چرا شکلات به کالایی گران‌بها تبدیل شده است؟
قیمت شکلات به دلیل تغییرات اقلیمی و بحران‌های تولید کاکائو، رکوردها را شکسته است. آیا این خوراکی محبوب در آینده کمیاب‌تر و گران‌تر نیز خواهد شد؟
ساحل عاج، غنا، کامرون و نیجریه، چهار کشوری که در غرب آفریقا قرار دارند، تأمین‌کنندگان اصلی کاکائو در جهان هستند و این محصول اساسی، صنعتی با ارزش بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار را تشکیل می‌دهد. درختان کاکائو برای رشد به محیطی مرطوب، بارندگی کافی، خاک غنی و دمای معتدل نیاز دارند. اما تغییرات اقلیمی، تعادل را بر هم زده و تولیدکنندگان را با چالش‌هایی جدی مواجه کرده است.
از دیرباز، شکلات جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ‌های مختلف داشته و در مناسبت‌های بسیار، به‌عنوان هدیه‌ای محبوب و شیرین بین مردم در گردش بوده است. اما اکنون، افزایش قیمت این خوراکی همیشه دسترس‌پذیر، نشانه‌ای از بحرانی جدی است. در هفته‌ی گذشته، پژوهشگران با انتشار دو گزارش، نشان دادند افزایش دما، به‌ویژه در فصل برداشت، شرایط رشد کاکائو را دشوار کرده است. این تغییرات که عمدتاً نتیجه‌ی انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از مصرف سوخت‌های فسیلی هستند، اقلیم سیاره زمین را نیز دستخوش تغییر کرده‌اند.
کریستینا دال، معاون علمی سازمان کلایمت سنترال و نویسنده‌ی یکی از گزارش‌ها، می‌گوید: «یکی از محبوب‌ترین خوراکی‌های دنیا در خطر است.» او معتقد است که آگاهی از این مسئله می‌تواند مردم را به تفکر درباره‌ی آثار فعالیت‌های انسانی بر محیط زیست وادارد و به انگیزه‌ای برای اقدام در جهت کاهش آسیب‌های اقلیمی تبدیل شود.
افزایش دما، رشد کاکائو را دشوار کرده است
به‌گزارش کلایمت سنترال، حدود ۷۰ درصد از کاکائوی جهان در آفریقای غربی تولید می‌شود. در سال گذشته، دمای هوا در دو سوم از مناطق کاکائو‌خیز این کشورها، برای بیش از شش هفته از حد مطلوب فراتر رفت. افزایش دما، به‌ویژه در دوره‌ی گل‌دهی و تشکیل دانه‌ها، تأثیر منفی شدیدی بر محصولات گذاشت و بسیاری از کشاورزان، شاهد کاهش برداشت بودند.
علاوه بر افزایش دما، الگوهای بارندگی نیز تغییر کرده است. باران‌های نامنظم، خشکسالی‌های طولانی و شیوع بیماری‌های گیاهی نیز مزید بر علت شده‌اند. مطالعه‌ای نشان می‌دهد در غنا، علاوه بر این مشکلات، کاهش میزان گرده‌افشانی به دلیل گرمای بیش‌از‌حد نیز باعث افتی چشمگیر در تولید کاکائو شده است.
بااین‌حال، هنوز پرسش‌های بسیاری درباره‌ی میزان تأثیر تغییرات اقلیمی بر تولید کاکائو و قیمت شکلات مطرح است. کریستینا دال توضیح می‌دهد که هرچند ارتباط بین گرمایش زمین و کاهش برداشت کاکائو روشن است، هنوز مشخص نیست که کدام عامل بیشترین نقش را داشته یا پدیده‌هایی مانند ال‌نینو چه تأثیری بر بحران گذاشته‌اند.
امانوئل اسا منساه، کشاورز کاکائو در غنا، می‌گوید خشکسالی‌ها تأثیر ویرانگری بر مزارع داشته‌اند: «ما حدود ۶۰ درصد از درختان کاکائو را از دست داده‌ایم. درآمد کشاورزان کاهش شدیدی داشته و وضعیت معیشتی سخت‌تر شده است.»
کاهش تولید همراه با افزایش تقاضا، قیمت کاکائو را به بالاترین سطح در ۴۷ سال گذشته رسانده است
از سوی دیگر، کاهش تولید همراه با افزایش تقاضا، قیمت کاکائو را به بالاترین سطح در ۴۷ سال گذشته رسانده است. آمار نشان می‌دهد که تولید جهانی کاکائو در فصل ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴، حدود ۱۴ درصد کاهش یافته است. کت کرامر، یکی از نویسندگان، می‌گوید: «شرایط نشان‌دهنده‌ی آسیب‌پذیری صنعت شکلات در برابر تغییرات اقلیمی است.» او تأکید می‌کند که مصرف‌کنندگان باید شرکت‌ها و دولت‌ها را برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای تحت فشار بگذارند، در غیر این صورت تولید کاکائو در آینده با چالش‌های جدی‌تری مواجه خواهد شد.
البته، شکلات تنها محصولی نیست که تحت تأثیر تغییرات اقلیمی قرار گرفته است. کاکائو به‌عنوان ماده‌ی اولیه، در تولید بسیاری از محصولات آرایشی و دارویی نیز به کار می‌رود. آمریکا به‌تنهایی، سالانه حدود ۲٫۸ میلیارد دلار شکلات وارد می‌کند که بیش از ۱۰ درصد از کل عرضه‌ی جهانی را شامل می‌شود.
افزایش قیمت کاکائو بخشی از روندی کلی در افزایش هزینه‌های مواد غذایی است. در سال گذشته، قیمت شکر نیز به بالاترین سطح خود در دهه‌ی اخیر رسید، زیرا تولید نیشکر به دلیل شرایط اقلیمی نامناسب، کاهش یافته بود. این تغییرات نشان می‌دهد که بحران اقلیمی نه‌تنها بر کمیت تولید، بلکه بر کیفیت و نوع مواد اولیه‌ی غذایی نیز اثرگذار است.
اکنون، برخی شرکت‌های تولید‌کننده‌ی شکلات، مانند مارس و هرشی، در حال کاهش میزان کاکائو در محصولات خود هستند و یا جایگزین‌هایی برای آن در نظر گرفته‌اند. با ادامه‌ی افزایش قیمت‌ها، پیش‌بینی می‌شود که تقاضا برای شکلات نیز کاهش یافته و از این به بعد، شاید خاص‌ترین مناسبت‌ها هم نتواند این روند را تغییر دهد.
منبع: خبرآنلاین
