عکسهای نادر از یک شاهکار مهندسی که 140 سال قبل ساخته شد

«پل راهآهن فورث» که ۵۴۱ متر طول دارد و روی خلیج فورث نزدیک ادینبورگ اسکاتلند کشیده شده، هنگام نصب آخرین پرچ «طلایی» خود در ۴ مارس ۱۸۹۰ توسط ادوارد هفتم، بهعنوان بلندترین پل کنسولی جهان شناخته شد.
فرادید| اگرچه این رکورد بعدها در سال ۱۹۱۹ توسط «پل کبک کانادا» از دید طول شکسته شد، پل فورث همچنان یک شگفتی مهندسی باقی مانده و رتبه دوم جهانی را در اختیار دارد. شکل چشمگیر و مقیاس عظیم آن بیش از یک قرن پس از اتمام، همچنان تحسینبرانگیز است.
به گزارش فرادید، این پل بهدلیل اهمیت و ظاهر برجستهاش در سال ۲۰۱۲ یک بازسازی عمده را پشت سر گذاشت. سال ۲۰۱۵، به شکل رسمی به عنوان میراث جهانی یونسکو اعلام شد و به دلیل قدرت ساختاری خالص و وضوح بصری تحسین شد.
به نقل از یونسکو: «زیبایی صنعتی متمایز آن نتیجه نمایش صریح و بدون آرایش اجزای سازهای آن است.»
پل فورث فراتر از یک بیانیه بصری، نقطه عطفی در مهندسی عمران است. یونسکو میگوید: «پل فورث با نوآوری در سبک، مصالح و مقیاس، مرحله مهمی در طراحی و ساخت پلها در دورهای که راهآهنها بر سفرهای زمینی طولانیمدت تسلط یافتند، به شمار میآید.»
سال بعد، لقب «بزرگترین شگفتی ساخته دست بشر در اسکاتلند» به این پل داده شد، لقبی که هم غرور ملی و هم اهمیت جهانی آن را نشان میدهد.
تلاش برای عبور از خور فورث از دهه ۱۸۷۰ آغاز شد. این تلاش ناشی از افزایش تقاضا برای خطوط ریلی قابلاعتماد در سراسر اسکاتلند بود. بنا به گزارش روزنامه اسکاتسمَن: «ایده ایجاد یک گذرگاه ریلی دائمی روی خور فورث در دهه ۱۸۷۰ شکل گرفت، زمانی که مهندس توماس باچ سرپرست طراحی پل معلق ریلی برای جایگزینی کشتی قطار گرانتون شد.»
اما پیش از شکلگیری طرحهای مهندس باچ، فاجعهای رخ داد. سال ۱۸۷۹، پل تِی طراحی شده توسط باچ در طوفان فرو ریخت و بیش از ۷۰ نفر جانشان را از دست دادند. این حادثه پایان همکاری او را رقم زد و سایهای سنگین بر پلهای معلق انداخت.
مسئولیت به تیم جدیدی به سرپرستی مهندسین انگلیسی سِر جان فاولر و سِر بنجامین بِیکِر واگذار شد. آنها طرحی کنسولی پیشنهاد دادند که برای مقاومت در برابر بادهای شدید منطقه و وزن قطارهای سنگین باری مناسبتر بود.
ساختوساز رسمی سال ۱۸۸۲ با تأمین مصالح آغاز شد و سال بعد با پایهگذاریها ادامه یافت. این مرحله اولیه بسیار خطرناک بود. کارگران باید چاهکهای عظیم آهنی را بهشکل عمیق در بستر دریا فرو میبردند تا ستونهای گرانیتی را محکم کنند. این کار دشوار، کُند و پرخطر بود و نصب پایهها بهتنهایی ۳ سال زمان برد.
پل با ارتفاع ۱۵۰ فوت بالاتر از سطح آب طراحی شد تا کشتیهای بزرگ بتوانند به آسانی از زیر آن عبور کنند. از دید قیاس، حتی امروزه هم اعداد آن حیرتانگیزند. پل فورث ده برابر فلز بیشتری نسبت به برج ایفل در پاریس مصرف کرد که نشان از جاهطلبی پشت این پروژه دارد. این پروژه در زمان ساخت، بزرگترین پروژه فولادی بریتانیا بود که حدود ۵۵ هزار تن فولاد استفاده کرد. این دستاورد در شرایطی که با ابزارهای قرن نوزدهم و بدون استانداردهای ایمنی مدرن ساخته شد، بسیار چشمگیر است.
در اوج کار، حدود ۴۶۰۰ کارگر در محوطه ساخت و ساز مشغول کار بودند. در طول هفت سال ساخت، کار از حدود ۳۰ متر زیر سطح آب تا بیش از ۹۰ متر بالاتر از سطح انجام شد. با وجود مقیاس و دقت، هزینه انسانی پروژه واقعی بود. مورخان دستکم ۶۳ کشته را تخمین میزنند.
مونتاژ سازه فوقانی سال ۱۸۸۶ آغاز شد. با افزایش برجها و گسترش بازوهای کنسولی به سمت هم، این صحنه توجه بسیاری را به خود جلب کرد. پیشرفت کم و بیش غیرقابل باور بود، انگار اعضای عظیم آهنی جاذبه را به چالش کشیدهاند. سپس، در دسامبر ۱۸۸۹، ساخت و ساز به پایان رسید.
یک آزمایش بار رسمی در ژانویه ۱۸۹۰ انجام شد که در آن دو قطار هرکدام شامل سه لوکوموتیو و ۵۰ واگن پر از زغالسنگ، آهسته از روی پل عبور کردند. وزن کل آنها ۱۸۸۰ تن بود، بیش از دو برابر بار طراحیشدهی ساختار. مهندسان میزان انحرافِ پل را زیر وزن این بار اندازهگیری کردند و عملکرد آن درست طبق پیشبینیها بود.
عکسهای بین سالهای ۱۸۸۶ تا ۱۸۹۰ بازوهای عظیم کنسولی را در حال شکلگیری بین ساوث کوئینزفِری و نورث کوئینزفِری به تصویر کشیدهاند که تغییر چشمانداز را هنگام تسلط فولاد بر آسمان و آب مستند کردهاند.
پل که بعدها به نام «پل راهآهن فورث» نامگذاری شد تا از پلهای جادهای متمایز باشد، به سرعت با رنگ قرمز زندهاش شناخته شد.
«نقاشی پل فورث» به عبارت عامیانهای برای کاری بیپایان تبدیل شد. این عبارت از باور اشتباهی سرچشمه میگرفت که گمان میکردند پل بهشکل مداوم در چرخهای بیپایان از رنگآمیزی دوباره قرار دارد.
در واقع، چنین چرخه مداومی وجود نداشت. بخشهای فرسوده در اولویت قرار میگرفتند و یک تیم دائمی برای نظارت بر نگهداری تعیین شده بود. با این حال، بین سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۱، کل سازه با پوششی ویژه و جدید رنگآمیزی شد که انتظار میرود ۲۵ سال دوام داشته باشد.
مترجم: زهرا ذوالقدر