خانۀ «منشی امیرکبیر»؛ یادگار معماری قاجار در قلب تهران

در قلب یکی از محلات تاریخی تهران، یکی از عمارتهای زیبا و ارزشمند دوران قاجار با عنوان خانۀ دبیرالملک خودنمایی میکند؛ خانهای که در اصل متعلق به یکی از رجال دربار قاجار بوده است.
فرادید| این بنا که حدود ۱۴۰ سال قدمت دارد، متعلق به میرزا محمد حسین خان فراهانی، ملقب به دبیرالملک، از کارگزاران برجسته حکومت قاجار بوده است. خانه دبیرالملک، علاوه بر ارزش تاریخی، از نظر معماری نیز شاهکاری تلفیقی از سبکهای ایرانی و اروپایی به شمار میرود که زیبایی خاصی به آن بخشیده است.
به گزارش فرادید؛ میرزا محمد حسین خان فراهانی یکی از نزدیکان امیرکبیر و از چهرههای تأثیرگذار در دستگاه مستوفیگری قاجار بود. او در دوران وزارت امیرکبیر به عنوان منشی وی فعالیت میکرد و بعدها به مقاماتی چون وزیر داخله، حاکم اراک و تولیت آستان قدس رضوی رسید. این خانه در اواسط دوران قاجار در یکی از محلات اصیل تهران، یعنی محله باغ امین ساخته شد.
خانه دبیرالملک نمونهای بارز از ترکیب معماری سنتی ایرانی و تأثیرات معماری اروپایی است. در این بنا تقارن در طراحی به خوبی رعایت شده و این از ویژگیهای چشمگیر خانه است؛ بهگونهای که اتاق شاهنشین در مرکز عمارت قرار دارد و دیگر بخشهای فرعی در اطراف آن ساخته شدهاند.
از ویژگیهای دیگر این عمارت، استفاده از طاقهای زیبا، پنجرههای چوبی متقارن، گچبریهای هنرمندانه و نردههای فلزی با طراحی خاص است. در مرکز حیاط نیز حوضی مستطیلشکل به رنگ زرد و نارنجی قرار دارد که از ویژگیهای معماری قاجاری محسوب میشود.
خانه دبیرالملک در سال ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۷ توسط استاد امرالله سلیمی مرمت شد. این عمارت پیش از بازسازی، لوکیشن سریال معروف «روزگار قریب» بود. پس از مرمت نیز این خانه برای مدتی در سال ۱۳۸۷ به عنوان «خانه اسباببازی» ویژه کودکان کار مورد استفاده قرار گرفت.
خانه دبیرالملک در فصلهای بهار و پاییز جلوهای خاص دارد. وجود درختان سرسبز در بهار و برگهای رنگارنگ در پاییز، همراه با ترکیب رنگهای زرد و نارنجی در معماری بنا، فضایی چشمنواز ایجاد میکند. علاقهمندان به معماری تاریخی و مکانهای فرهنگی میتوانند در این فصول از زیباییهای این عمارت بهره ببرند.