گنج سکّه‌های طلای 2 هزارساله که در «استخوان گاو» پنهان شده بود

فرادید| این گنجینه که اکنون با نام «گنجینه‌ی سجفورد» شناخته می‌شود، شامل ۳۹ سکه‌ی طلای گالو-بلژیکی است؛ سکه‌هایی که نشانه‌ای از داد‌و‌ستد و تبادل فرهنگی میان بریتانیا و سایر بخش‌های اروپا در عصر آهن به‌شمار می‌روند. اما نکته‌ی شگفت‌انگیز ماجرا اینجاست که این سکه‌ها درون بخش توخالیِ یک استخوان پای گاو پنهان شده بودند؛ ظرفی کاملا غیرمعمول برای پنهان کردن یک گنج ارزشمند.

به گزارش فرادید؛ همین محل نگهداری عجیب، ذهن پژوهشگران را به خود مشغول کرد و پرسش‌هایی تازه دربارهٔ باورها، اقتصاد و ابتکار مردمان آن دوران به میان آورد.

تصویری که نحوه پنهان شدن سکه‌ها در استخوان را نشان می‌دهد

سکه‌های طلای این گنجینه از نوع گالو-بلژیکی هستند؛ سکه‌هایی که خاستگاه‌شان به ناحیه‌هایی در فرانسه و بلژیک امروزی بازمی‌گردد. این سکه‌ها در دوره‌ی پایانی عصر آهن، همراه با گسترش تجارت و تبادلات فرهنگی وارد بریتانیا شده بودند. کیفیت بالای طلا، نقش‌ونگارهای دقیق و نمادهای فرهنگی روی سکه‌ها نشان‌دهنده‌ی تعامل میان هنر بومی بریتانیا و تأثیرات سایر نقاط قاره‌ی اروپا است. طرح‌هایی چون اسب، نقوش هندسی و نمادهای مذهبی یا آیینی روی این سکه‌ها دیده می‌شود.

چرا سکه‌ها درون استخوان پنهان شده بودند؟

پنهان‌کردن این گنجینه درون استخوان پای گاو، پرسش‌های بسیاری را پیش کشیده است. چرا چنین ظرفی برای نگهداری این ثروت انتخاب شده بود؟ هدف از این کار چه بوده است؟

یکی از فرضیه‌ها این است که این سکه‌ها نوعی اندوخته‌ی مالی یا پس‌انداز بوده‌اند؛ طلا همواره باارزش و قابل‌حمل بوده و پنهان‌کردن آن درون یک استخوان بی‌ارزش، می‌توانسته راهی برای محافظت از آن در برابر دزدی یا نگاه کنجکاو دیگران باشد.

نظریه‌ی دیگر به باورهای آیینی بازمی‌گردد: ممکن است این سکه‌ها نوعی پیشکش به خدایان بوده باشند. در عصر آهن در جوامع باستانی بریتانیا رسم بود که اشیای ارزشمند گاهی به‌عنوان نذر یا قربانی در مکان‌هایی خاص دفن می‌شدند. بنابراین استفاده از استخوان گاو، حیوانی که نماد تغذیه و بقا بود، می‌توانسته معنایی نمادین نیز داشته باشد.

فرضیه‌ی سوم، نگاه سیاسی-نظامی دارد: شاید این گنجینه غنیمت جنگی یا هدیه‌ای دیپلماتیک برای جلب رضایت یا تحکیم پیمانی نظامی بوده است؛ چراکه آن دوران زمانی پرتنش و پر از اتحادها و درگیری‌های قبیله‌ای بوده است.

در مجموع می‌توان گفت انتخاب استخوان به‌عنوان ظرف سکه‌ها، از کاربری همزمان عملی و نمادین آن خبر می‌دهد. در آن زمان، استخوان‌های حیوانات به‌وفور یافت می‌شدند و برای ساخت ابزار، سلاح و وسایل روزمره مورد استفاده قرار می‌گرفتند. فضای توخالی درون استخوان بازوی گاو، مکان مناسبی برای پنهان‌کردن اشیای کوچک و ارزشمند بود و به‌دلیل ظاهر ساده‌اش توجه کسی را جلب نمی‌کرد.

از نگاه نمادین نیز، استفاده از استخوان گاو ممکن است بازتاب‌دهنده‌ی جایگاه بسیار مهم دام‌ها در جامعه‌ی آن روزگار باشد. گاوها منبع اصلی گوشت، شیر و نیروی کار بودند و ارزش اقتصادی و معنوی بالایی داشتند.