چطور «وبا» نگیریم؟

وبا یک بیماری اسهالی واگیردار و خاص انسان است که توسط نوعی باکتری بنام ویبریوکلرا ایجاد می‌شود. این بیماری در صورت عدم پیشگیری و درمان به موقع و مناسب، بسیار کشنده است. این بیماری بیشتر در نقاط گرم و مرطوب و در تمام ماه‌های سال به خصوص از اردیبهشت تا آبان ماه دیده می‌شود.

علائم بالینی و خصوصیات بالینی بیمار مبتلا به وبا چیست ؟

اسهال آبکی حجیم و سریع السیر و جهنده ، با دفعات اجابت مزاج غیرقابل شمارش و بسیار زیاد
اسهال بدون تب و بدون دل درد و پیچشکم
استفراغ بدون حالت تهوع قبلی
گرفتگی ( اسپاسم ) و درد عضلات پشت ساق پا
عطش و تشنگی فراوان
کم شدن یا قطع ادرار

در صورت عدم جایگزینی سریع مایعات و الکترولیت‌های بدن ( سدیم ، کلر ،‌پتاسیم و …) ۲۵ تا ۵۰ درصد از موارد مبتلا به بیماری وبا منجر به مرگ می‌شوند.

اولین شکایت بیمار، احساس پری و غرغر شکم است؛ سپس اسهال آبکی و اکثراً بدون بو ایجاد می‌شود.

راه‌های انتقال بیماری وبا و منابع شایع این بیماری چیست؟

راه تماس مستقیم:بیماری می‌تواند از طریق دست‌های آلوده، تماس با مواد دفعی و استفراغ بیماران و یا وسایل و لوازم آلوده به مدفوع بیمار منتقل شود.

راه تماس غیرمستقیم:

مصرف آب آلوده به مدفوع ( آلودگی آب توسط مدفوع به طور ثانوی، دفع ناصحیح فاضلاب و نشت آن به آب آشامیدنی ) منابع آب حفاظت نشده مانند چاهها ، دریاچه‌ها ، استخرها ، جوی‌ها و…باشد
استحمام یا شستشوی لوازم آشپزخانه در آب آلوده
شستشوی سبزی و میوه‌ها با آب آلوده
یخ آلوده که از آب آلوده تهیه شده باشد.

غذاهای آلوده که در خارج از یخچال نگهداری شوند و انبار کردن غذاهایی همچون شیر ، برنج پخته ، تخم مرغ و …. در خارج از یخچال
غذاهای دریایی ناپخته و خام مثل صدف ، ماهی و…تغذیه کودکان و نوزادان با بطری ( آلوده ) به جای شیرمادر نیز می‌تواند یک عامل انتقال بیماری باشد.

محمدرضا سهرابی،معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با اشاره به اینکه بیماری وبا از جمله بیماری‌های بسیار مسری، منتقله از راه آب و مواد غذایی است، اظهار کرد: ایران یکی از موفق‌ترین نظام‌های مراقبت، کنترل و پیشگیری بیماری وبا را دارد.

وی افزود: علیرغم پیشرفت‌های زیاد در حوزه بهداشت، هرساله مواردی از بیماری وبا در کشور بروز می‌کند که با اقدامات به موقع کادر بهداشتی درمانی از گسترش و پیامدهای ناگوار آن پیشگیری می‌شود.

معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با بیان اینکه بیماری وبا از جمله بیماریهای اسهالی است، گفت: وبا بیماری است که قدمت آن به سال‌های دور برمی‌گردد و تا به‌ امروز علت بروز بسیاری از همه‌گیری‌هاست.

سهرابی از شناسایی زودرس، درمان و در نتیجه کاهش مرگ و میر ناشی از وبا درکشور خبر داد و تاکید کرد: هر سال با گرم شدن هوا شرایط برای رشد میکروب این بیماری در محیط فراهم و زمینه بیمار شدن افراد فراهم می‌شود.

وبا از چه راه‌هایی منتقل می‌شود

وی با اشاره به راههای انتقال وبا افزود: میکروب وبا از طریق مصرف آب و مواد غذایی آلوده به مدفوع انسان آلوده سرایت می‌کند، همچنین در مواردی از طریق عدم رعایت بهداشت فردی انتقال انسان به انسان نیز ممکن است صورت گیرد.

به گفته سهرابی از آنجا که آب و مواد غذایی آلوده به مدفوع مهم‌ترین راه ورود میکروب به بدن انسان است، باید در پیشگیری از بیماری نهایت دقت را داشت.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی به علامت‌های ابتلا به وبا اشاره کرد و افزود: اسهال حاد آبکی و ناگهانی، عطش فراوان، استفراغ بدون حالت تهوع قبلی، احساس پری و غرغر شکم، گرفتگی ساق پا و دل درد و دل پیچه از نشانه‌های ابتلا به بیماری وباست.

وی تاکید کرد: در صورت مشاهده علامت‌های مذکور باید در اسرع وقت به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کرد؛ چراکه تاخیر در روند درمان می‌تواند تهدید جدی برای جان بیمار باشد.

سهرابی شست‌و شوی بادقت سبزی‌، صیفی و میوه‌جات (پاکسازی، انگل زدایی، گند زدایی، شست وشو و آبکشی)، شستن دست‌ها پیش از صرف غذا، عدم استفاده از آب‌های سطحی برای مصرف خوراکی و یا شست و شوی ظروف و همچنین شنا نکردن در آب‌های آلوده را از مهمترین اقدامات در پیشگیری از بیماری وبا عنوان کرد.

وی توصیه کرد: از خرید و مصرف مواد غذایی تهیه شده توسط فروشندگان دوره‌گرد خودداری و در مراکزی که به رعایت اصول بهداشتی آن اطمینان ندارید پرهیز کنید.