«چهرههای سنگی» 2 هزارساله در نزدیکی یک «تئاتر باستانی» کشف شدند
برخی از چهرههای کندهکاریشده که به تازگی کشف شدهاند، نشان میدهند تئاتر رومیِ نزدیک محل کشف، میزبان نمایشهایی بسیار فراتر از نمایشهای معمول بوده است.
فرادید| سری جدیدی از نقشبرجستههای سنگی که در جنوب ترکیه کشف شده، کاملاً متناسب با منطقه تئاتری است که در آن پیدا شده است. باستانشناسان پنج نقشبرجسته به شکل نقابهای نمایشی با چهرههای تراشیدهشده روی سنگ را در محوطهای با ۲ هزار سال قدمت یافتند.
به گزارش فرادید، با این که این نقابهای تزیینی جدیدتر از سکونتگاه ۲۷۰۰ساله کاستابالا هستند، کارشناسان همچنان باور دارند که آنها به سده نخست میلادی تعلق دارند و همان زمان در کنار تئاتر ۵ هزارنفری رومی در همین محوطه طراحی شده بودند.
فاریس دِمیر، باستانشناس گفته: «در فصلهای گذشته هم در کاستابالا نقابهایی کشف کردهایم. ما همچنین عناصر معماری متعددی متعلق به ساختمان صحنه را هم شناسایی کردهایم. این یافتهها امکان مرمت این سازه را فراهم خواهند کرد.»
در مجموع، تیم حفاری تنها در سال جاری ۳۶ نقاب یافته است. با تمرکز حفاریها در محدوده تئاتر باستانی، کشف پیدرپی نقابها بیش از پیش هویت نمایشی این محوطه را تأیید میکند. دمیر درباره نقشبرجستههای تازهکشفشده گفته که چهره یک فیلسوف سالخورده میان آنها برجستهتر از بقیه است.
آمفیتئاتر باستانی که در نزدیکی محل کشف قرار دارد
او توضیح میدهد: «نقابهایی که روی ساختمانهای صحنه حک میشوند، به ندرت فیلسوفان را نمایش میدهند.» همین نکته دمیر را به این نتیجه رساند که این فضا شاید کارکردهایی فراتر از نمایشهای معمول داشته و احتمالاً میزبان سخنرانیهای فلسفی، قرائتهای ادبی یا مناظرههای عمومی بوده؛ رویدادهایی که زندگی فرهنگی شهر را فراتر از سرگرمی غنی میکردهاند.»
دمیر همچنین افزود که سبک نقابها در سنتهای طراحی شرقی و غربی دیده میشود و این نکته بیانگر تلاقی فرهنگها در جامعه نمایشی امپراتوری روم است.
کاستابالا که به نامهای هیراپولیس و پیراموس هم شناخته میشود، نزدیک رود جیحان واقع شده و در دورههای هلنیستی، رومی و بیزانسی از فرهنگی عمیق و متنوع برخوردار بوده است. باستانشناسان طی سالهای گذشته در این محوطه یک نیایشگاه اختصاصیافته به الهه آرتمیس پراسیا (که در آن سنت آیینی مجبورکردن کاهنهها به راهرفتن با پای برهنه روی زغال گداخته انجام میشد)، معبدی متعلق به الهه لوویایی کوبابا متعلق به سده ششم پیش از میلاد، یک خیابان ستوندار که بر اهمیت شهر تأکید دارد و یک دژ قرونوسطایی که نشاندهنده استفاده از محوطه پس از دوران روم است، کشف کردهاند.
این شهر حوالی ۲۷۰۰ سال پیش در دوره هیتی متأخر تأسیس شده است. کاستابالا بعدها به استان کاپادوکیه در امپراتوری روم پیوست و این امر منجر به ساخت تئاتر متعلق به سده نخست میلادی شد.
دمیر امیدوارست آنها بتوانند تئاتر را هم به فهرست یافتههای باستانی ارزشمندی که به دست باستانشناسی مدرن نجات یافتهاند، بیفزایند. او میگوید: «در پایان این پروژه، قادر خواهیم بود ساختمان صحنه را مرمت کنیم و آن را به نسلهای آینده بسپاریم.»
مترجم: زهرا ذوالقدر
