فواید سکوت؛ از رشد سلول‌های مغزی تا بهبود بی خوابی
همه ما حداقل یک بار هم که شده در یک کنسرت با صدای بلند یا جشن تولدی پر سر و صدا احساسی مشابه غرق شدن را تجربه کرده ایم. این پدیده ذهنی مبنای فیزیولوژیکی دارد.
آلودگی صوتی به معنای ورود انواع اصوات ناخواسته به محیط زندگی و سکونت افراد است. امروزه این موضوع تبدیل به یکی از بزرگترین چالش‌های زندگی بشری شده و عوارض مهمی بر سلامت انسان به جای گذاشته است که از جمله آن‌ها می‌توان به افزایش سطح استرس، اختلال خواب یا حتی آسیب شنوایی اشاره کرد.
برخی از نمونه‌های منابع آلودگی صوتی عبارت اند از سر و صدای ناشی از:
- ساخت و ساز
- وسایل نقلیه موتوری
- جمعیت
- کنسرت‌ها
- هواپیما
و حتی سر و صدای افراد
سر و صدا چیزی است که تقریبا همیشه در گوشه و کنار ما وجود داشته و خواهد داشت، چه به صورت طبیعی مانند آواز پرندگان و چه ناشی از فعالیت‌های انسانی مانند ایجاد ترافیک در حرکت وسایل نقلیه. با این حال، در یکی از مقالات منتشر شده توسط مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا می‌خوانیم که نویز یا همان آلودگی صوتی، تاثیر منفی قابل ملاحظه‌ای بر سلامت انسان و حتی حیوانات دارد.
در مقایسه با سایر انواع آلودگی همچون آلودگی هوا یا آب، مردم اغلب آلودگی صوتی را به عنوان یک خطر جدی برای سلامت خود نادیده می‌گیرند. یک بررسی در سال ۲۰۱۸ که از طریق شبکه علمی ریسرچ گیت قابل دسترسی است، از این موضوع به عنوان عاملی گزارش نشده یاد می‌کند. با این حال بسیاری از مردم به دنبال افزایش فعالیت‌های انسانی، افزایش آلودگی صوتی را در مقیاس گسترده تجربه می‌کنند.
با توجه به حقایق نام برده هرچند ممکن است سکوت مطلق برای نسل امروزی کمی عجیب و غریب و یا گا‌ها آزاردهنده باشد، اما بدون شک تاثیر شگفت انگیزی بر بازیابی فیزیکی، ذهنی و روحی خواهد داشت. سکوت می‌تواند از مسیر‌های مختلفی به سلامت انسان کمک کند، از جمله:
- کاهش فشار خون
- تحریک رشد سلول‌های مغزی
- بهبود تمرکز و حافظه
- آرام ساختن ذهن و حذف افکار پریشان
- تقویت عملکرد‌های شناختی
- کاهش کورتیزول
- تحریک خلاقیت
- بهبود بی خوابی
- تشویق ذهن آگاهی
سکوت می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند
فشار خون بالا یکی از اختلالات سلامتی بسیار مهم است که از آن تحت عنوان "قاتل خاموش" نیز یاد می‌شود. شاید تعجب آور باشد، اما دوره‌های سکوت روزانه هرچند کوتاه می‌توانند به کاهش فشار خون کمک کنند.
یک مطالعه معتبر در سال ۲۰۰۶ نشان داد که یک دوره ۲ دقیقه‌ای سکوت پس از گوش دادن به موسیقی به طور قابل توجهی ضربان قلب و فشار خون افراد را کاهش می‌دهد. حتی در مقایسه با موسیقی آرام، سکوت مطلق سبب کاهش بیشتر در معیار‌های مذکور می‌شود.
تحقیقات قدیمی‌تر مربوط به سال ۲۰۰۳ نیز محیط‌های پر سر و صدای مزمن را با افزایش ضربان قلب و فشار خون مرتبط دانسته اند. با این حال تحقیقات بیشتری به منظور تعیین اثرات طولانی مدت سکوت بر سلامت دستگاه قلب و عروق مورد نیاز است، اما نتایج کنونی نیز امیدوارکننده هستند. نتایج کامل هر دو مطالعه مذکور و پژوهش‌هایی که در ادامه توضیح داده می‌شوند، توسط مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته اند.
سکوت ممکن است رشد مغز را تحریک کند
به گفته محققان آرام کردن ذهن می‌تواند به حفظ سلامت مغزی یاری برساند. یک مطالعه حیوانی در سال ۲۰۱۳ نشان داد که ۲ ساعت سکوت در روز باعث تحریک رشد سلول‌های جدید در هیپوکامپ موش‌های آزمایشگاهی می‌شود، منطقه‌ای از مغز که با حافظه و احساسات مرتبط است. در حالی که این یافته‌ها لزوما به معنی تجربه انسانی مشابه نیستند، پیشرفتی بسیار مثبت در زمینه بررسی تاثیر سکوت بر سلامت نوع بشر به شمار می‌روند.
سکوت قابلیت بهبود تمرکز و حافظه را در اختیار دارد
آیا تاکنون به این موضوع توجه کرده اید که هیچ یک از امتحانات مهم با صدای موسیقی در پس زمینه برگزار نمی‌شوند؟ سکون شنوایی به ما کمک می‌کند تا بهتر تمرکز کنیم و بتوانیم به نحو موثرتری از ظرفیت حافظه خود بهره ببریم. در مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۱، تعداد ۵۹ شرکت کننده فعالیت‌هایی را انجام دادند که نیاز به تمرکز بالا داشتند. این آزمون در سه حالت با سکوت مطلق، صدای گفت و گوی افراد و سایر اصوات در پس زمینه اجرا شد. کسانی که در سکوت کار کرده بودند کمترین سطح استرس را تجربه کردند.
روانشناس بالینی و مربی ذهن آگاهی Supriya Blair توضیح می‌دهد: تمرکز روی یک چیز در یک زمان می‌تواند به ارتقای کارایی ذهنی و آرامش فردی کمک کند. در واقع وقتی در یک زمان روی یک موضوع واحد تمرکز می‌کنیم، دچار پریشانی فکری نخواهیم شد. گویی که توجه و انرژی ما با هم هماهنگ می‌شوند.
سکوت می‌تواند سطح کورتیزول را کاهش دهد
همه ما حداقل یک بار هم که شده در یک کنسرت با صدای بلند یا جشن تولدی پر سر و صدا احساسی مشابه غرق شدن را تجربه کرده ایم. این پدیده ذهنی مبنای فیزیولوژیکی دارد. مطالعه‌ای که اثرات آلودگی صوتی را بر تمرکز بررسی می‌کرد، یافته مهم دیگری را هم در اختیار دانشمندان قرار داده است: افرادی که فعالیت‌های روزمره خود را با سر و صدای پس زمینه انجام می‌دادند، سطوح بالاتری از هورمون استرس کورتیزول را در خون خود نشان دادند.
دکتر Martine Prunty، روانشناس بالینی می‌گوید: انباشته شدن صدای ناخوشایند و آلودگی صوتی می‌تواند به مرور منجر به استرس روانی و ترشح بیش از حد کورتیزول شود. افزایش سطح کورتیزول نیز خود باعث افزایش وزن، احساس کلافگی شدید، مشکلات خواب و بیماری‌های مزمن می‌شود.
