کاهش استرس با چند گیاه

فرادید | گیاهان دارویی گیاهانی هستند که یک یا برخی از اندام‌های آن‌ها حاوی ماده موثری است.

به گزارش فرادید، احتمالا می‌دانید بدن انسان در واکنش به استرس، میزان قابل توجهی هورمون کورتیزول آزاد می‌کند، افزایش سطح کورتیزول در طول مدت زمان طولانی به همراه استرس‌های مزمن می‌تواند بر تمامی سیستم‌های فیزیولوژیک بدن از جمله تیروئید و غده‌های آدرنال تاثیر منفی بگذارند.

کورتیزول به عنوان هورمون پیری شناخته می‌شود. در صورت افزایش میزان آن، واکنش " مبارزه " را تجربه می‌کنید که سیستم عصبی سمپاتیک و غده‌های فوق کلیوی را تحریک می‌کند و در نهایت منجر به تضعیف روند هضم و افزایش فشار خون می‌شود.

با این حال، افرادی که به طور منظم در روز چندین بار چنین واکنش‌هایی را تجربه می‌کنند، ممکن است دچار یک استرس پایدار شده باشند که می‌تواند دستگاه گوارش را تحت فشار قرار دهد و موجب پیری زودرس شود. افرادی که بیشتر در معرض چنین آسیب‌هایی قرار دارند عبارتند از:، پرستاران، والدین جوان، دانشجویان و سر پرست خانوار‌ها.

استرس طولانی مدت و مزمن اگر درمان نشود موجب فرسودگی غدد آدرنال و حتی مشکلات بالقوه خطرناک می‌شود. با توجه به اینکه پزشکان و محققان معتقدند که روش‌هایی برای کاهش سطح استرس مزمن وجود دارد، من بر این باورم که یک روش قدرتمند برای کاهش استرس طبیعی و سطح کوتیزول، استفاده از گیاهان آداپتوژن است.

آداپتوژن چیست؟
فیزیوتراپی اشاره به استفاده از گیاهان و خواص شفا دهنده آن‌ها دارد. آداپتوژن‌ها دسته‌ای از گیاهان منحصر به فردی هستند که به حفظ تعادل، بازگرداندن انرژی و محافظت از بدن کمک می‌کنند. طبق گفته ادوارد والاس، آداپتوژن‌ها رفتار ویژه‌ای ندارند، اما به طور طبیعی در پاسخ بدن به واکنش عوامل استرس زا، فیزیولوژیک بدن را کنترل می‌کنند.

اصطلاح آداپتوژن (Adaptogen) یا ماده انطباق پذیر برای اولین بار در سال ۱۹۴۷ توسط Lazarev دانشمند روسی بیان شد. سپس در سال ۱۹۵۸ داشنمندان برای شرح چنین گیاهانی که سبب افزایش مقاومت و سر زندگی بدن می‌شدند، استفاده کردند. این گیاهان به بدن کمک می‌کنند تا در برابر آثار ناشی از استرس با محیط سازش کرده و از خود دفاع کند.

این تاثیرات در مطالعاتی بر روی حیوانات مشاهده شد که نشان می‌داد آداپتوژن‌های مختلف می‌توانند در بالا بردن سازش و انطباق پذیری موثر باشند.

دیوید وینستون، متخصص گیاه شناسی در کتاب خود لیست ۱۵ نمونه‌ای از گیاهان آداپتوژن را ارائه کرده است. در این مقاله ما ۶ نمونه از گیاهان را با شما در میان می‌گذاریم.

لطفا توجه داشته باشید، به طور اختصاری گیاهان آداپتوژن را بررسی می‌کنیم، نه ترکیباتی که به عنوان مسدود کننده‌های کورتیزول در بازار عرضه می‌شوند.

بهترین گیاهان آداپتوژن
۱ - جینسینگ آسیایی
جینسینگ با خواص بی نظیر، یکی از مشهور‌ترین گیاهان آداپتوژن است و جینسینگ آسیایی یکی از قوی‌ترین آن‌ها محسوب می‌شود. برخی مطالعات نشان داده اند که به بهبود عملکرد مغز و افزایش مقاومت در برابر استرس کمک می‌کند و برای سالمندان بسیار مفید است.

