(عکس) ارتفاعاتی کهن‌تر از تپه‌های قیطریه؛ تنگل‌خانه؛ محل دیدبانی یا پرستشگاه؟
هنوز عملیات باستان‌شناسی در این ارتفاعات انجام نشده اما نشانه‌های موجود از پرستشگاه بودن آن در دوره پیش از اسلام حکایت دارد.
یکی از ییلاقات نزدیک تهران روستای کوهستانی برگ جهان در حوالی لواسانات است که یکی از تفرجگاه‌های بهاری و تابستانی برای گردشگران و طبیعت‌گردها به شمار می رود. این روستای یک تپه تاریخی دارد که برخی منایع مکتوب تاریخی به لحاظ قدمت و اصالت آن را با تپه باستانی ۳ هزار و ۲۰۰ ساله قیطریه مقایسه می کنند. تپه یا به عبارتی ارتفاعات «تنگل‌خانه» هم در دوره باستان پرستشگاهی برای ایرانیان بوده و روایت های مختلفی برای وجه تسمیه آن وجود دارد.
داریوش شهبازی، تهران پژوه، درباره تاریخچه ارتفاعات تنگل‌خانه می گوید: «هنوز عملیات باستان شناسی در ارتفاعات تنگل‌خانه انجام نشده اما نشانه های موجود در این تپه تاریخی از پرستشگاه بودن آن در دوره پیش از اسلام حکایت دارد. آنطور که محلی ها روایت می کنند، ارتفاعات تنگل خانه قلعه ای کوچک داشته که صدها سال قبل و در مواقع خطر مردم به داخل آن پناه می بردند.»
تنگل در گویش محلی به معنای کوچک و باریک به کار می رود و به نظر می رسد از آنجا که بر فراز ارتفاعات تنگل خانه، قلعه ای باریک و کوچک باقی مانده بوده این نام را برای آن برگزیده اند. شهبازی معتقد است برای پی بردن به هویت باستانی ارتفاعات تنگل خانه باید دلیل نامگذاری آن را جستجو کنیم. او در این باره می گوید: «نام ارتفاعات روستای برگ جهان از ۲ قسمت تنگل و خانه تشکیل شده. خانه جزء پسوندهایی است که در ریشه شناسی اسامی، نام مکانی را تداعی می کند؛ مثل کتابخانه، رصدخانه، قهوه خانه و ... بنابراین به نظر می رسد تنگل‌خانه هم جایی برای تنگل بوده است. معانی بسیاری برای تنگل وجود دارد اما معلوم نیست کدام یک از این معانی را برای نامگذاری این مکان انتخاب کرده اند. یکی از معانی تنگل، ستیغ کوه یا همان نوک قله است اما چنانچه از زبان های مارنی، گیلکی و تاتی در ریشه شناسی استفاده کنیم، تنگل به معنای جایی برای دیده بانی است.»
ارتفاعات تنگل‌خانه در غرب روستای برگ جهان و در حاشیه آن هم رودخانه برگ جهان واقع شده است. این روستای خوش آب و هوا به داشتن دشت های هویج و طبیعت بکر و چشمنواز شهره است و به همین خاطر همواره به عنوان یکی از گزینه های اصلی کوهنوردان و طبیعت گردها انتخاب می شود. فاصله تهران تا روستای برگ جهان و ارتفاعات تنگل خانه ۴۰ کیلومتر است و برای رسیدن به این مکان ۲ مسیر متفاوت وجود دارد. مسیر اول از بزرگراه شهید بابائی شروع می شود و با عبور از جاده لشگرک به لواسان و روستای افجه می رسید که در نهایت به روستای برگ جهان منتهی می شود. مسیر دوم شامل حرکت از مسیر جاجرود، سد لتیان و نیکنام ده است که در نهایت به جاده آسفالت برگ جهان و ارتفاعات تنگل‌خانه خواهید رسید.
منبع: همشهری
