صنعت خودرو ایران پس از موضع گیری ترامپ

به گزارش خودروکار، از وقتی که نام ترامپ در عرصه سیاسی آمریکا مطرح شد، همه قواعد اجرایی شدن برجام به حالت تعلیق و انتظار رفت تا سرانجام انتخابات ریاست جمهوری آمریکا مشخص شود. پس از آنکه نتیجه این انتخابات به نفع ترامپ تندخو و جمهوری خواه مشخص شد، باز هم بسیاری از سرمایه گذاران که در بازار آمریکا سهم داشتند، با اینکه مذاکراتی را با شرکت های ایرانی انجام داده بودند، در انتظار موضع گیری رییس جمهور آمریکا باقی ماندند.

در نهایت مشخص شدن موضع ترامپ نسبت به برجام بسیار زمان برد اما فشارهای اتحادیه اروپا، موجب شد که او نتواند مسئولیت خروج از برجام را بپذیرد و آمریکا در این برنامه باقی ماند. ولی نطق او بسیار تند و علیه ایران بود و همچنین او خواستار برقراری تحریم های جدید علیه ایران شد.

گرچه صحبت های ترامپ پایه و اساس محکمی نداشته و بیشتر شبیه سخنان یک منتقد بدون مطالعه و کم سابقه به نظر می رسد اما نمی توان از تاثیر آن بر آینده جذب سرمایه گذاران خارجی در ایران چشم پوشید. اکنون پرسش اینجاست که آیا موضع ترامپ دربرابر ایران و برجام می تواند تاثیری بر آینده صنعت خودروی ایران و قراردادهای این بخش با شرکت های خارجی داشته باشد؟

حسن کریمی سنجری، کارشناس صنعت خودرو، در پاسخ به این پرسش به خودروکار می گوید: " موضع گیری سایر اعضای ۱+۵ نسبت به صحبت های ترامپ نشان داد که آنها نمی خواهند تغییری در برجام رخ دهد و اینکه برجام یک سند محکم و غیرقابل تغییر است. با این استدلال می توان گفت شرایط صنعت خودرو سازی نسبت به قبل از اعلام موضع ترامپ هیچ تغییری نخواهد کرد."

او با اشاره به اینکه باید شرایط پیش از این صحبت ها را در صنعت خودرو بررسی کنیم، اظهار می کند:" صنعت خودروسازی ایران نتوانسته از شرایطی که در برجام دیده شده، منفعت حاصل کند. این اتفاق به چند دلیل رخ داده، نخست اینکه هنوز امکان بهره مندی از امکانات بانک های بزرگ جهانی در ایران فراهم نشده و همچنان مشکلاتی بر سر راه این همکاری ها وجود دارد."

این کارشناس صنعت خودرو می افزاید:" پیش از صحبت های آقای ترامپ هم این شرایط وجود نداشته است. موضوع دیگر این است که صنعت خودروسازی ایران نتوانست به اندازه صنعت نفت از شرایط برجام استفاده کند. علاوه بر همکاری نکردن بانک های بزرگ با ایران، ساختار صنعت خودروی ایران نیز به دلیل دولتی بودن و پایین بودن بهره وری، شرایط جذابی را برای سرمایه گذاران خارجی فراهم نکرده است."

به گفته کریمی سنجری، نامساعد بودن شرایط کسب و کار، ناپایداری شاخص های اقتصادی و صنعتی و همچنین بهره وری پایین موجب شده تا تمایل و انگیزه در شرکت های خارجی برای سرمایه گذاری در ایران کاهش پیدا کند.

آنچه که شرایط صنعت خودروی ایران نشان می دهد، برخلاف پیش بینی های پیش از برجام، این صنعت به غیر از اجرایی شدن دو قرارداد پژو و هیوندای، آن هم نه به صورت ایده آل هیچ منفعت تضمین شده دیگری کسب نکرده و صرفا همه نام های شرکای خارجی یا در حد قرارداد یا در حد مذاکره باقی مانده است.

از سوی دیگر از آنجایی که عمده شرکای صنعت خودروی ایران اروپایی بوده و اتحادیه اروپا تمایلی به لغو برجام ندارد، به نظر می رسد که موضع گیری رییس جمهور آمریکا نسبت به برجام هیچ تاثیری در آینده صنعت خودروی ایران به غیر از فشارهای ناشی از تنش های ارزی نخواهد داشت.