عکس؛ سفر در زمان؛ داستان یک عکس از برادرزاده‌‌های احمدشاه قاجار و مصادره اراضی و باغات اقدسیه

با عزل احمدشاه از سلطنت در نهم آبان ۱۳۰۴ توسط مجلس مؤسسان، محمد‌حسن میرزا به دستور رضاشاه از کاخ گلستان اخراج و از طریق بغداد به اروپا رفت. او پیش از اخراج خواستار ملاقات با رضاخان شد که این ملاقات از سوی او رد شد. تنها به این اکتفا شد که از طلب ۴۰ هزار تومانی وی مبلغ پنج هزار تومان به او پرداخت شود. این مبلغ با سر و صدا و در 20 کیسه 250 تومانی به او تحویل شد. در سال ۱۳۰۸ پس از فوت احمدشاه در پاریس اعلامیه‌ای صادر ‌ و در آن خود را پادشاه قانونی ایران اعلام کرد (پیش از آن احمدشاه حاضر به استعفا‌ نشده بود).

به گزارش هفت صبح، محمدحسن میرزا را در ضیافتی که به افتخار ژنرال یـانوشکویچ رئیـس ستاد نیروهای قفقاز و سر کنسول روسیه برگزار شده، می‌بینید.

در حوادث شهریور ۱۳۲۰ و استعفای رضاشاه بار دیگر خواستار بازگشت به ایران شد و سرانجام در سال ۱۳۲۱ در فقر و تنگدستی در پاریس درگذشت. محمد‌حسن میرزا در واپسین هفته‌های ولیعهدی، مالک باغات و اراضی اقدسیه شمیران و باغ و عمارت سلطنت‌آباد شد. او از دولت ۸۸۹۹۶ تومان طلب داشت که دولت برای تسویه این بدهی، در دوازدهم اردیبهشت ۱۳۰۴ لایحه‌ای به مجلس داد که اراضی و باغات اقدسیه همراه با باغ و عمارت سلطنت‌آباد به مالکیت او درآید.

بهای اقدسیه و باغ و عمارت سلطنت‌آباد ۶۸ هزار تومان تعیین و قرار شد با این واگذاری، طلب محمدحسن میرزا از دولت به 20 هزار تومان کاهش یابد. اقدسیه در آن زمان قناتی با هفت سنگ و نیم آب داشت که کم‌آب به حساب می‌آمد و قرار شد حقابه دولت از این قنات محفوظ بماند. 

 ایستاده از راست: حسین میرزا و رکن‌الدین میرزا. نشسته از راست: شمس اقدس و حمید میرزا و گیتی افروز خانم.

عمارت سلطنت‌آباد نیز به حال مخروبه درآمده و هزینه نوسازی آن 100 هزار تومان برآورد می‌شد. این لایحه در ۲۲ شهریور ۱۳۰۴ به تصویب مجلس شورای ملی رسید اما کمتر از دو ماه بعد، با رأی مجلس به انقراض سلطنت قاجار، محمدحسن میرزا در نهم آبان ۱۳۰۴ از ایران اخراج شد.

 پس از آنکه در سال ۱۳۰۸ پس از درگذشت احمد‌شاه، محمد‌حسن میرزا اعلامیه‌ای صادر و خود را پادشاه قانونی اعلام کرد، از او در ایران سلب مالکیت و اراضی و باغات اقدسیه و کاخ و باغ سلطنت‌آباد مصادره شد.

منبع: عصر ایران