تنۀ درختی که در زیر زمین کشف شد، یک «لولۀ آب رومی» بود

فرادید| شهر لوون در منطقه فلاندر بلژیک که نزدیک پایتخت کشور، بروکسل قرار دارد، امروز به دلیل داشتن دانشگاه معتبر کاتولیک لوون (KU Leuven)، جوّ پرشور دانشجویی دارد. اما زیر سطح این شهر مدرن و پرجنب‌وجوش، ساخت‌وسازهای اخیر در خیابان بروسل‌استرات منجر به کشف مهمی شده است: لوله آب چوبی بسیار خوب حفظ‌شده‌ای از دوره رومی که پنجره‌ای جذاب به گذشته باستانی لوون می‌گشاید. 

به گزارش فرادید، بن ون گنختن، مدیر پروژه گفته: «ابتدا متوجه نمی‌شدیم چه معنایی دارد، اما وقتی درختان دیگر را که اطراف افتاده بودند دیدیم، متوجه شدیم این یک لوله آب بسیار قدیمی است.» 

این کشف مهم در منطقه «بلوو هوک» انجام شده، جایی که در آن یک خوابگاه دانشجویی جدید در حال ساخت است. به‌عنوان بخشی از رویه استاندارد پیش از آغاز چنین پروژه‌هایی، یک نظرسنجی باستان‌شناسی انجام شد که منجر به کشف یک درخت توخالی بهم‌متصل تشکیل شده که هرکدام کم و بیش ۱.۷۵ متر طول دارند. جالب‌تر اینکه، بقایای آنچه به نظر می‌رسد یک سامانه پمپاژ از دوران رومی باشد نیز در همان حوالی یافت شده است. 

در حالی که کشف لوله‌های آب چوبی گاه‌به‌گاه در دیگر شهرهای بلژیک با میراث رومی مانند تینن و تونگرن گزارش شده، این آثار معمولاً به دلیل گذر زمان و شرایط خاک به شکل قابل‌توجهی فرسوده شده‌اند. اما این کشف به دلیل وضعیت خوبی که دارد برجسته است. دیرک وانسینا از اعضای شورای شهر، وضعیت شگفت‌انگیز آن را این‌گونه توضیح داده: «ما در یک دره هستیم که در اصل یک باتلاق است. چون چوب از اکسیژن جدا شده، دست نخورده باقی مانده.» شرایط باتلاقی و آب‌گرفته خاک به شکل مؤثر محیطی بی‌هوازی ایجاد کرده و از فساد مواد آلی جلوگیری کرده است. 

بر مبنای جایگاه لایه‌نگاری این لوله چوبی که زیر لایه‌ای از خاک دوران رومی قرار داشته، کارشناسان باور دارند متعلق به قرن اول تا سوم میلادی است. برای روشن کردن قدمت دقیق‌تر آن از درخت‌گاه‌شماری یا تحلیل حلقه‌های درخت استفاده خواهد شد. این کشف شگفت‌انگیز شواهد محکمی ارائه می‌دهد که نشان می‌دهد این منطقه زمانی یک سکونتگاه رومی پررونق بوده است. دره حاصلخیز و دسترسی به آب، آن را به مکانی جذاب برای یک سکونتگاه تبدیل کرده بود. 

وجود چنین زیرساخت‌های پیشرفته‌ای مانند لوله آب گواه سطحی از رفاه و استاندارد زندگی خوب برای ساکنان باستانی لوون است. سکونتگاه‌های رومی معمولاً چنین تسهیلاتی را برای حمایت از جوامع خود داشتند و این موضوع اهمیت این مکان را در استان رومی برجسته می‌کند. 

درختان باستانی با دقت حفاری و برای مطالعه و حفاظت دقیق‌تر جابه‌جا خواهند شد. انتظار می‌رود این آثار شگفت‌انگیز در آینده به نمایش گذاشته شوند و ارتباط ملموسی با گذشته دور لوون به عموم مردم ارائه دهند. 

افزون بر لوله آب، حفاری باستان‌شناسی منجر به کشف آثار دیگری از دوران رومی شامل قطعات سفال و کاشی‌های سقفی نیز شده که فهم ما از این سکونتگاه را غنی‌تر خواهد کرد. جالب اینکه، این مکان شامل بقایای قرون وسطایی مانند حفره‌های فاضلاب، سکه‌ها و سفال‌ها نیز می‌شود که نشان‌دهنده ادامه سکونت و تکامل این منطقه در طی قرن‌ها است. 

این کشف فوق‌العاده سرنوشت تاریخی این مکان را که در دل زمین‌های زیر لوون پنهان بوده، برجسته می‌کند. این یافته یادآور قدرتمند اینست که حتی زمانی که این شهر هویت مدرن خود را به‌عنوان مرکز یادگیری و نوآوری در آغوش می‌کشد، ریشه‌های عمیق آن به دوران رومی بازمی‌گردد و نشانه‌های ملموسی از زندگی و نبوغ نخستین ساکنانش را در خود دارد. تحلیل‌های جاری این یافته‌ها نویدبخش این هستند که داده‌های بیشتری درباره قرون ابتدایی لوون و جایگاه آن در زمینه وسیع‌تری از بلژیک رومی به دست خواهد آمد.

مترجم: زهرا ذوالقدر