(عکس) طلسم‌های مرگباری که در کتاب‌های قدیمی جاساز شده‌اند
کتاب‌های قدیمی قرن نوزدهم دارای جلدهای سبزرنگ با مقادیر نگران‌کننده‌ای از آرسنیک هستند که باعث شده است برخی از کتابخانه‌ها آن‌ها را از قفسه‌ها حذف کنند.
رنگ‌های سمی به‌کاررفته در جلد کتاب‌های قرن نوزدهم می‌توانند به مسمومیت شدید و حتی مرگ افرادی منجر شوند که به آن‌ها دست می‌زنند. دانشمندان آثاری از ماده سمی آرسنیک را در جلد بیش از ۲۰۰ کتاب قدیمی در سراسر جهان یافته‌اند.
کتاب‌های قدیمی قرن نوزدهم دارای جلدهای سبزرنگ با مقادیر نگران‌کننده‌ای از آرسنیک هستند که باعث شده است برخی از کتابخانه‌ها آن‌ها را از قفسه‌ها حذف کنند. پژوهشگران دانشگاه دلاور (University of Delaware) با استفاده از اشعه ایکس برای آزمایش ترکیبات شیمیایی، سطوح جیوه و سرب را نیز در کتاب‌های دارای جلد قرمز و زرد شناسایی کردند.
دانشمندان سال‌هاست به مردم هشدار می‌دهند که مراقب آثار آلوده باشند؛ چراکه قرار گرفتن در معرض آن‌ها می‌تواند به مشکلات تنفسی، ضایعات و سرطان منجر شود.
ناشران عصر ویکتوریا در اوایل دهه ۱۸۰۰ تولید انبوه کتاب را آغاز کردند اما جلد چرمی کتاب‌ها باعث افزایش سرسام‌آور هزینه تولید کتاب می‌شد. ناشران کتاب به عنوان جایگزین ارزان‌تر چرم، جلدهایی را برای کتاب‌ها تولید کردند که حاوی رنگ سبز بود، اما در آن روزگار کسی نمی‌دانست که آرسنیک مورداستفاده برای ساختن رنگ می‌تواند کشنده باشد.
ناشران ترجیح می‌دادند که برای جذب خوانندگان از رنگ‌های روشن مانند نوعی رنگ سبز استفاده کنند که به نام سبز پاریسی، سبز زمردی یا سبز شیله مشهور است.
نام سبز شیله از نام «کارل ویلهلم شیله» (Carl Wilhelm Scheele) داروساز آلمانی-سوئدی گرفته شده است. شیله در سال ۱۷۷۵ کشف کرد که با مخلوط مس و آرسنیک می‌توان رنگ سبز چشم‌نوازی ساخت؛ اما او درنهایت به دلیل قرار گرفتن در معرض جیوه، آرسنیک و سایر ترکیبات شیمیایی جان خود را از دست داد.
در دهه‌های پس از کشف رنگ زمردی و پاریسی، گزارش‌هایی مبنی بر مرگ افراد پس از تماس طولانی‌مدت با اقلام پوشیده‌شده در این رنگ منتشر شد. این گزارش‌ها شامل مسمومیت ناشی از شمع در مهمانی‌های کریسمس، مسمومیت افرادی که لباس‌های سمی سبزرنگ به تن داشتند و مسمومیت کارگران کارخانه پس از رنگ کردن زیورآلات بود که درنهایت به تشنج دچار می‌شدند و استفراغ می‌کردند.
کتاب‌های سمی امروزه هنوز در کتابخانه‌ها وجود دارند و در میان انبوهی از سایر کتاب‌ها در مؤسسات سراسر جهان پنهان شده‌اند. هر بار که یکی از آن‌ها کشف می‌شود، برای تحلیل بیشتر در محیط قرنطینه‌شده قرار می‌گیرد.
هفته گذشته، کتابخانه ملی فرانسه چهار کتاب را با جلد سبز زمردی که گمان می‌رفت حاوی آرسنیک باشند، از دسترس عموم خارج کرد. هرچند آسیب‌های ناشی از آن کتاب‌ها احتمالاً جزئی خواهد بود، اما کتابخانه پیش‌ازاین که دوباره آن‌ها را در قفسه‌ها قرار دهد، آزمایش‌های ایمنی را روی آن‌ها انجام خواهد داد. مقامات کتابخانه ملی فرانسه گفته‌اند: «ما این آثار را در قرنطینه قرار داده‌ایم و آزمایشگاهی بیرون از کتابخانه مشغول تحلیل آن‌هاست تا میزان آرسنیک موجود در هر جلد را ارزیابی کند».
قرار گرفتن در معرض آرسنیک با تضعیف علائم تنفسی، ضعف عملکرد ریه و بیماری مزمن ریوی مرتبط است اما قرار گرفتن بلندمدت در معرض این ماده می‌تواند به بروز ضایعات پوستی و سرطان منجر شود.
دیگر رنگ‌های سمی جذاب
پژوهشگران، «پروژه کتاب سمی» (Poison Book Project) را در سال ۲۰۱۹ آغاز کردند و در این پروژه به آزمایش صدها جلد کتاب پرداختند تا فلزات سنگین ازجمله سرب، آرسنیک و کروم را در آن پیدا کنند.
آن‌ها دریافته‌اند که کتاب‌هایی با جلد قرمزرنگ، حاوی ماده معدنی سینابر (Cinnabar) هستند که به نام سولفید جیوه نیز شناخته می‌شود و رتبه بالایی را در فهرست مواد سمی مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا دارد. این رنگ قرمز که قدمت آن به هزاران سال می‌رسد، می‌تواند به مسمومیت با جیوه منجر شود. مسمومیت با جیوه، آسیب عصبی و کلیوی و مشکلات تنفسی را به همراه دارد.
کتاب‌های دارای جلد زرد، حاوی کرومات سرب هستند که در مقادیر زیاد می‌تواند سمی باشد. با وجود این، رنگ زرد به‌اندازه کتاب‌های قرمز یا سبز باعث نگرانی نمی‌شود زیرا به آن اندازه محلول نیست و همین ویژگی، جذب آن را از راه دست زدن به جلد دشوار می‌کند.
افرادی که در کتابخانه‌ها کار می‌کنند یا ممکن است کتاب‌هایی با پوشش آرسنیکی در خانه داشته باشند، باید با پوشیدن دستکش هنگام دست زدن به کتاب و شستن دست‌ها، اقدامات لازم را برای محافظت از خود در برابر مواد شیمیایی انجام دهند. کسانی که کتاب‌ها را در اختیار دارند باید آن‌ها را درون پوشش پلاستیکی قرار دهند تا از پوسته‌پوسته شدن جلد سمی کتاب جلوگیری شود.
منبع: ایسنا
