کشف مقبرۀ هزارسالۀ یک زن با «صدف‌هایی در کنار دهان»
باستان‌شناسان در مرکز نروژ، خبر از یک یافته‌ی شگفت‌انگیز از عصر وایکینگ‌ها داده‌اند که از زمان کشف شدنش تا کنون ماه‌ها پنهان نگه داشته شده بود.
فرادید| در منطقه‌ی وال در بیوگن در ناحیه ساحلی تروندلاگ نروژ، یک گور منحصربه‌فرد که قدمتش به قرن نهم میلادی بازمی‌گردد کشف شده است؛ کارشناسان می‌گویند این یافته، باورهای دیرینه درباره‌ی رسوم تدفین در اسکاندیناوی اولیه را به چالش می‌کشد.
به گزارش فرادید، این اکتشاف که توسط پژوهشگران موزه دانشگاه NTNU انجام شد، شامل یک اسکلت انسانی تقریبا سالم می‌شود؛ این امری بسیار نادر در نروژ است زیرا در آنجا خاک اسیدی همواره بقایای انسانی را از بین می‌برد. ریموند ساویج، سرپرست پروژه، اهمیت این کشف را در چندین سطح، «فوق‌العاده» توصیف کرد.
محل کشف گور باستانی
زن وایکینگ با لباس کامل و زیورآلات به خاک سپرده شده است
به گفته‌ی باستان‌شناسان، این گور احتمالاً متعلق به یک زن آزاد و متأهل بوده که در همان مزرعه‌ی محلی در آغاز عصر وایکینگ می‌زیسته است. او با مجموعه‌ی کاملی از زیورآلات و لباس سنتی کامل دفن شده است.
میان اشیاء ثبت‌شده، یک سنجاق سینه بسیار زیبا و چندین زیور شخصی دیده می‌شود که تصویری روشن از جایگاه اجتماعی او ارائه می‌دهند. نحوه‌ی چینش گور نیز نشان می‌دهد که او احتمالاً «خان‌بانو» یا بانوی مزرعه بوده است.
اما نکته‌ای که پژوهشگران را بسیار متحیر کرده، وجود یک جفت صدف چروکیده یا دالبری نزدیک دهان زن است. ساویج اشاره می‌کند که چنین چیزی در تدفین‌های اسکاندیناوی پیش از مسیحیت کاملاً ناشناخته است. او می‌گوید: «هرگز ندیده‌ایم از صدف چروکیده به این شکل استفاده شده باشد، نه در نروژ و نه در جای دیگری از اسکاندیناوی.» اشیاء مشابه تنها ۳۰۰ تا ۴۰۰ سال پس از این دوره در گورها دیده می‌شوند، بنابراین حضور این صدف‌ها در این گور بسیار زودهنگام و غیرمنتظره است.
صدف‌هایی که در کنار دهان زن مدفون در گور قرار داده شده‌اند
باستان‌شناسان اکنون تلاش می‌کنند بفهمند این صدف‌ها چه معنا یا نقش آیینی داشته‌اند. این کشف، پرسش‌های تازه‌ای درباره‌ی باورهای معنوی جوامع اولیه‌ی وایکینگ ایجاد می‌کند.
اسکلت نادری که به شکل شگفت‌انگیزی حفظ شده است
خود اسکلتِ حفظ‌شده، چیزی کم از یک شگفتی ندارد. هانا گیران، باستان‌شناس ملی نروژ می‌گوید: «پیدا کردن اسکلت‌هایی با این میزان حفظ‌شدگی در گوری با این قدمت، بسیار نادر است.» او این کشف را واجد «ارزش عظیم میراث فرهنگی و پتانسیل پژوهشی بسیار بالا» توصیف کرد.
به دلیل اهمیت این کشف، اداره‌ی میراث فرهنگی نروژ بودجه ویژه‌ای برای کاوش و حفاظت این گور تخصیص داده تا همه‌چیز با نهایت دقت انجام شود. گیران همچنین از صاحب زمین و فرد گزارش‌دهنده‌ی اولیه تقدیر کرد، زیرا همکاری مردم محلی و باستان‌شناسان برای محافظت از گذشته پنهان نروژ بسیار حیاتی است.
منطقه‌ای سرشار از تاریخ وایکینگ‌ها
این گور جدید تنها چند ماه پس از کشف گور دیگری از عصر وایکینگ در همان منطقه یافت شد؛ موضوعی که نشان می‌دهد ناحیه‌ی وال احتمالاً محل یک سکونتگاه یا خاندان مهم بوده است. باستان‌شناسان امیدوارند تحلیل‌های آینده ارتباط میان این دو گور را روشن کند.
اکنون در آزمایشگاه‌های NTNU، بقایا و اشیاء به‌دست‌آمده با دقت بررسی می‌شوند. هانه برین، سرپرست میدانی پژوهش، توضیح داده که آن‌ها بررسی خواهند کرد که آیا این زن دچار بیماری یا شرایط جسمی خاصی بوده تا بتوان جزئیاتی از زندگی یا جایگاه اجتماعی او را روشن کرد.
در بلندمدت، آزمایش DNA نیز انجام خواهد شد. این تحلیل‌ها ممکن است نشان دهند زن با افراد دیگری که پیش‌تر در منطقه کشف شده‌اند خویشاوندی داشته و حتی شاید بتوان روابط خانوادگیِ بیش از هزار سال پیش را بازسازی کرد.
این سنجاق سینه زیبا با شکل کاسه از جمله اشیاء کشف‌شده در گور است
کشفی که می‌تواند سنت‌های تدفین وایکینگ را بازنویسی کند
کارشناسان معتقدند ویژگی‌های عجیب این گور، به‌ویژه قرار دادن صدف‌ها می‌تواند درک ما از آیین‌های مذهبی اولیه‌ی وایکینگ‌ها را دگرگون کند. این کشف پرسش‌هایی درباره‌ی تأثیرات آیینی، سفرهای احتمالی زن یا جامعه‌ی او و نمادهای تدفینی در دوره‌ی گذار از باورهای بت‌پرستانه به مسیحیت بوجود آورده است.
این واقعیت که صدف‌ها چندین قرن زودتر از هر نمونه‌ی شناخته‌شده در اسکاندیناوی در این گور ظاهر شدند، موضوع را حتی شگفت‌انگیزتر می‌کند. اینکه این پدیده نشانه‌ی یک نوآوری محلی، تماس فرهنگی با مناطق دیگر یا سنت آیینی ناشناخته باشد، هنوز روشن نیست.
مترجم: زهرا ذوالقدر
