ترس از ازدواج؛ یک اختلال کمتر شناخته شده

هراس از ازدواج در عصر حاضر موضوعی متداول است با  این حال بسیاری از آنها که مرحله ازدواج را پشت سر گذاشته‌اند اعتراف می‌کنند پیش از ازدواج و با نزدیک شدن به روز موعود ترس‌ها و افکار منفی را در رابطه با سرنوشت زندگی مشترک خود تجربه کرده‌اند. اما این ترس زمانی عجیب است که به صورت افراطی و بیمارگونه باشد به این نوع ترس از ازدواج کردن فوبیای ازدواج یا گامافوبیا گفته می‌شود.

روان‌شناسان گاما فوبیا یا ترس از ازدواج را ترس شدید، مدام و غیرمنطقی از ازدواج توصیف می‌کنند تا جایی که معمولا فرد مبتلا در حفظ روابط عاطفی خود با دشواری‌هایی مواجه می‌شود. در این بیماری فرد مبتلا از عاشق شدن نمی‌هراسد اما هر قدر هم عاشق باشد ازدواج و متعهد شدن برای او ل ترسناک و همراه با احساسی شبیه مرگ است.

این افراد گمان می‌کنند که ازدواج آینده آنها را نابود می‌کند و به سختی می‌توان آنها را قانع کرد که اشتباه می‌کنند.  طرح موضوع ازدواج این افراد را به شدت عصبی و پرخاشگر می‌کند و در صورت پافشاری طرف مقابل بر ازدواج فرد ممکن است ارتباط خود را به بهانه‌های واهی و مضحک قطع کند.

ویژگی‌های گامافوبیا

به گفته متخصصان افراد مبتلا به ازدواج هراسی روابطی آتشین  اما  کوتاه مدت برقرار می‌کنند و به محض  جدی شدن رابطه برای طرفا مقابل بلافاصله رابطه را به پایان می‌رسانند.

همچنین این افراد علاقه زیادی به برقراری رابطه عاطفی با افرادی دارند که به نوعی غیرقابل دسترسی بوده و امکان ازدواج با آنها دشوار و حتی غیرممکن است.  شکلی که برای قطع ارتباط خود به دنبال بهانه‌های واهی اند. آن‌ها گاهی با جملاتی مانند "من به درد تو نمی‌خورم" یا "من آمادگی ازدواج را ندارم" به رابطه خود پایان می‌دهند.

اگرچه احتیاط درباره ازدواج موضوعی طبیعی بوده و لزوما نشانه ازدواج هراسی نیست اما در صورت وجود این علائم می‌توانید نسبت به ابتلای خود یا طرف مقابل به گامافوبیا شک کنید:

- قطع رابطه مکرر و نداشتن سابقه رابطه طولانی با جنس مخالف

- ایجاد حس استرس و اضطراب با فکر کردن یا صحبت کردن درباره  ازدواج و تعهد

- بروز وحشت، تعریق و تنش زیاد با فکر کردن به ازدواج در موارد شدیدتر

- کابوس‌های شبانه درباره ازدواج و تعهد

- کنار گذاشتن روابط خوب برای فراز از ازدواج

- احساس افسردگی به دنبال فکر کردن به ازدواج

همچنین فکر کردن یا بحث کردن درباره ازدواج باعث بروز علائم فیزیکی مانند تپش قلب، تعریق، تنگی نفس، درد قفسه سینه، سرگیجه یا سبکی سر، حالت تهوع و گرگرفتگی می‌شود.

علت‌یابی فوبیای ازدواج

براساس مطالعات انجام شده روی مبتلایان به فوبیای یکی از اصلی‌ترین  دلایل ابتلا به این ترس هراس از از دست دادن استقلال است. این افراد عمیقا معتقدند که زندگی مشترک به معنای دخالت مداوم فرد دیگر در تمامی ابعاد زندگی آنهاست و ازدواج آزادی، حریم شخصی و آسایش آنها را نابود می‌کند.  ترس از پذیرش مسئولیت و فقدان اعتماد به نفس لازم برای پذیرش این مسئولیت از دیگر علل ابتلا به این هراس است. یکی دیگر از علل ابتلا به گامافوبیا  تجربه شکست در ازدواج یا روابط پرتنش میان زوجین در نزدیکان یا اطرافیان فرد است. این موضوع تاثیری منفی بر رویکرد فرد نسبت به ازدواج می‌گذارد.

 دل بستگی ناایمن نیز یکی دیگر از مواردی است که می‌تواند فرد را مستعد ابتلا به ترس از ازواج کند. به این معنی که وقتی کودک از محبت مادری محروم می‌شود دچار دلبستگی ناایمن شده و می‌آموزد که به دیگران دلبسته نشود.

این فرد ممکن است در بزرگسالی از ازدواج فراری شده و به گامافوبیا مبتلا شود. موارد دیگری مانند افسردگی، عزت نفس پایین، فقدان اعتماد به نفس کافی، ترس از شکست، فقدان اعتماد به نفس جنسی و تردید درباره جذابیت خود و اضطراب، ترس از دست دادن دوستان و حتی اعضای خانواده، ترس از بازماندن از اهداف در کنار ترس از دست دادن حقوق اجتماعی و مالی ، ترس از هزینه‌های بالای زندگی مشترک  و حتی مراسم ازدواج، ترس از پایان عشق در رابطه به دنبال ازدواج و کسل کننده شدن رابطه و ترس از زندگی جنسی کسل کننده نیز از دیگر دلایل ایجاد گامافوبیا هستند.

درمان گامافوبیا

اولین مرحله درمان این اختلال پذیرش آن است. بیمار باید آگاه باشد که ابتلا به این فوبیا نشان ضعف یا نقصی در شخصیت او  نیست اما  هرچه زودتر در صدد درمان برآید  احتمال موفقیتش افزایش می‌یابد. مرحله بعدی مراجعه به روان‌درمانگر است.

 رفتار درمانی ،روان درمانی و در مواردی دارو درمانی از روش‌هایی است که معمولا‌روان‌درمان‌گران برای درمان این بیماری مورد استفاده قرار می‌دهند. همچنین بیمار باید دلایل ترس خود را به کمک روان‌د رمان‌گر مورد بررسی قرار داده و نیازهای خود در رابطه را نیز مشخص کند تا بتواند از درمان خود نتیجه بهتری بگیرد.

منبع: عصر ایران