عکس‌های تاریخی از بزرگترین عملیات «گنج‌یابی» در جنگ جهانی دوم

فرادید| مردان و زنانی بودند که در طول جنگ جهانی دوم جانشان را به خطر انداختند تا آثار هنری بی‌شماری را در طول جنگ جهانی دوم از چنگ نازی‌ها نجات دهند. آن‌ها با فداکاری بی‌قید و شرط خود، تاثیری پاک‌نشدنی در دنیای هنر و فرهنگ به جای گذاشتند و تضمین کردند نسل‌های آینده به شاهکارهای گذشته دسترسی خواهند داشت.

به گزارش فرادید، این عکس‌ها زمانی را به تصویر می‌کشند که سرنوشت گنجینه‌های فرهنگی جهان در مخاطره قرار گرفته بود. ماموریت ناجیان آثار تاریخی، یافتن و احیای بیش از پنج میلیون اثر تاریخی با اهمیت فرهنگی بود، از نقاشی و مجسمه گرفته تا نسخه‌های خطی و آلات موسیقی. به رغم سختی این چالش، آن‌ها بدون ترس باقی ماندند و عازم نجات گنجینه‌های تمدن غربی از اروپای جنگ‌زده شدند. 

سربازان آمریکایی در حال حمل نقاشی‌های نجات‌یافته از قلعه نویشوانشتاین در آلمان زیر نظر کاپیتان جیمز روریمر

سال ۱۹۴۳، برنامه یادبودها، هنرهای زیبا و آرشیو (MFAA) به عنوان یک تلاش هماهنگ برای حفاظت از آثار هنری، آرشیوها و بناهای تاریخی با اهمیت تاریخی و فرهنگی مقرر شد. در این برنامه به نمایندگی از سیزده کشور، ۳۴۵ مرد و زن داوطلب خدمت بودند که به «ناجیان آثار تاریخی» معروف شدند. 

میان صفوف آن‌ها، متصدیان موزه، مورخان هنر و همچنین افراد دیگری با مهارت‌های تخصصی بودند که به گروه امکان می‌داد آثار هنری را که در معرض جابجایی اجباری یا آسیب در شرایط سخت زمان جنگ هستند شناسایی و از آن‌ها مراقبت کنند. 

با منابع و اختیارات محدود، این افراد در نهایت توانستند بیش از پنج میلیون اقلام فرهنگی غارت‌شده را ردیابی کنند و بازگردانند. 

یک سرباز آمریکایی در حال بازرسی غنائم ذخیره‌شده در کلیسایی در الیگن آلمان است

نیروهای متفقین در اروپا انبارهای پنهانی از گنجینه‌های گرانبها را کشف کردند. بسیاری از آن‌ها محصول غارت توسط آدولف هیتلر و نازی‌ها بودند. 

آثار دیگر به طور قانونی برای نگهداری از موزه‌ها تخلیه شده بودند. ناجیان آثار تاریخی بر حفاظت، فهرست‌نویسی، انتقال و بسته‌بندی همه آثار از این بایگانی‌ها، نظارت داشتند. 

در ایتالیا، مقامات موزه دارایی‌های خود را به مکان‌های حومه‌ای مختلف مانند ویلای توسکانی مونتگوفونی که برخی از مجموعه‌های فلورانسی را در خود جای داده بود، فرستاده بودند. 

با پیشروی نیروهای متفقین در ایتالیا، ارتش آلمان به سمت شمال عقب‌نشینی کرد و حین فرار، نقاشی‌ها و مجسمه‌هایی را از این بایگانی‌ها به سرقت برد. 

هنگامی که نیروهای آلمانی به مرز اتریش نزدیک شدند، مجبور شدند بیشتر اموال غارت‌شده را در مخفیگاه‌های مختلفی مانند قلعه‌ای در ساند در تاوفرس و یک سلول زندان در سن لئوناردو انبار کنند. 

استوار هارولد ماوس حکاکی آلبرشت دورر را بررسی می‌کند که میان سایر گنجینه‌های هنری در یک معدن نمک در مرکز آلمان یافت شده است. 

از اواخر مارس ۱۹۴۵، نیروهای متفقین شروع به کشف این مخفیگاه‌های پنهان کردند که به «بزرگترین گنج‌یابی تاریخ» معروف شد. 

