تصاویر؛ سفر در زمان؛ وقتی سلطان زمین را بوسید و رفت!

علی پروین‌ چنان جایگاهی در پرسپولیس داشت، که هیچ کس فکرش را هم نمی کرد که روزی توپ و زمین را در اختیار جوانترها بگذارد؛ اما «سلطان» در ۲۶ تیر ۱۳۶۶ بعد از ۲ دهه حضور موثر برای همیشه کفش هایش را آویخت...گوش راست خوش تکنیکی، خلاق و ظریف‌باز پرسپولیس و تیم ملی، از همان ابتدا نشانه‌هایی از استعداد زیاد خود را بروز داد و نه تنها خیلی زود جذب فوتبال حرفه‌ای شد، که خیلی زود بخش مهمی از تیم‌های بزرگی شد که در آنها بازی می کرد.

از کله پزی تا فوتبال

علی پروین، در سال ۱۳۲۵ در محله بازار متولد شد و از کودکی در کله‌پزی پدرش که در همان بازار قرار داشت پرسه می زد. او در گفت و گویی گفته است که «با کله پاچه شدیم بازیکن تی ملی فوتبال ایران». پدر او، چندان موافق فوتبال بازی کردن او نبود اما حمایت های برادر بزرگش کافی بود تا علاقه‌اش را پیگیری کند. در نوجوانی او بازیکن بااستعدادی بود که در زمین های خاکی شهرتی به هم زده بود. پروین در سنین ۱۲-۱۳ سالگی با بچه محل‌هایش، یک زمین صیفی کاری را صاف کرده بود و تیمی به نام عارف تشکیل داد. در نوجوانی، چنان شهرت و مهارتی در فوتبال داشت که همه او را در آن منطقه می‌شناختند.

راه او را به فوتبال حرفه ای، منصور امیرآصفی و نادر لطیفی باز کردند. آنها برای تیم های البرز و کیان، به دنبال بازیکنان جوان و بااستعاد می گشتند و در این جست و جوها، پروین را کشف کردند. به گفته خود پروین، این دو اصرار داشتند که به زمین شماره هشت در بی سیم برود، اما او علاقه ای به این کار نداشت: «گفتم بیایم آنجا چه کار کنم؟ اصلا نمی دانستم که چه می گویند.» در نهایت با اصرارهای امیر آصفی، او به تیم البرز که تیم دوم کیان بود ملحق شد. راه او در سال ۱۳۴۴ به کیان، تیمی که در آن سالها مدعیان را به چالش می کشید باز شد و از همینجا، زندگی حرفه‌ای درخشان و پر از موفقیت پروین آغاز شد.

درخشش زودهنگام در جمع بزرگان

کیان در دهه ۴۰، خانه ستاره بزرگی مثل پرویز قلیچ خانی و عزت جانملکی بود. پروین هم در این تیم اسم و رسمی برای خود به هم زد و همچنان قدیمی‌ها خاطره بازی درخشان او در پیروزی یک بر صفر برابر پاس مدعی را به خاطر دارند. در سال۱۳۴۶، پروین به دعوت لطیفی به تیم متمول و تازه تاسیس پیکان پیوست که توسط برادران خیامی شکل گرفته بود. پیکان، خیلی زود به یکی از مدعیان فوتبال باشگاهی در ایران تبدیل شد.

پروین تکنیکی، بعد از تنها یک فصل حضور در این تیم، با کاریزما و فوتبال چشم نوازش، کاپیتان شد و در فصل سوم، حتی مهاجرت ستاره هایی مثل همایون بهزادی، حسین کلانی، کاشانی از پرسپولیس به این تیم هم او را به حاشیه نراند. پروین، اولین قهرمانی ملی خود را در این سال، در کنار این ستاره‌ها جشن گرفت. او چنان بازیکن مهمی در تیم بود که در بازی حساس با تاج، پنالتی پیکان به او سپرده شد. پروین در پیکان، طعم قهرمانی در جام دوستی را هم چشید. حضور در این تیم اما پایه گذار یکی از به یادماندنی ترین انتقال‌ها در فوتبال ایران شد و پروین، همراه با ستاره‌های پرسپولیس که به خانه بر میگشتند، وارد باشگاهی شد که دیگر هرگز آن را ترک نکرد و برای همیشه، بخش مهمی از تاریخ آن شد.

تولد یک اسطوره در پرسپولیس

پروین، یکی از بهترین فوتبالیست های ایران بود و طبیعی بود که علی عبده، او را برای تیمش بخواهد. هم تیمی ها او در پیکان هم در آمدن پروین به پرسپولیس بی تاثیر نبودند. اما به همان اندازه، باید آلن راجرز را هم در این انتقال شریک دانست. مربی نامدار انگلیسی، در آخرین سال حضور پروین در پیکان، مربی این تیم بود و برای اولین بار سیستم ۳-۳-۴ را به فوتبال ایران معرفی کرد. سبک بازی پروین، کاملا مناسب ایده‌های فوتبالی راجرز بود. تحرک بالای پروین در گوش راست تیمی که مهاجم سرزنی مثل همایون بهزادی و و همینطور گلزنان بالفطره‌ای مثل صفر ایرانپاک و حسین کلانی را داشت، دوره طولانی از درخشش را برای سرخ های پایتخت رقم زد.

