تصاویر| مرسدس بنز سی 111؛ یک اسپرت 54 میلیاردی که به تولید انبوه نرسید!

فرادید|  مرسدس بنز سی 111، یک خودروی مفهومی و آزمایشی  دو در کوپه بود که توسط شرکت مرسدس بنز در اشتوتگارت، آلمان، طراحی و ساخته شد. این مدل در سال ۱۹۶۹ در نمایشگاه خودرو فرانکفورت  رونمایی شد و به عنوان یک پلتفرم تست برای فناوری‌های نوآورانه مانند موتورهای روتاری Wankel، موتورهای دیزل توربوشارژ، و آیرودینامیک پیشرفته شناخته می‌شود. C111 با طراحی wedge-shaped  و بدنه فایبرگلاس، ظاهری آینده‌نگرانه و جذاب ارائه می‌داد و به عنوان «رویای Weissherbst» (رنگ نارنجی خاص آن) لقب گرفت. سری C111 شامل ۱۶ نمونه آزمایشی (از C111-I تا C111-IV) بود که از ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۹ تولید شد، اما هیچ‌کدام به تولید انبوه نرسیدند.

به گزارش فرادید، وزن خالی C111-I حدود ۱,۱۰۰ کیلوگرم بود و قیمت مفهومی آن حدود ۵۰,۰۰۰ مارک آلمان (معادل حدود ۵۰۰,۰۰۰ دلار در سال ۲۰۲۵ با احتساب تورم) تخمین زده می‌شود. C111 نه تنها یک خودروی مفهومی بود، بلکه به عنوان آزمایشگاهی برای فناوری‌هایی که بعداً در مدل‌های تولیدی مانند W116 S-Class و SL استفاده شد، اهمیت داشت و رکوردهای سرعت جهانی (مانند ۲۵۱ مایل در ساعت در ۱۹۷۹) ثبت کرد.

تاریخچه

 مرسدس بنز سی 111 در اواخر دهه ۱۹۶۰، زمانی که شرکت به دنبال فناوری‌های نوین برای آینده خودروها بود، توسعه یافت. ایده اصلی از پروژه C101 سرچشمه گرفت، که هدف آن تست موتور روتاری Wankel (که Mercedes از ۱۹۶۲ آزمایش می‌کرد) بود. C111-I، اولین نمونه، در سپتامبر ۱۹۶۹ در IAA فرانکفورت رونمایی شد و با موتور سه‌روتور Wankel (M950 KE409، ۲۸۰ اسب بخار)، توجه زیادی جلب کرد. این خودرو با بدنه فایبرگلاس و آیرودینامیک پیشرفته (ضریب درگ ۰.۳۲۵)، به عنوان یک خودروی اسپرت آینده‌نگرانه معرفی شد، اما مشکلات آلایندگی و مصرف سوخت Wankel مانع از تولید شد.

تولید C111 تا ۱۹۷۹ ادامه یافت و ۱۶ نمونه ساخته شد. این خودروها در رکوردهای سرعت Nardò و Bonneville (مانند ۱۶۱.۶۵۲ کیلومتر در ساعت در ۲۰۱۲ با نسخه دیزل) شرکت کردند و فناوری‌هایی مانند تعلیق چنداتصالی (multi-link) و بدنه فایبرگلاس را به مدل‌های تولیدی منتقل کردند. C111 هرگز به تولید نرسید، اما الهام‌بخش مدل‌هایی مانند C112 (۱۹۹۱) و حتی McLaren F1 (از طریق همکاری با Gordon Murray) شد. امروزه، نمونه‌های C111 در موزه Mercedes-Benz در اشتوتگارت و مجموعه‌های خصوصی نگهداری می‌شوند و در حراجی‌ها (مانند RM Sotheby’s ۲۰۲۴) با قیمت‌های ۱-۵ میلیون دلار معامله می‌شوند.

سیستم (سیستم فنی و مهندسی)

Mercedes-Benz C111 بر پایه شاسی فایبرگلاس (GRP chassis) با تعلیق مستقل طراحی شده بود. ابعاد آن شامل طول ۴.۱۳ متر، عرض ۱.۷۹ متر، ارتفاع ۱.۰۶ متر، و وزن خالی حدود ۱,۱۰۰-۱,۲۰۰ کیلوگرم بود. بدنه از فایبرگلاس با طراحی wedge-shaped و درهای gull-wing (بال‌گاوی) ساخته شده بود و آیرودینامیک با ضریب درگ ۰.۳۲۵ (C111-I) بهینه شده بود.

