(تصاویر) مغز متفکر موشکی، کلم‌فروشی احمدشاه، عروسی فروغ فرخزاد و میدان اسب‌دوانی آبادانی‌ها
با قاب تاریخ به ایران قدیم سفر و یادی از گذشته می کنیم. در تهیه این مجموعه، از تصاویر کمتر دیده شده‌ای استفاده شده که تماشای آنها خالی از لطف نیست.
مرد مغز متفکر سپاه در ساخت موشک؛ سردار سرلشکر پاسدار شهید حسن طهرانی‌مقدم یکی از مغزهای متفکر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که به خاطر فعالیت‌هایش در بنیانگذاری یگان موشکی سپاه به پدر موشکی ایران معروف شد. حسن روز ۶ آبان سال ۱۳۳۸ در یک خانواده پر جمعیت مذهبی و در محله سرچشمه تهران چشم به دنیا آمد. او در دوران کودکی به همراه خانواده‌اش به علت شغل پدرش که خیاط بود، به محله‌های شکوفه و بهارستان رفت و دوران ابتدایی و هنرستان خود را در این دو محله سپری کرد.
شهید طهرانی‌مقدم در سال ۱۳۶۱ با خانم الهام حیدری ازدواج کرد که حاصل این ازدواج ۴ فرزند است. طهرانی‌مقدم یکی از نخستین افرادی بود که اولین جرقه‌های شکل‌گیری توپخانه سپاه را زدند و توانستند تا با یک آتشبار توپخانه ۱۵۵ میلیمتری کششی، یک توپخانه ۱۳۰ میلیمتری و و یک آتشبار ۱۰۵ میلیمتری پرتغالی غنیمتی از ارتش بعث عراق در سال ۱۳۵۹ توپخانه سپاه را تشکیل دهند و بعدها با استفاده از این توپخانه در لشکر امام حسین(ع) اصفهان مواضع دشمن بعثی را بمباران کنند.
همین گروه بعدها و در سال ۱۳۶۱ واحد و یگان توپخانه سپاه را تشکیل دهند. حسن طهرانی‌مقدم در پاییز 1360 طرح ساماندهی آتش پشتیبانی (خمپاره‌اندازها) را به‌صورت مدون تقدیم حسن باقری کرد. آبان 1362 مأموریت راه‌اندازی و سازماندهی «فرماندهی موشکی زمین به زمین سپاه» به او محول شد و به این ترتیب 21 اسفند 1363 اولین موشک ایران به کرکوک شلیک شد. شهید طهرانی مقدم موسس یگان‌های موشکی حزب‌الله لبنان هم بود که این کار در سال‌های ۶۶ و ۶۵ محقق شد.
با کارهایی که حاج حسن انجام داد، حزب‌الله موفق به تجهیز سلاح‌هایی شد که هر‌گاه صهیونیست‌ها شرارتی می‌کردند، با پاسخ دندان‌شکن مواجه می‌شدند. سید‌حسن نصرالله رهبر شهید حزب‌الله لبنان درباره شهید طهرانی‌مقدم گفته بود: «هر زنی که در لبنان از شمال به جنوب یا بالعکس سفر می‌کند، این امنیت را مدیون حاج حسن آقای طهرانی مقدم است». شهید حاج حسن طهرانی مقدم نخستین موشک ایرانی را در سال ۱۳۶۶ با نام نازعات طراحی و شلیک کرد. پس از این بود که همین واحد در سال ۱۳۷۷ موفق به دستیابی موشک دوربرد و قوی شهاب ۳ شد.(خبرآنلاین)
قاب نوستالژی
از محله انگلیسی‌ها تا میدان اسب‌سواری آبادان؛ انگلیسی‌ها وقتی رسیدند به آبادان برای اینکه نفت ایران را استخراج و پالایش کنند، پالایشگاهی بزرگ را ساختند؛ بعد از آن بود که اینجا ویژگی‌های یک شهر استعماری را به خود گرفت. شهری با حضور بالای خارجی‌های شرکت نفتی و کارگران خارجی از فلسطین تا هند - مرزهای استعماری انگلیس - و مردم بومی محلی شرایطی ناهمگون را رقم زده بود. انگلیسی است دیگر؛ هر جا می‌رود با خود تعلقاتش را نیز می‌برد... از تنیس گرفته تا اسب و گلف.
شاید به همین دلیل است که محله‌ای در آبادان را لندن2 می‌گویند. دهکده بریم؛ محله خارجی‌های آبادان بوده، جایی منحصر به‌فرد که شیوه ساخت خانه‌های ویلایی آن و سرسبزی و دیوارهای سبز از جنس شمشاد این کوی را زیباترین و خوش آب و هوا‌ترین بخش آبادان ساخته است .بریم در زمان پهلوی دوم از محلات خارجی‌نشین و مدرن آبادان بود. در مورد وجه تسمیه نام بریم، نقل است که این کلمه از کلمه انگلیسی BRIME به معنی حاشیه، کنار و لبه اروند گرفته شده است.
