چرا در سال ۱۱۷۷ پیش از میلاد ناگهان تمدن های پیشرفته جهان نابود شدند؟

حدود ۳۲۰۰ سال پیش این احساس در بین جوامع وجود داشت که بشر در حال رسیدن به پیشرفت‌های بی‌سابقه‌ای است. در امتداد شرق مدیترانه، شمال آفریقا و خاور نزدیک مجموعه‌ای از تمدن‌های پیچیده و به‌شدت پیشرفته شکل گرفته بودند. این تمدن‌ها از طریق تجارت، دیپلماسی و تبادلات دیگر با هم ارتباط داشتند. فرهنگ‌های در حال شکوفایی بودند و شهرها هر روز گسترش پیدا می‌کردند. هرچند ناگهان تمدن های پیشرفته جهان نابود شدند و همه‌چیز از هم پاشید.

نابود شدن تمدن های پیشرفته جهان؛ درس تلخی از تاریخ 

امپراتوری آشور میانه در میان‌رودان، پادشاهی نوین مصر، امپراتوری هیتی در آناتولی، تمدن میسنی‌ها در یونان و تمدن مینوسی‌ها در کرت بخشی از فرهنگ‌هایی بودند که پس از سقوط عصر برنز به‌شدت آسیب دیدند. پس از این دوران عصری از تاریکی فرا رسید. زمانی که هیچ پیشرفت خاصی در زمینه‌های علمی یا فرهنگی دیده نمی‌شد. همچنین جوامع در وضعیت سکون کامل بودند.

حدود سال ۳۳۰۰ پیش از میلاد عصر برنز باعث شد که جوامع مختلف به‌شدت پیشرفت کنند. برنز امکان ساخت ابزارهای مقاوم‌تر و باکیفیت‌تر را به افراد می‌داد. به همین‌خاطر شاهد دستاوردهای شگفت‌انگیزی در زمینه مهندسی، هنر، جنگ و ابزارسازی بودیم. این انقلاب بزرگ باعث شد که مراکز شهری بزرگ ساخته شوند و سلسله‌ مراتب پیچیده در جوامع شکل گیرند. علاوه بر اینها، شاهد اختراع سیستم‌های مختلف نوشتاری هستیم.

پس چه اتفاقی افتاد که ناگهان تمدن های پیشرفته جهان از اوج شکوه به در مسیر نابود شدن گام برداشتند؟ پاسخ به این سوال دقیقا مشخص نیست؛ اما در قرن ۱۲ پیش از میلاد شاهد فروپاشی این شبکه پیچیده هستیم. سال ۱۱۷۷ پیش از میلاد یک رخداد وحشتناک اتفاق افتاده است. چراکه پس از آن همه‌چیز با سرعت چشم‌گیری در مسیر نابودی حرکت می‌کند.

در طول چند دهه شورش‌ها در تمامی جوامع به اوج خود می‌رسند و جنگ همه‌جا را فرا می‌گیرد. از شهرها چیزی جز ویرانی باقی نمی‌ماند و سیستم‌های نوشتاری منسوخ می‌شوند. اینگونه به‌نظر می‌رسد که فرهنگ از سطح کره خاکی برچیده شده است. پژوهشگران تاریخ دلایل مختلفی را برای این مسئله مطرح کرده‌اند.

برخی رسیدن یک نیروی قوی به‌اسم مردم دریا را دلیل این نابود شدن تمدن های پیشرفته جهان می‌دانند. این گروه از افراد مهاجم هیچ نوشته یا بنای خاصی از خود باقی نگذاشته‌اند. به همین‌خاطر نمی‌توان با قطعیت از ماهیت آنها صحبت کرد. حتی در مورد وجود آنها نیز اختلاف نظر وجود دارد. به‌باور دانشمندان هجوم یک نیروی گسترده و وحشتناک باعث شده که مردم شهرهای ساخته‌شده در آناتولی، سوریه، فنیقیه، قبرس، کنعان و مصر را ترک کرده و فرار کنند.

گروه دیگری از پژوهشگران ایده نابودی از درون را مطرح می‌کنند. به‌باور این افراد جوامع شکل گرفته در اواخر عصر برنز به‌شدت متمرکز و پیچیده بودند. در این جوامع سلسله مراتب بسیار اهمیت داشت و افراد نمی‌توانستند جایگاه خود را تغییر بدهند. همین نابرابری نیز سبب شده بود که نارضایتی و ناکارآمدی گسترده‌ای به‌وجود آید. در نهایت نیز جوامع ناپایدار شدند و شهرها ویران گشتند.

توضیح سومی نیز برای نابود شدن تمدن های پیشرفته جهان در سال ۱۱۷۷ پیش از میلاد وجود دارد. یافته‌های باستان شناسی نشان داد که می‌توان در یک دریاچه بسیار قدیمی نشانه‌هایی از تغییرات شدید اقلیمی را در بین قرن ۱۲ و ۱۳ پیش از میلاد مشاهده کرد. همین تغییرات نیز سبب شده خشکسالی گسترده شکل گیرد و افراد با مشکل کمبود غذا و قحطی مواجه شوند.

کمی بعد آشوب‌های اجتماعی در شهرها شکل گرفت و افراد به‌صورت دسته‌جمعی تصمیم به مهاجرت گرفتند. همین نیز سبب شد که تمدن‌هایی که زمانی قدرتمند تلقی می‌شدند در برابر اقوام مهاجم آسیب‌پذیر شوند. البته در آن زمان طاعون در جزیره کرت به‌شدت گسترش یافته بود؛ اما مدرکی وجود ندارد که این اتفاق روی جوامع دیگر نیز تاثیر گذاشته باشد.

نابود شدن تمدن های پیشرفته جهان در اوج شکوفایی خود می‌تواند مهمترین درس تاریخ قلمداد شود. هیچ تمدن پیشرفته و قدرتمندی نمی‌تواند تا ابد شکوه خود را حفظ کرده و پایدار بماند. در نهایت مجموعه‌ای از عوامل دست‌به‌دست هم می‌دهند تا زمینه سقوط را فراهم کنند. در سال ۱۱۷۷ پیش از میلاد نیز قطعا پادشاهان بزرگ احتمال نمی‌دانند که شهرهای آنها در مدت کوتاهی ویران شده و تحت هجوم اقوام دیگر قرار گیرند.

منبع: خبرآنلاین