این گیاه در زمره گیاهان بومی مناطق شرقی آسیا و شمال آمریکا به شمار می‌آید ریشه آن به عنوان دارویی اساطیری، بیش از هزاران سال است که در بین مردم کشور‌های چین، کره، تایلند، ویتنام و سرخپوستان آمریکایی مورد مصرف قرار می‌گیرد. این گیاه قرن هاست که به منظور بهبود عملکرد حافظه، کاهش استرس، درمان ناتوانی، سستی و سایر علائم ناشی از فرسودگی و افزایش سن و همچنین برای افزایش طول عمر افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

جینسیگ قرمز اثرات آنتی اکسیدانی دارد که در یک آزمایش نشان داده شد، به بهبود حافظه و خلق و خو کمک می‌کند و سطح قند خون را کاهش دهد که می‌تواند برای بیماران مبتلا به دیابت مفید باشد.

۲ - ریحان

ریحان، تخم شربتی نام گیاهی است که در هند از آن به عنوان یک اکسیر جوانی یاد می‌کنند. مزایای ریحان برای بسیاری از بیماری‌ها ثابت شده است، مانند، عفونت‌ها، بیماری‌های پوستی، اختلالات کبدی، سرماخوردگی و سرفه، تب مالاریا و همچنین به عنوان پاد زهر برای نیش عقرب و مار.

در سال‌های اخیر محققان در سراسر جهان اثرات این گیاه را در بدن بررسی کرده اند. به طور اختصاری بر روی موش‌ها و موش‌های صحرایی آزمایش‌هایی انجام شده است تا اثرات مطلوب آن‌ها در مقابل استرس به خوبی مشاهده شوند.

یکی از دلایلی که ممکن است ریحان در بهبود و کاهش استرس موثر باشد وجود سه ترکیب فیتو شیمی است. دو مورد اول A.، B. که عنوان ترکیباتی ضد تنش شناسایی شده اند و ممکن است سطح کورتیزول خون را کاهش دهند و تغییرات مثبتی در سیستم انتقال دهنده عصبی به وجود بیاورند.

در واقع مبارزه با خستگی مزمن و استرس، بهبود سیستم ایمنی و تنظیم قند خون، فشار و هورمون‌ها از شاخص‌ترین خواص ریحان محسوب می‌شوند.

۳ - جینسینگ هندی (Ashwagandha)
اثرات جینسینگ هندی بر روی سطح کورتیزول، استرس و واکنش‌های بدن در طول دهه‌ها مورد بررسی قرار گرفته است.

از این گیاه در طب سنتی آیورودا جهت بهبود سیستم ایمنی و کاهش اضطراب استفاده می‌کنند. مصرف جینسینگ هندی به عنوان درمانگر در طب شرقی بیش از ۲۵۰۰ سال قدمت دارد و برای کاهش سطح هورمون کورتیزول بسیار موثر است.

۴ - ریشه گون
گون‌ها گیاهانی یکساله یا دائمی هستند. برگ‌های آن مرکب از برگچه‌هایی است که به صورت متقابل به تعداد ۱۱ تا ۳۰ جفت در محور هر برگ قرار گرفته اند. گل‌های آن معمولاً به رنگ ارغوانی، گاهی آبی یا سفید بوده و نزدیک به انتهای شاخه‌های گل دهنده قرار دارند.

این گیاه در برابر خشکی مقاوم و در خاک‌های شور به خوبی رشد می‌کند و دارای بوی تند سلنیوم است. بسیاری از گون‌ها سمی هستند و باعث مسمومیت گاو‌ها، گوسفندان و اسب‌ها می‌شوند. در طول فصل رویش گون، ماده سمی گلوکوزید تولید می‌شود که باعث ایجاد اختلالات تنفسی و فلج حیوانات می‌شود.

گون از علف‌های هرز مناطق کویری، زمین‌های بایر، مزارع چغندر قند، نیشکر، است.

