تمایل وزارت نیرو به برقی شدن خودروها

اگرچه مقامات صنعتی کشور چندان روی خوشی نسبت به واردات هیبریدی‌ها نشان ندادند، اما ظاهرا برای تولید و واردات برقی‌ها برنامه‌ریزی طولانی‌مدت دارند؛ به‌طوری‌که وزارت صنعت بسته حمایتی خودروهای برقی را چندی است به کمیسیون زیربنایی دولت ارائه کرده و در این بسته دادن تسهیلات، یارانه و همچنین مشوق‌هایی دیده شده است.
وزارت صنعت اگرچه در دستورالعمل ارسالی خود به هیات دولت تعرفه خودروهای هیبریدی را که پیش از این ۴ درصد در نظر گرفته شده بود در ردیف‌های مختلف حتی به ۹۵ درصد نیز افزایش داد؛ اما برای محصولات وارداتی برقی، تعرفه‌ای با پایه ۱۵درصد درنظر گرفت تا مشوقی برای ورود این خودروها به بازار شود. در حال حاضر بسیاری از کشورهای صنعتی و توسعه‌یافته با گذر از تولید خودروهایی با سوخت‌های فسیلی و هیبرید در تلاش برای تولید محصولات صرفا برقی هستند. در این گذر اما مسوولان صنعتی کشور نیز بیکار نبوده و همراه با برنامه‌ریزی جهانی در این زمینه، بسته حمایتی خودروهای برقی را به کمیسیون زیربنایی دولت ارسال کرده‌اند. بسته‌ای که در آن ارائه تسهیلات، یارانه و مشوق‌های استفاده از برقی‌ها پیش‌بینی شده است. در حال حاضر در کشورمان هیچ زیرساختی برای استفاده از خودروهای برقی وجود ندارد، این در شرایطی است که در دنیا ترکیبی از توسعه گسترده زیرساخت‌ها، یارانه‌های سخاوتمندانه و همچنین پیشرفت در زمینه تکنولوژی باتری منجر به جذب بسیاری از رانندگان به سمت این خودروها شده است.

به اعتقاد بسیاری از کارشناسان با توجه به آلایندگی فزاینده خودروهای فسیلی و همچنین نقش این خودروها در آلودگی هوا، استفاده از خودروهای سازگار با محیط‌زیست در کشورمان امر اجتناب‌ناپذیری به‌نظر می‌رسد، این در حالی است که توانمندی خودروسازان داخلی برای رسیدن به چنین اهداف جهانی با پرسش‌های زیادی مطرح است. تولید‌کنندگان کشورمان هم‌اکنون با حداقل تکنولوژی‌های روز خودروسازی به تولید می‌پردازند و حتی توان کاهش مصرف سوخت محصولات خود را نیز ندارند حال اینکه چطور پاسخگوی چنین نیاز جهانی خواهند بود هنوز مشخص نیست. در اواخر عمر دولت یازدهم شورای سیاست‌گذاری و نظارت بر صنعت خودرو اهدافی برای تولید برقی‌ها مشخص کرد؛ به‌طوری‌که در این شورا سه برنامه برای پیشبرد حضور و تولید برقی‌ها در کشور ارائه شد.

انجام پروژه تولید خودروی برقی روی پلت‌فرم موجود خارجی، تولید برقی‌ها با طراحی پلت‌فرم از ابتدا و با حداقل تیراژ اقتصادی سالانه ۱۰ هزار دستگاه و در نهایت پیگیری تولید برقی‌ها با طراحی پلت‌فرم موجود داخلی سه برنامه‌ای بود که شورای سیاست‌گذاری خودرو بر آن اتفاق‌نظر داشتند. هر چند قرار بود در راستای پیگیری این سه برنامه، کارگروه تخصصی در این زمینه شکل بگیرد، اما با پایان عمر دولت یازدهم اخباری در مورد پیگیری‌های کارگروه مذکور منتشر نشد.در هر صورت هر چه هست برخی کارشناسان با ایجاد شبهه در توانایی تولید‌کنندگان داخلی برای تولید برقی‌ها معتقدند که بهتر است خودروسازان داخلی برای تولید محصولاتی با تکنولوژی بالا و مصرف سوخت کمتر تلاش کنند؛ چراکه تولید خودروهای برقی مسیری پرهزینه و طولانی است و شرکت‌های خودروسازی‌ای توان تولید و طراحی خودروهای برقی را خواهند داشت که در حال حاضر خودروهای بنزینی قابل‌قبولی تولید کنند، اما واردات این خودروها نیز هم‌اکنون با بی‌میلی دست‌اندرکاران این بخش مواجه است؛ چراکه به‌دلیل نبود زیرساخت‌ها، کمتر مشتری حاضر به خرید برقی‌های وارداتی خواهد بود. به این ترتیب به‌رغم تعرفه مناسبی که نسبت به دیگر خودروهای وارداتی برای این بخش در نظر گرفته شده، پیش‌بینی می‌شود واردات در این بخش چندان رونقی نیابد.