تنها در آلمان، نیروهای ایالات متحده حدود ۱۵۰۰ مخفیگاه اشیاء هنری و فرهنگی را که از موسسات و افراد در سراسر اروپا غارت شده بود، همچنین کلکسیون‌های موزه آلمانی و اتریشی را پیدا کردند که برای نگهداری تخلیه شده بودند. نیروهای شوروی نیز به اکتشافاتی مانند گنجینه‌هایی از موزه حمل و نقل درسدن دست یافتند. 

ژنرال اس‌اس، کارل وولف، صدها اثر را تحویل داد یا مکان‌شان را گزارش داد که شامل محتویات کاخ‌های اوفیزی و پیتی و نقاشی‌های تیتیان و بوتیچلی میشد. 

لشکر ۹۰ ارتش سوم ایالات متحده، اموال غارت‌شده توسط اس‌اس و نقاشی‌های موزه برلین را که از برلین به یک خزانه معدن نمک در مرکرز، آلمان منتقل شده بود، کشف کرد. 

برخی از مخفیگاه‌های کشف‌شده توسط ناجیان آثار تاریخی در آلمان، اتریش و ایتالیا عبارتند از: 

برشتسگادن، آلمان: لشکر ۱۰۱ هوابرد معروف به «عقاب‌های جارزن»، بیش از ۱۰۰۰ نقاشی و مجسمه دزدیده شده توسط رایشمارشال آلمانی، هرمان گورینگ را پیدا کرد. این مخفیگاه از خانه بزرگ حومه شهر کارینهال جابجا شده بود و در آوریل ۱۹۴۵ به برشتسگادن منتقل شد. 

بِرنتِرود، آلمان: آمریکایی‌ها چهار تابوت حاوی بقایای بزرگ‌ترین رهبران آلمان، از جمله تابوت فردریک بزرگ (فردریک دوم پروس) و ارتشبد، پل فون هیندِنبورگ را پیدا کردند. 

همچنین در یک معدن، ۲۷۱ نقاشی، از جمله پرتره‌های درباری یافت شد که پشت یک در قفل‌شده و یک دیوار آجری با ضخامت نزدیک به پنج فوت پنهان شده بودند. 

سربازان آمریکایی نقاشی معروف «باغ زمستانی» اثر امپرسیونیست فرانسوی، ادوارد مانه را بررسی می‌کنند که یکی از نقاشی‌هایی است که توسط نازی‌ها از برلین به یک خزانه معدن نمک برده شدند.

مِرکِرز، آلمان: معدن کایزِرود در مِرکِرز توسط ارتش سوم ایالات متحده تحت فرماندهی ژنرال جورج اس. پاتون در آوریل ۱۹۴۵ کشف شد.

قلعه نویشوانشتاین، آلمان: بیش از ۶۰۰۰ اقلام دزدیده‌شده از کلکسیونرهای خصوصی در فرانسه اینجا یافت شد، از جمله مبلمان، جواهرات، نقاشی و سایر وسایل. 

ناجی آثار تاریخی، کاپتان جِیمز روریمِر بر تخلیه مخفیگاه نظارت داشت که اسناد ERR را نیز در خود جای داده بود. 

کشیش ساموئِل بلایندِر یکی از صدها تورات سافور را بررسی می‌کند، بخشی از مخفیگاه کتاب‌های عبری و یهودی که از هر کشور اشغال‌شده در اروپا به سرقت رفته و جمع‌آوری شدند.

بیش از ۶۵۰۰ نقاشی به تنهایی در آلتاوسی کشف شد که شامل: گنجینه‌های متعلق به بلژیک مانند مدونای بروژ اثر میکل‌آنژ  و محراب جنت (Ghent) اثر یان ولان ایک می‌شد. همچنین «اخترشناس» اثر وِرمیر و نقاشی‌هایی از موزه کاپودیمونته در ناپل ایتالیا که توسط بخش تانک هرمان گورینگ در مونت کاسینوی ایتالیا به سرقت رفته بود. 

سَن لئوناردو، ایتالیا: در سلول زندان این شهر دوردست شمالی، مقامات متفقین نقاشی‌هایی از اوفیزی را کشف کردند که با عجله توسط سربازان آلمانیِ در حال عقب نشینی تخلیه شده بودند. از جمله این شاهکارها می‌توان به نقاشی‌های ساندرو بوتیچلی، فیلیپو لیپی و جیووانی بلینی اشاره کرد. 

