تهران، در آستانه از دست دادن یک هویت تاریخی

ساختمان سینگر تهران یکی از آثار شاخص نیکلای مارکوف معمار روس تبار مقیم ایران است که اکنون با خطر خروج از ثبت ملی و تخریب مواجه شده است.

در حالی که ساختمان سینگر به‌عنوان یک اثر معماری معاصر در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد، شنیده‌ها حاکی از آن است که مالک این بنا به‌دنبال خارج کردن آن از فهرست آثار ملی است.

سجاد عسگری، دبیر کمیته پیگیری حفاظت از خانه‌های تاریخی تهران گفت: حتی در صورت خروج این بنا از فهرست آثار ملی، نمی‌توان آن را به راحتی تخریب کرد. او تأکید کرد که طبق مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی، همه بنا‌های تاریخی باید حفظ شوند و در صورتی که تخریب یا تغییرات غیرمجاز در آنها صورت گیرد، باید به‌طور دقیق و مطابق با اصول میراث فرهنگی بازسازی شوند. از این‌رو، حتی در صورت موفقیت مالک در خروج از فهرست آثار ملی، ساختمان سینگر باید حفظ شود.

وضعیت فیزیکی و جغرافیایی ساختمان سینگر تهران

عسگری همچنین به وضعیت فیزیکی ساختمان سینگر اشاره کرد و گفت که این بنا اکنون در وضعیت بسیار خوبی قرار دارد و هیچ‌گونه مشکل حفاظتی ندارد. او همچنین به موقعیت جغرافیایی ساختمان اشاره کرد که در حریم آثار تاریخی مهم دیگری مانند میدان مخبرالدوله و خیابان لاله‌زار قرار دارد. این موقعیت جغرافیایی به‌گونه‌ای است که تخریب ساختمان سینگر به‌دلیل قرار گرفتن در حریم این آثار تاریخی، غیرممکن می‌سازد. بنابراین، این بنا باید به‌طور کامل حفظ شود تا از نابودی آن جلوگیری شود و از ارزش‌های معماری آن بهره‌برداری شود.

تاریخچه معماری ساختمان سینگر و تلاش‌های مارکوف برای تلفیق دو سبک

ساختمان سینگر تهران، که در دوران پهلوی اول توسط نیکلای مارکوف معمار روسی طراحی و ساخته شد، یکی از آثار معماری برجسته شهر تهران به‌شمار می‌رود. این بنا در خیابان سعدی واقع شده و در تاریخ ۲۴ آبان ۱۳۸۵ با شماره ثبتی ۱۶۲۵۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. این ساختمان با ویژگی‌های معماری خاص خود، یادآور کلیسای سنت استپانوس و مریم مقدس است و مصالح به‌کار رفته در آن شامل خشت و آجر است. این اثر ملی که سال‌ها در فهرست میراث ایرانیان قرار دارد، اکنون با تهدید خروج از فهرست آثار ملی و تخریب مواجه شده است.

سجاد عسگری، دبیر کمیته پیگیری حفاظت از خانه‌های تاریخی تهران، در مورد معماری ساختمان سینگر توضیح داد که نیکلای مارکوف، معمار روسی، تلاش کرد در آثار خود تلفیقی از معماری مدرن دوران پهلوی اول و معماری سنتی ایران را به‌کار گیرد. مارکوف در این ساختمان از سنگ تراورتن در نمای بنا استفاده کرد که یادآور معماری کلیسای مریم مقدس و سنت استپانوس است. همچنین، در ساخت آن از مصالح بومی ایران مانند آجر و خشت استفاده شده است. به‌ویژه ساختمان سینگر که نمونه‌ای از معماری مدرن با رگه‌هایی از فرهنگ ایرانی است، اکنون به‌عنوان یکی از آثار ارزشمند تهران به‌شمار می‌رود.

تلاش برای خارج کردن ساختمان سینگر از فهرست آثار ملی

به‌تازگی گلبو فیوضی، منتقد و نویسنده در حوزه فرهنگ، خبر داده است که مالک ساختمان سینگر در تلاش است حکم خروج این بنا از فهرست آثار ملی را به‌دست آورد. او ادعا می‌کند که خطر ریزش بنا می‌تواند دلیلی برای این درخواست باشد و در صورت موفقیت در خارج کردن بنا از فهرست آثار ملی، قصد دارد این ساختمان تاریخی را تخریب کرده و به جای آن یک مجتمع تجاری بسازد. این اقدام نگرانی‌های زیادی را در میان فعالان میراث فرهنگی و کارشناسان برانگیخته است، زیرا ساختمان سینگر نه تنها از نظر معماری اهمیت ویژه‌ای دارد بلکه در بافت تاریخی و فرهنگی تهران نیز جایگاه خاصی دارد.

منبع: ایلنا