اتریش درگذشت. حالا با بررسی جسد حفظ‌شده‌ی او که سال ۱۹۹۱ توسط کوهنوردان کشف شد، محققان توانستند قد، وزن، آخرین وعده غذایی و چگونگی مرگ او را تشخیص دهند که احتمالاً بر اثر برخورد یک تیر از پشت بوده است. محققان حتی این را نیز می‌دانند که او در حال کچل شدن بوده است.
به گزارش فرادید، اما یک راز بزرگ باقی مانده است: مرد یخی چگونه این همه خالکوبی کرده است؟ بدن اوتسی با ۶۱ خالکوبی پوشیده شده که بیشتر آن‌ها به شکل صلیب و خطوط موازی مشکی هستند و در قسمت پایین کمر، پایین ساق پا و مچ دست چپ با مرکب کشیده شده‌اند. اما، تاکنون، محققان نتوانسته بودند راز این خالکوبی‌ها و چگونگی شکل گرفتن آن‌ها را بفهمند.
نمونه‌ای از تتو روی بدن اوتسی
یک نظریه این بود که شخصی بریدگی‌های کوچکی روی پوست اوتسی ایجاد کرده و سپس نوعی رنگدانه که احتمالاً زغال چوب پودرشده بوده را روی بریدگی‌ها مالیده است.
اما حالا، نتایج یک آزمایش غیرمتعارف نشان داده که فرضیه برش ممکن است اشتباه باشد. محققان می‌گویند به جای بریدگی، فردی از یک تکه استخوان تیزشده حیوان یا یک سوراخ‌کن مسی برای ایجاد سوراخ‌های ریز روی پوست او استفاده کرده است.
محققان برای رسیدن به این نتیجه که ماه گذشته در مجله اروپایی باستان‌شناسی شرح داده شد، با هنرمندان حرفه‌ای خالکوبی متخصص در تکنیک‌های سنتی و غیرالکتریکی، همکاری کردند.
آرون دیتر-ولف، از نویسندگان این مطالعه و باستان‌شناس ماقبل‌تاریخ می‌گوید: «در طول سال‌ها، من گفتگوهای متعددی با هنرمندان خالکوبی حرفه‌ای داشتم و وقتی در مورد این موضوع با آن‌ها صحبت می‌کردم و عکس‌ها را نشان آن‌ها می‌دادم، می‌گفتند نه، اینها اصلاً بریدگی نیستند. اما این موضوع در یک محیط علمی معتبر اثبات نشده بود».
دَنی رایدِی، هنرمند خالکوبی بدون ماشین در نیوزیلند پذیرفت با استفاده از ابزار و تکنیک‌های مختلف یکی از پاهای خودش را برای آزمایش خالکوبی کند. این بوم انسانی فرصتی شد تا باستان‌شناسان آن را با پوست اوتسی مقایسه کنند.
محققان خالکوبیهای رایدِی (A-F) را با خالکوبیهای اوتسی (G) مقایسه کردند
رایدِی از ابزارهایی از جنس استخوان حیوانات، آبسیدین، مس و عاج گراز و همچنین یک سوزن فولادی مدرن برای خالکوبی استفاده کرد. او چندین تکنیک از جمله ایجاد برش، ضربه زدن با دست و ضربه زدن به پوست با ابزار را آزمایش کرد. او هم از جوهر خالکوبی سیاه تجاری و هم از جوهر طبیعی مبتنی بر دوده استفاده کرد.
طی شش ماه بعد، محققان با استفاده از یک میکروسکوپ دیجیتالی، خالکوبی‌ها را بررسی کردند. آن‌ها ثبت کردند زخم‌ها هنگام بهبودی چگونه به نظر می‌رسند و همچنین نحوه ظاهر شدن پوست پس از بهبودی کامل چگونه است.
دتر-وولف می‌گوید: «هر بار که یک ابزار خالکوبی پوست را خراش می‌دهد، زخم کوچکی ایجاد می‌شود و همه زخم‌ها ویژگی‌های متمایزی دارند که به نحوه ایجاد آن‌ها بستگی دارد.»
تیم باستان‌شناسان با مقایسه این داده‌ها با تصاویر دیجیتالی فرابنفش و وضوح بالا از خالکوبیهای اوتسی، نتیجه گرفتند سوراخ کردن محتمل‌ترین روش مورداستفاده درباره مرد یخی است. برخی از ویژگی‌های خالکوبیهای او، از جمله عرض یک تا سه میلی‌متری، لبه‌های گرد و نوک انگشتی، نشان داد آن‌ها با یک تکه استخوان یا مس تیز شکل گرفته‌اند.
محققان نمی‌توانند این ایده را به طور قطعی اثبات کنند. مارکو سامادلی، محقق مؤسسه مطالعات مومیایی که در این پروژه شرکت نداشته اما به طور گسترده روی بقایای اوتسی کار کرده، می‌گوید که مطالعه این باستان‌شناسان توضیحات گسترده و قابل‌قبولی ارائه کرده مبنی بر اینکه خالکوبیهای اوتزی با دست انجام شده‌اند.
میان وسایل اوتسی یک استخوان نوک‌تیز، یک تیر و کمان و همچنین گیاهانی که احتمالاً کاربرد دارویی داشتند، پیدا شد. در آینده، محققان می‌توانند این استخوان نوک‌تیز را برای علائم رنگدانه یا ساییدگی مرتبط با خالکوبی آزمایش کنند.
در این بین، محققان هنوز در تلاشند تا به اهمیت یا هدف خالکوبیهای اوتسی ببرند. نکته گیج‌کننده این است که خالکوبیهای او جاهایی هستند که عمدتاً با لباس پوشیده می‌شوند، بنابراین این سؤال ایجاد می‌شود که دلیل وجودی آن‌ها برای زینت بخشیدن بوده یا صرفاً یک نمایش خلاقانه!
احتمال دیگر این است که شاید این خالکوبی‌ها مزایای درمانی داشتند، چیزی شبیه طب سوزنی، چون همانطور که آوریل هالوُوِی از Ancient Origins سال ۲۰۱۷ نوشت: «آن‌ها روی نواحی فعال بدن حک شده‌اند.»
محققان گمان می‌کنند اوتسی از بیماری‌های مختلفی رنج می‌برده، از جمله سنگ کیسه صفرا، انگل و بیماری لثه، بنابراین خالکوبی به عنوان نوعی تسکین درد یا درمان یک راهکار منطقی به نظر می‌رسد. اما این امکان نیز وجود دارد که خالکوبی‌ها همزمان چندین هدف داشته باشند.
دتر-وولف می‌گوید: «ما با این ایده که خالکوبی‌ها احتمالاً هدف درمانی داشتند مخالف نیستیم. همه این حدس‌ها ممکن است درست باشند. فقط به این دلیل که چیزی هدف درمانی داشته به این معنا نیست که از نظر فرهنگی ارزش نمادین نداشته است.»
مترجم: زهرا ذوالقدر