ژنرال دوآیت دی. آیزنهاور، فرمانده عالی نیروهای متفقین همراه ژنرال عمر اِن. برَدلی، سمت چپ، و ستوان جورج اس. پاتون گنجینه‌های هنری به سرقت‌رفته توسط آلمان‌ها و مخفی‌شده در معدن نمک در آلمان را بررسی می‌کنند. 

یک نقاشی ناشناخته رامبراند که به سلامت در برلین پیدا شد. 

جواهرات تاج سلطنتی مجارستان که به عنوان تاج سنت اِستفان نیز شناخته می‌شود. این تاج در ماه مه ۱۹۴۵ در اتریش بازستانده شد و توسط گارد سلطنتی مجارستان به ارتش ایالات متحده داده شد. 

شش کامیون حامل بخشی از گنجینه‌های هنری فلورانس به ارزش نیم میلیارد دلار که توسط آلمانی‌های در حال عقب‌نشینی به بولسانو برده شده بود به Piazzo Dei Signoria، فلورانس، ایتالیا بازگشتند. 

افسران ارتش در حال تماشای پرتره‌ی دی‌یِگو وِلاسکوئِز از پادشاه اسپانیا، فیلیپ چهارم طی مراسمی که آثار هنری دزدیده‌شده را به مردم اتریش باز می‌گرداندند. 

مقامات در حال بازرسی یک نقاشی گویا در لوُ گِقاند لوسه

ستوان اول، جِیمز جِی. روُریمِر، سمت چپ و گروهبان آنتونیو تی. والین اشیاء کشف‌شده را بررسی می‌کنند. نیوشوانشتاین، آلمان، ماه مه ۱۹۴۵

ناجی آثار تاریخی، دانیل جِی کِرن و کارل سیبِر، مرمتگر هنر به تابلوی «ستایش بره عارف» اثر یان وان آیک در معدن آلتاوسی، نگاه می‌کنند، ۱۹۴۵. 

«مَدونا و کودک» اثر میکل آنژ در حال بارگیری و حمل و نقل به نقطه جمع‌آوری مرکزی مونیخ برای بازگردانده شدن به بروژ، محل مبدا مجسمه. 

مرد ناشناس نقاشی «مدونا و کودک» را در دست گرفته است، آلتاوسی، اتریش، ۱۹۴۵

اتاق انبار قلعه نیوشوانشتاین پر از آثار هنری غارت‌شده، سپتامبر ۱۹۴۵

سربازان در حال آماده‌سازی نقاشی روبنس برای ارسال، ۱۹۴۵. این پرتره به فرانسه بازگردانده شد. 

دو مرد در کنار قفسه‌های نقاشی در معدن نمک در آلتاوسی، اتریش، حدود سال ۱۹۴۵ ایستاده‌اند. 

ستوان دانیل جِی. کِرن و کارل سیبِر در حال بررسی تابلویی از محراب گِنت، ۱۹۴۵

گروهبان هَری اِتلینگِر (سمت راست) و ستوان دِیل فورد از جمله ناجیان آثار هنری بودند که سال ۱۹۴۵ به بازگرداندن تابلوی رامبراند که میان گنجینه‌ای از آثار هنری در معدن نمک آلمان یافت شد، کمک کردند. 

یکی از اتاق‌های معدنی که نازی‌ها برای نگهداری تعداد زیادی از آثار هنری دزدیده‌شده، در آن قفسه‌های چوبی ساخته بودند. برای درک حجم فضای این اتاقک، به نردبان ۹ فوتی در مرکز عکس سمت راست توجه کنید. آلتاوسی، اتریش، مه ۱۹۴۵. 

تابلوی «اخترشناس» وِرمیر در معدن آلتاوسی یافت شد. 

تابوت فِرِدریک کبیر پوشیده شده با پرچم نازی در معدن برنترود، ۱ مه ۱۹۴۵ پیدا شد. 

دو شمشیر فردریک کبیر که استادانه و با ظرافت ساخته شدند. 

ناجی آثار تاریخی، جورج اِستوت قرقره‌ای ساخت تا مدونای بروژ میکل آنژ را از معدن نمک در اتریش بیرون بیاورد و سپس آن را برای سفر طولانی خود به بلژیک روی یک چرخ دستی نمک بار کند.

مترجم: زهرا ذوالقدر