پروین به عنوان گوش راست و ابراهیم آشتیانی به عنوان دفاع راست، ترکیب خطرناکی را در پرسپولیس ایجاد کردند که آتش تهیه خط حمله توفانی آن را تامین می کردند. این دو بازیکن، مفهوم زوج سازی در خط کناری زمین را به فوتبال ایران معرفی کردند. پروین با بازی زیرکانه، کم برخورد و تکنیکی‌اش، خیلی زود دل هواداران پرسپولیس را برد. ایستگاهی‌های معروف پروین هنوز هم در خاطر هواداران قدیمی این تیم است. او خیلی زود ستاره تیمش شد، و در همان فصل حضورش در پرسپولیس، عنوان بهترین بازیکن فصل را گرفت. هنوز عکس معروف پروین، که ردای معروف بهترین بازیکن فصل را بر دوش دارد، یکی از نمادین ترین عکسهای دوران زندگی حرفه ای اوست. این ردا، در سالهای بعد، بارها به عنوان یکی از بهترین‌های سال بر دوش پروین انداخته شد و هیچ سالی نمی‌گذشت مگر این که پروین یکی از بهترین‌های فوتبال ایران باشد.

ستاره بی رقیب جام تخت جمشید

کاریزما و چهره حذاب پروین، خیلی زود او را به محبوترین بازیکن پرسپولیس تبدیل کرد. تداوم او اما مهمتر از سیمایش بود؛ کم کم ستاره‌ها بازنشسته شدند و افت کردند و رفتند، اما پروین همچنان در حال اوج گرفتن بود. عملکرد او به عنوان بهترین بازیکن ادوار تخت جمشید، به خوبی نشان دهنده دوران زندگی حرفه‌ای او در پیش از انقلاب است.  

او از معدود بازیکنانی است که در هر شش دوره جام تخت جمشید به میدان رفت، و در تمای این دوران، فقط ۳ بازی را از دست داد. در واقع او در ۱۴۳ بازی از ۱۴۶ مسابقه ممکن، به میدان رفته است. این بازی‌ها برای او بسیار شیرین هم بودند چون او تقریبا در هر ۱۰ بازی تنها ۱ بار طعم باخت را چشیده است. این سالها بهترین دوران پرسپولیس و پروین هم بود و تیم با درخشش او، ۲ بار قهرمان و ۳ بار نایب قهرمان جام شد.

پیشنهاد انگلیسی برای پروین

او پیش از انقلاب، در چندین مسابقه دوستانه با باشگاه‌های مطرح دنیا هم به میدان رفت که یکی از بهترین عملکردهایش، زدن گل تسای پرسپولیس برابر منچستر در تهران بود. پروین در آن سالها، برابر باشگاه‌های مطرح دیگری مثل هامبورگ، کروزیرو برزیل، ناسیونال اروگوئه و کریستال پالاس هم بازی کرد. درخشش او در شکست ۵ بر یک برابر کریستال پالاس، تا حدی بود که سرمربی این تیم بعد از بازی، زبان به تمجید از پروین گشود و گفت که حاضر است همان شب با این بازیکن قرارداد ببنند. تکنیک، پرهیز از بازی فیزیکی، هوش و اعتماد به نفس بالا، نکاتی بودند که سرمربی کریستال پالاس بعد از مسابقه درباره بازی پروین به آنها اشاره کرده بود.

وقتی پروین در پرسپولیس اسطوره شد

با وقوع انقلاب اسلامی و تعطیلی جام تخت جمشید، فوتبال باشگاهی برای مدتی به محاق رفت. پروین در آن سالها، کاپیتان بانفوذ پرسپولیس بود و برای این که تیم از هم نپاشد، بازیکنان را به بازی‌های دوستانه در زمین های خاکی در شهرهای مختلف می‌برد. بعدتر که فوتبال باشگاهی از سر گرفته شد، این بار پروین به عنوان بازیکن-مربی تیم را به دست گرفت و چنان دوران درخشانی را برای آن رقم زد که می توان گفت هرگز در تاریخ باشگاه تکرار نخواهد شد. پرسپولیس در سالهای سخت جنگ، زیر نظر پروین یکی از خاطره انگیزترین و محبوب‌ترین تیم‌های تاریخ فوتبال باشگاهی ایران را شکل داد و چند نسل از بازیکنان بزرگ فوتبال مثل ناصر محمدخانی، حمید درخشان، محمد پنجعلی، فرشاد پیوس، ضیاء عربشاهی و بعدها مجتبی محرمی، محسن عاشوری، مرتضی کرمانی‌مقام، زیر نظر او در پرسپولی بازی کردند. هرکدام از این بازیکنان حالا خودشان بخشی از تاریخ باشگاه هستند.

منبع: اطلاعات آنلاین