«عمیق‌ترین» فسیل دایناسور که دو کیلومتر زیر بستر دریا پنهان شده بود
همان‌طور که نظریه‌پردازان توطئه می‌گویند، اگر دایناسورها وجود داشته‌اند، پس بدون‌شک استخوان‌هایشان باید همه جا باشد. به‌راستی برای کشف یکی از آن‌ها تا چه عمقی باید حفاری کرد؟
فرادید| پاسخ این پرسش که برای یافتن فسیل دایناسورها تا چه عمقی را باید حفر کنیم، به این بستگی دارد که کجا باشیم. در انگلستان، جایی که نخستین فسیل‌های دایناسور کشف و دسته‌بندی شده‌اند، جاهایی وجود دارند که کمابیش با قدم زدن روی زمین می‌توانید پیدایشان کنید. در سایر جاها، کمی حفاری لازم است، البته نه زیاد!
به گزارش فرادید، پل بَرِت، پژوهشگر دایناسورها در موزه تاریخ طبیعی بریتانیا، توضیح می‌دهد: «وقتی بیرون می‌رویم، به دنبال سنگ‌هایی با سن مناسب هستیم که می‌دانیم ممکن است فسیل دایناسور در آن‌ها وجود داشته باشد. بنابراین منظور سنگ‌هایی از دوران مزوزوئیک است، از دوره‌های تریاسیک، ژوراسیک یا کرتاسه».
«ما به نقشه‌های زمین‌شناسی نگاه می‌کنیم تا ببینیم این نوع سنگ‌ها کجا پیدا می‌شوند. سپس وقتی به آن مکان‌ها می‌رویم، باید شانس یافتن دایناسور وجود داشته باشد. با این حال، بیشتر این سنگ‌ها چندان عمیق نیستند. این کار به‌راستی به شانس بستگی دارد: فسیل دایناسور باید در سطح زمین فرسایش یافته باشد تا بتوان دست‌کم کمی از آن را دید. بنابراین ما زمان زیادی را صرف قدم زدن و نگاه کردن به زمین می‌کنیم.»
اما آیا همه فسیل‌ها اینقدر نزدیک به سطح یافت می‌شوند؟ بدون‌شک نه! در یک مورد بسیار چشمگیر، فسیل دایناسور هزاران متر زیر زمین و همچنین چند صد متر زیر اقیانوس کشف شد.
در مقاله‌ای از سال ۲۰۰۶ درباره این کشف رکوردشکن گزارش شد: «سال ۱۹۹۷، قطعه‌ای از استخوان در هسته‌ای از چاه میدان اِسنور شناسایی شد». این میدان در سازند لاند تریاس پسین قرار دارد که اکنون در بخش شمالی دریای شمال نروژ است.
در ادامه گزارش آمده: «چند هزار متر رسوبات رودخانه‌ای در این حوضه طی یک مرحله فرونشستِ حرارتی در پیِ گسلی شدن از اواخر پرمین تا اوایل تریاس ته‌نشین شده است.» این زمان کمی زودتر از دوره‌ای است که بسیاری از دایناسورها یافت می‌شوند، زیرا دایناسورها تا دوره ژوراسیک، نزدیک به ۵۰ میلیون سال بعد، گروه غالب حیوانات روی زمین نشده بودند.
با این حال، چند گونه اواخر تریاسیک ظهور کردند و یکی از این‌ها در حفاری زیر دریا در سال ۱۹۹۷ کشف شد. این فسیل در عمق ۲۲۵۶ متری زیر بستر دریا یا ۲۶۱۵ متر زیر سطح دریا یافت شد. مقاله نتیجه می‌گیرد که «این استخوان مربوط به استخوان بلند یک پروساروپود است و بافت‌شناسی قطعه اسکلت به قدری شبیه نمونه‌های نوریان آلمان از دایناسور گیاهخوار پیش‌ساروپود پلاتئوسوروس است که ما بدون‌شک آن را به این جنس نسبت می‌دهیم.»
این دایناسور به عنوان یک پلاتئوسورس، نسبت به چیزی که در «پارک ژوراسیک» دیده‌اید، کمی عجیب به نظر می‌رسید، یک ساورپودومورف اولیه بود، به این معنی که جد دایناسورهای عظیم گیاهخوار گردن‌بلند مانند آپاتوسوروس یا آرژانتینوسوروس محسوب می‌شد، اما به جای چهار پا، دو پا داشت با بازوهای قوی و دست‌های ماهر. آن‌ها تا ۱۰ متر قد و تا ۴۰۰۰ کیلوگرم وزن داشتند، بنابراین شاید تعجب‌آور باشد فسیلی که پیدا شد، تنها ۴ سانتی‌متر قطر داشت.
آن‌ها دایناسورهای اروپایی بودند و در مناطقی که اکنون اروپای مرکزی و شمالی است می‌زیستند، نمونه‌هایی از این جنس در سوئیس و فرانسه یافت شده‌اند و شمار زیادی در جنوب غربی آلمان، به حدی که گاهی در آن کشور با نام Schwäbischer Lindwurm یا «لیندویرم سوآبی» شناخته می‌شوند.
اما فسیلی که کیلومترها زیر اقیانوس یافت شد، نخستین مدرک از پلاتئوسوروس در نروژ بود. در واقع، این نخستین فسیل دایناسوری است که در نروژ یافت شد. این فسیل تنها به لطف مجموعه‌ای از تصادفات کشف شد، یک یافته بسیار نادر که تنها به این دلیل شناسایی شد که به دست پژوهشگر مناسب رسید.
سورن هوروم، دیرین‌شناس موزه تاریخ طبیعی دانشگاه اسلو در نروژ که فسیل را به پلاتئوسوروس نسبت داد، سال ۲۰۰۶ گفت: «به‌راستی یک شانس بزرگ بود. شبیه یافتن یک سوزن در ده انبار کاه بود.»
مترجم: زهرا ذوالقدر