علی صحابی، پیشکسوت اسب سواری به تابناک می‌گوید: میدان اسب سواری آبادان و خرمشهر را انگلیسی‌ها حدود 60 سال پیش تاسیس کردند. می‌دانید که آنها وقتی که به منطقه‌ای می‌آیند اولین کارهایی که می‌کنند امکانات حضور دراز‌مدت خودشان را طراحی می‌کنند. به همین دلیل است که در آبادان زمین‌های گلف، کارتینگ و تنیس وجود دارد. انگلیسی‌ها، اسکاتلندی‌ها و ایرلندی‌های به اسب هم علاقه‌مند بودند و اولین باشگاه اسب‌سواری منطقه را تاسیس کردند.
اولین باشگاه در دهکده بریم بود، جایی که همه کسانی که در آنجا بودند یا انگلیسی بودند یا خارجی. متولی اول اسب در منطقه هم شرکت‌نفت و پالایشگاه آبادان بود. اسب‌ها هم به صورت دوره‌ای مسابقه می‌دادند. در قبل از انقلاب حتی اسب‌های اسطبل سلطنتی به اینجا می‌آمدند و در کورس آبادان شرکت می‌کردند. حالا اما در مجاورت جاده‌ای قدیمی به نام دیری فارم که میانه خرمشهر و آبادان است، میدان اسب سواریی قرار دارد. در تصویر هم زن انگلیسی را در میدان اسب‌دوانی آبادان به سال 1337 می‌بینید؛ عکس از چارلز شرودر.
قاب تاریخ
پادشاهی که عاشق کلم‌فروشی شد؛ احمدشاه قاجار هفتمین و آخرین شاه ایران از دودمان قاجار و پسر و جانشین محمدعلی‌شاه بود که از ۲۵ تیر ۱۲۸۸ تا ۹ آبان ۱۳۰۴ به عنوان شاه ایران سلطنت کرد. او پس از خلع پدرش و درحالی‌که تنها ۱۳ سال داشت، به شاهی رسید. احمدشاه پس از ۱۶ سال سلطنت در نهم آبان ۱۳۰۴ توسط مجلس از پادشاهی برکنار شد و فردای آن روز، دهم آبان ماه ۱۳۰۴، سلسله قاجار منحل اعلام شد.
این تصویر در نیس فرانسه به ثبت رسیده است. او هنگام خروج از ایران گفته بود که کلم‌فروشی در پاریس را به شاهی در ایران ترجیح می‌دهد. در سوم اسفند ۱۲۹۹ کودتایی به وسیله رضاخان میرپنج با همکاری سید ضیاءالدین طباطبایی و طرح‌ریزی ژنرال آیرونساید افسر عالی‌رتبه انگلیس اجرا شد. در این کودتا مقاومت چندانی از طرف نیروهای محافظ تهران دیده نشد و تنها تلفات نیروهای کودتا چند تن از نیروهای قزاق بود. بعد از این کودتا احمدشاه مجبور به امضای حکم وزیر‌الوزرایی سیدضیاء شد اما یک سال بعد موفق به عزل او با کمک رضاخان میرپنج شد.
پس از کابینه سیدضیاء کابینه قوام، مشیرالدوله، کابینه دوم قوام، مستوفی‌الممالک و کابینه آخر مشیرالدوله از طرف احمدشاه روی کار آمدند، سپس احمدشاه به اجبار در آبان ۱۳۰۲ رضاخان سپه‌سالار را به نخست‌وزیری انتخاب کرد؛ از این به بعد رضاخان به‌‌طور مخفیانه و سپس علنی، موجبات برکناری شاه قاجار از فرماندهی کل قوا و سلطنت را فراهم آورد. احمدشاه مدتی پس از آنکه از سفر دوم خود به اروپا که ۱۰ ماه به‌طول انجامیده بود بازگشت، فرمان ریاست‌الوزرایی سردار سپه را صادر کرد
و چند روز بعد، راهی اروپا شد، در واقع غیبت طولانی احمدشاه و حضور نداشتن او در ایران، زمینه را برای هرگونه فعالیت رضاخان به دست او داد و رضاخان پس از شکست طرح جمهوری، خواستار براندازی و انقراض قاجار شد که در نهایت به آن کار موفق شد. پس از آن، تلاش احمدشاه برای بازپس‌گیری قدرت به جایی نرسید هر‌چند احمدشاه تا پایان عمر خود قدرت رضاخان را نامشروع می‌دانست.
سرانجام احمدشاه چهار سال بعد از خلع از مقام سلطنت در نهم اسفند ۱۳۰۸ در ۳۳سالگی و بر اثر بیماری ورم کلیه در نویی سورسن در حومه پاریس درگذشت و بنا بر وصیت او پیکرش از فرانسه به وسیله هواپیما به عتبات عالیات حمل و در کنار پدرش در کربلا دفن شد.
قاب مشاهیر 2
شب عروسی فروغ فرخزاد 16 ساله با پرویز شاپور 28 ساله – تهران - سال 1330. از مجموعه خانواده شاپور، منوچهر شاپور.(از صفحه علیرضا محمودی)
منبع: هفت صبح