با قدمتی طولانی برای مصارف دارویی در طب سنتی چینی، گون با بهبود بخشیدن به سیستم ایمنی، مانع از آسیب رسانی‌های ناشی از استرس می‌شود. این گیاه قادر به افزایش ترکیبات ضد استرسی است که بدن از آن‌ها برای بازسازی و پیشگیری از ضرر‌های مرتبط با استرس استفاده می‌کند. گون همچنین در بی اثر کردن کورتیزول یا همان هورمون استرس کمک فراوانی می‌کند.

۵ - ریشه شیرین بیان
ریشه شیرین بیان می‌تواند انرژی و استقامت بدن را افزایش دهد و سیستم ایمنی بدن را تقویت کند همچنین از آسیب‌های ناشی از کورتیزول محافظت می‌کند. به یاد داشته باشید که استفاده از این گیاه نیازمند نظارت حرفه‌ای می‌باشد، زیرا ممکن است فشار خون و پتاسیم را تحت تاثیر قرار دهد.

ریشه شیرین بیان می‌تواند با افزایش انرژی و مقاومت بدن، سیستم ایمنی را بهبود بخشیده و از غده تیموس در برابر آسیب‌های کورتیزول محافظت نماید.

۶ - رودیولا
گیاهی است دارویی که در شرایط جغرافیایی مرتفع و سرد هیمالیا رشد می‌کند. این گیاه سر سخت از ویژگی‌ها و خواص اعجاب آوری بر خوردار است. به گفته متخصصان هندی، برگ‌های این گیاه به عنوان سبزی مورد استفاده افراد محلی بوده و ارزش‌های دارویی این گیاه همچنان در حال بررسی است.

این گیاه دارای خواص تقویت کننده سیستم ایمنی، خاصیت سازگاری با شرایط جوی سخت و قابلیت حفاظت در برابر پرتو‌های آسیب زننده را داراست، زیرا حاوی ترکیب‌های متابولیتی و فیتو اکتیو است. این گیاه در طب سنتی چین برای درمان بیماری ارتفاع کاربرد دارد و در مغولستان برای درمان سرطان و سل تجویز می‌شود. از دیگر خواص دارویی این گیاه که در بررسی‌های انجام شده به دست آمده تاثیرات ضد پیری، ترمیم و بازسای بافت‌های بدن، حفاظت از اعصاب در مواقع کمبود اکسیژن و بهبود قدرت شناختی است.

رودیولا و یا ریشه‌ی طلایی یکی از انواع آداپتوژن بشمار می‌رود که تا کنون سوژه بسیاری از تحقیقات پزشکی بوده است. رودیولا می‌تواند خستگی ذهنی و جسمی ناشی از استرس را برطرف نماید. رادیولا توسط فضانوردان، ورزشکاران و اعضای ارتش روسیه مورد استفاده قرار می‌گرفته و همین موضوع محققان را بر آن داشت که راز آداپتوژن بودن آن را برملا کنند.

رودیولا فیتوکمیکالی معروف به سالیدروسید دارد که با سالخوردگی و اضطراب مبارزه می‌کند. این گیاه همچنین میزان تولید کورتیزول را کاهش می‌دهد و این در حالی است که به افزایش تولید پروتئین‌های مقاوم در برابر استرس کمک می‌کند.

محققان همچنین کشف کرده اند این گیاه الگوی مصرف مواد غذایی و خواب شبانه را منظم می‌کند. رادیولا در حفاظت از کبد و قلب نیز موثر است و به بهبود حافظه و حتی افزایش طول عمر کمک می‌کند. تحقیقات همچنین تاثیرات این گیاه بر کاهش وزن را ثابت می‌نمایند.

نتیجه گیری
• رژیم غذایی مناسب، استراحت کافی، فعال بودن و حفظ ارتباطات اجتماعی، همگی شما را از استرس مزمن محافظت می‌کنند و کیفیت زندگی را بهبود می‌بخشند.
• اضافه کردن گیاهان آداپتوژن به برنامه غذایی می‌تواند بدن شما را در برابر اثرات مضر استرس مزمن و کورتیزول محافظت کند.
• گیاهان آداپتوژن نباید برای مدت زمان طولانی مصرف شوند و فقط باید تحت نظارت یک متخصص عمومی استفاده شوند.

منبع: دکتر اکس
ترجمه: فرادید