سازۀ مرموز «10 هزارساله‌ای» که در زیر یک دریاچه کشف شد
چیزهای زیادی وجود دارد که شاید هرگز در مورد اجداد اولیه‌مان ندانیم، مانند اینکه چگونه توانستیم ساختارهایی بسازیم که به نظر می‌رسد توانایی‌های مهندسی زمان خود را به چالش می‌کشند.
فرادید| اِستون‌هِنج (Stonehenge) یکی از این اسرار بزرگ بجا مانده از گذشته است و کارشناسان سراسر جهان در مورد چرایی ساخت این بنای تاریخی ماقبل تاریخ اختلاف نظر دارند. اکنون، برای افزودن به این سردرگمی دیرینه، مشخص شده که ساختار سنگی مرموز مشابهی زیر آب‌های دریاچه میشیگان در ایالات متحده وجود دارد. نه تنها این، بلکه این مخلوق زیر آبی حدود ۵۰۰۰ سال قدیمی‌تر از همتای بریتانیایی خود است.
به گزارش فرادید، این محوطه سال ۲۰۰۷ توسط تیمی از باستان‌شناسان به رهبری مارک هالی، استاد باستان‌شناسی زیر آبی در کالج نورث وِستِرن میشیگان کشف شد. هالی و همکارانش در حال بررسی بستر دریاچه بودند که به طور تصادفی به مجموعه‌ای از سنگ‌های بزرگ برخورد کردند که به صورت دایره‌ای چیده شده بودند، درست در سواحل تراوِرس سیتی، میشیگان.
هالی بعداً اعتراف کرد این کشف که در عمق حدود ۱۲.۱ متری انجام شد، کاملاً غیرمنتظره بود و او و تیمش ابتدا از آنچه پیدا یافته بودند، مطمئن نبودند. با این حال، تجزیه و تحلیل‌ها خیلی زود نشان داد این سنگها که برخی از آن‌ها تا حدود ۱۳۶۰ کیلوگرم وزن دارند، آگاهانه توسط انسان‌ها در یک الگوی دایره‌ای چیده شدند. این الگو حدود ۱۲ متر قطر دارد و قطر دایره داخلی سنگها حدود ۶ متر است.
تخمین زده می‌شود سنگها که همگی از گرانیت ساخته شدند و به صورت محلی در این منطقه یافت می‌شوند، قدمتی حدود ۱۰۰۰۰ سال داشته باشند، بنابراین این سازه یکی از قدیمی‌ترین سازه‌های کشف‌شده در آمریکای شمالی است. سنگ‌های دریاچه میشیگان از نظر اندازه و شکل نسبتاً شبیه به تک‌سنگ‌های استون‌هنج هستند، اما منشا آن‌ها بسیار مبهم‌تر است.
راب نلسون دانشمند توضیح داده: «در حالی که به نظر می‌رسد آن‌ها یک شکل هندسی کامل را تشکیل داده‌اند، اما به یک شکل روی هم قرار نگرفته یا به هم متصل نشدند. و در حالی که شواهد حاکی از آنست که قبایل ماقبل تاریخ هزاران سال در دریاچه‌های بزرگ پرسه می‌زدند، اطلاعات بسیار کمی در مورد آن‌ها وجود دارد». راب نلسون تأکید کرد که چیزی از دور شبیه به این شکل‌گیری در سوابق باستان‌شناسی ندیده است.
نلسون با مردی به نام هَنک صحبت کرده که اجدادش، قوم آنیشیناب بودند، از نخستین کسانی که در منطقه ساکن شدند. هنک معتقد است اجداد ماقبل تاریخ و شکارچی‌گردآورنده‌ی قبیله‌ی او که پس از آخرین عصر یخبندان در این منطقه ساکن شدند، سنگها را برای یک هدف مقدس آنجا قرار دادند.
«در فرهنگ انیشاب، از سنگها به‌عنوان اشیاء جاندار یاد می‌شود، چون آن‌ها از مادر یعنی زمین می‌آیند که زنده است. حضور این سازه در دریاچه گواه اینست که مردمان قبیله‌ی او مدت‌زمان زیادی آنجا بودند.»
در همین حال، هالی خاطرنشان کرد که این منطقه ۱۰۰۰۰ سال پیش زیر آب نبوده و جوامع دقیقاً در محلی که سنگها گذاشته بودند مستقر شده بودند. این باستان‌شناس به نلسون گفته: «اینجا مکان فوق‌العاده‌ای برای زندگی مردم بوده، نزدیک خط ساحلی و نزدیک به منابع و به همین دلیل حمل و نقل آسان بوده است.»
حکاکی تصویر ماستودون روی یکی از سنگها
با این حال، او ادامه داد، ۵۰۰۰ سال بعد، سطح آب بالا رفته و در دریاچه میشیگان سیل سرازیر می‌شود. به لطف فناوری پیشرفته‌ای به نام تصویرسنجی استریو، نلسون عکس‌هایی از سنگها را کنار هم قرار داد و یک رندر سه‌بعدی دقیق از آن‌ها تهیه کرد و توانست جزئیات آن‌ها را تجزیه و تحلیل کند. نتایج، حکاکی‌هایی را روی برخی از سنگها نشان داد، از جمله تصویری که به نظر می‌رسد ماستودون باشد.
ماستودون‌ها اجداد منقرض‌شده فیل‌ها و ماموت‌های پشمالو هستند که زمانی یکی از بزرگترین حیوانات خشکی بودند که تا به حال در آمریکای شمالی پرسه زدند. آن‌ها تا ۳.۱ متر قد و بیش از ۵۴۴۰ کیلوگرم وزن داشتند و در دوره پلیستوسن زندگی می‌کردند که از حدود ۲.۶ میلیون تا ۱۱۷۰۰ سال پیش ادامه داشت. حکاکی‌ها حاکی از آنست که انسان‌هایی که این مکان را ساخته‌اند احتمالاً اطلاعاتی از این پستانداران داشته و شاید آن‌ها را شکار می‌کردند.
دکتر جان اوشی، متصدی باستان‌شناسی دریاچه‌های بزرگ در دانشگاه میشیگان، گفته که این اشاره به ماستودون‌ها، همراه با پیکربندی این سازند که شامل یک ردیف طولانی از سنگها می‌شود که مستقیماً به سمت آن منتهی می‌شوند، نشان می‌دهد که این سازه می‌توانسته یک ساختار شکار باستانی برای هدایت حیوانات در یک مسیر مشخص باشد.
دکتر اوشی معتقد است انسان‌ها هزاران سال است که از چنین مسیرهایی برای حرکت دادن گروه‌های بزرگ حیوانات در امتداد یک مسیر مشخص به سمت منطقه کشتار استفاده کرده‌اند، جایی که شکارچیان در کمین بودند.
اگر اینطور باشد، این محوطه این باور متعارف را که انسان‌های اولیه قادر به ایجاد چنین ساختارهای پیچیده‌ای نبودند، به چالش می‌کشد.
با این حال، هدف دقیق ساخت این سازه و هویت معماران آن همچنان یک راز باقی مانده، بسیار شبیه همتای جوانتر آن در سالزبری.
مترجم: زهرا ذوالقدر