طراحی و آیرودینامیک: طراحی با بدنه فایبرگلاس، درهای gull-wing، و شیشه‌های تخت بود. تعلیق جلو مستقل دوجناغی (double-wishbone) و عقب مستقل چنداتصالی (multi-link، اولین در مرسدس) با کمک فنرهای هیدرولیک برای هندلینگ و راحتی طراحی شده بود. ترمزها دیسکی چهارچرخ (ventilated) با کالیپرهای Brembo بودند. چرخ‌ها ۱۵ اینچی با تایرهای Michelin بودند. کابین برای ۲ سرنشین با چرم، چوب، و داشبورد آنالوگ (سرعت‌سنج، دورسنج، و نشانگرهای ساده) طراحی شده بود و شامل تهویه دستی و سیستم صوتی Becker بود. ایمنی شامل مناطق مچاله‌شونده (crumple zones)، کمربندهای ایمنی، و ستون فرمان تلسکوپی بود.ایمنی و دوام: C111 با شاسی فایبرگلاس سبک، دوام خوبی داشت، اما بدنه GRP در برابر تصادفات ضعیف‌تر از فولاد بود. تست‌های داخلی مرسدس (معادل ۴ ستاره مدرن) ایمنی آن را تأیید کرد.

عملکرد

Mercedes-Benz C111 عملکردی استثنایی برای یک خودروی مفهومی دهه ۱۹۶۰-۱۹۷۰ داشت:

• سرعت:
• C111-I: حداکثر ۲۶۰ کیلومتر در ساعت (۱۶۲ مایل در ساعت).
• C111-II: حداکثر ۳۰۰ کیلومتر در ساعت (۱۸۶ مایل در ساعت).
• C111-IID/III: حداکثر ۳۲۵-۳۳۸ کیلومتر در ساعت (۲۰۲-۲۱۰ مایل در ساعت).
• C111-IV: حداکثر ۴۰۳.۷۸ کیلومتر در ساعت (۲۵۱ مایل در ساعت، رکورد Nardò ۱۹۷۹).
• شتاب:
• C111-I: ۰ تا ۱۰۰ در ۶.۰ ثانیه.
• C111-II: ۰ تا ۱۰۰ در ۴.۸ ثانیه.
• C111-IID/III: ۰ تا ۱۰۰ در ۶.۵-۷.۰ ثانیه.
• C111-IV: ۰ تا ۱۰۰ در ۳.۶ ثانیه.
• برد: ۵۰۰-۷۰۰ کیلومتر با مخزن ۷۰ لیتری.
• نرخ صعود: توانایی صعود شیب‌های ۳۰-۴۰% با بار کامل.
• فاصله توقف: توقف از ۱۰۰ به ۰ در حدود ۳۵-۳۸ متر.

C111 در تست‌های Nardò Ring رکوردهای جهانی ثبت کرد، مانند میانگین ۳۲۵ کیلومتر در ساعت با مصرف ۱۶ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر (C111-III). موتور Wankel در C111-I/II با گشتاور فوری و صدای منحصربه‌فرد، عملکردی اسپرت ارائه می‌داد، در حالی که نسخه‌های دیزل (IID/III) کارایی و رکوردهای سرعت را نشان دادند. C111-IV با V8 دوتوربو، شتاب و هندلینگ فوق‌العاده (شتاب جانبی ۱.۰ g) داشت. در مقایسه با Porsche 911 (سرعت ۲۴۵ کیلومتر در ساعت، ۰-۱۰۰ در ۶.۵ ثانیه)، C111 سریع‌تر و آینده‌نگرانه‌تر بود، اما بدنه فایبرگلاس ایمنی کمتری داشت.

C111 با فناوری‌های آزمایشی (مانند Wankel، دیزل توربو، و تعلیق multi-link)، استانداردهای آینده را بازتعریف کرد. این خودرو در رویدادهای کلاسیک مانند Pebble Beach Concours d’Elegance شرکت می‌کند و در بازار کلکسیونرها، به‌ویژه C111-IV، با ارزش است. موزه مرسدس-بنز در اشتوتگارت و مجموعه‌های خصوصی نمونه‌هایی از C111 را حفظ کرده‌اند، که جایگاه آن را به عنوان یکی از نمادهای نوآوری مرسدس در قرن بیستم تثبیت کرده است.