تاریخ‌سازان خفته در محله‌ هزار ساله

با توجه به افزایش تعداد درگذشتگان و تفاوت در اجرای مراسم دینی در زمان تدفین، به تدریج این گورستان به پنج بخش تقسیم‌بندی شد که در هر بخش از آن چهره‌های اثرگذار و شاخص تاریخ ایران آرمیده‌اند که علیرضا زمانی، تهران‌پژوه، از آن روایت می‌کند.

ارامنه ارتدوکس شرقی

این گورستان متعلق به ارامنه ارتدوکس است و روس‌ها، گرجی‌ها و یونانی‌ها مردگانشان را در این آرامگاه دفن می‌کردند. آرامگاه شاهزاده گرجی در این گورستان میان اهالی تهران شهرت فراوان دارد. شاهزاده گرجی سال ۱۳۰۰ در ۴۲ سالگی در تهران از دنیا می‌رود و در همین گورستان دفن می‌شود. بعد از مرگش مارکوف، معمار معروف روسی، مقبره‌ای برای او ساخت.

کاتولیک‌ها

مردگان ایتالیایی و فرانسوی که مذهب کاتولیک دارند، در این آرامستان دفن شده‌اند. علاوه بر آن، در این آرامستان «کنت دومونت فرت» اتریشی، نخستین رئیس پلیس ایران در دوره ناصرالدین‌شاه، که به‌خاطر صدای بوق حمامی‌ها تصمیم به استعفا گرفته بود از چهره‌های سرشناس است. همچنین قبر ۲۶ مهندس معدنچی ایتالیایی که حدفاصل سال‌های ۱۳۱۴ تا ۱۳۲۱ شمسی (۱۹۳۶ تا ۱۹۴۳ میلادی) روی طرحی در ایران مشغول کار بودند در این بخش است.

گورستان ارتدکس ارمنی، آشوری‌ها و حواری ارمنی از دیگر بخش‌ها گورستان‌ تاریخی محله دولاب است. کلیسای مادور در ضلع جنوبی بخش ارتدوکس‌های ارامنه که قدمت آن به سال تأسیس گورستان می‌رسد از جمله بخش‌های دیدنی گورستان دولاب است.

گورستانی در شأن پایتخت

سال ۱۳۱۹ بود که غلامحسین ابتهاج، شهردار وقت تهران، به فکر راه‌اندازی گورستانی در شأن تهران افتاد. به همین دلیل تصمیم گرفت جای گورستان بی‌سروسامان و غیربهداشتی جنوب شهر، گورستان جدیدی بسازد. بعد از تحقیقات کارشناسی، قرعه به نام قسمت شرقی تهران افتاد و با خرید اراضی و زمین‌های مالکان کار ساخت گورستان جدید شروع شد. روز ۱۶ خرداد ۱۳۲۴ گورستان مسگرآباد از سوی شهرداری تهران با هزینه ساخت ۳ میلیون و پانصد هزار تومان به بهره‌برداری رسید. مساحت کل این گورستان تازه‌تأسیس پایتخت شامل ساختمان‌های مسجد و غسالخانه و دفتر کار و ... بود.

منبع: همشهری