آنچه مشخص است توسعه خودروهای برقی وابسته به چهار عامل قیمت، مسافت طی‌شده به ازای هر بار شارژ، زمان شارژ باتری و در نهایت وجود مشوق و یارانه و تخفیف برای خرید خودروهای یاد شده است، این در شرایطی است که به‌نظر می‌رسد برنامه‌ریزان صنعتی برای توسعه برقی‌ها در ایران باید به چهار عامل مذکور توجه کافی داشته باشند. اما یکی از موارد زیرساختی که تاکید فراوانی بر آن می‌شود، تامین برق مصرفی است. اغلب در ماه‌هایی از سال به‌خصوص در تابستان بر صرفه‌جویی برق مصرفی تاکید زیادی می‌شود یا اینکه در ساعاتی از شب که به‌عنوان پیک مصرف شناخته شده، گفته می‌شود مشترکان کمتر از وسایل برقی استفاده کنند. به‌نظر می‌رسد چنین دستورالعمل‌هایی برای کاهش مصرف برق چندان با توسعه خودروهای برقی در کشور سازگاری ندارد.

خیلی از مشتریان یا دست‌اندرکاران صنعت خودرو به خوبی به یاد دارند که همزمان با توسعه خودروهای گازسوز، در فصولی از سال به‌خصوص زمستان گاز بسیاری از شهرستان‌ها یا مناطقی از تهران با قطعی روبه‌رو می‌شد؛ به این ترتیب این سوال مطرح است که همزمان با برنامه‌ریزی برای توسعه برقی‌ها در ایران آیا برق مصرفی آن نیز قابل تامین است؟ در این زمینه روز گذشته «ایسنا» به نقل از وزارت نیرو اعلام کرد که براساس برنامه‌ریزی انجام‌شده از سوی وزارت نیرو باید تا سال ۲۰۵۰ حدود ۷۰درصد خودروها و موتورسیکلت‌ها به سمت برقی شدن بروند که البته برقی کردن موتورسیکلت‌ها در اولویت است. در ادامه تاکید شده که در حال حاضر ۶۰ درصد آلودگی هوا مربوط به سیستم حمل‌ونقل است به همین دلیل نیز از ۲۶ طرح تحقیقاتی و توسعه فناوری مهم که در وزارت نیرو در حال پیگیری است یکی از آنها مربوط به طرح خودروهای برقی است. به‌عبارت دیگر توزیع برق خودروهای برقی برعهده وزارت نیرو خواهد بود، به همین دلیل باید زیرساخت‌های آن طوری فراهم شود که امکان شارژ خودروهای برقی در منازل مسکونی و دیگر اماکن تجاری و اداری وجود داشته باشد.در ادامه همچنین آمده است که هم‌اکنون ۷۶‌هزار مگاوات ظرفیت منصوبه برق کشور است که از این میان به طور مثال در زمستان حدود ۳۰ تا ۳۴ هزار مگاوات مورد استفاده قرار می‌گیرد، این در حالی است که قدرت عملی نیروگاه‌های کشور بیش از ۵۴ هزار مگاوات تخمین زده شده است.این موضوع نشان می‌دهد که بخش زیادی از تولید به‌ویژه در طول زمستان بلااستفاده می‌ماند و به راحتی می‌توان در صورت گسترش خودروهای برقی کشور، آنها را در زمان‌های غیرپیک شارژ کرد بدون اینکه فشاری به شبکه وارد شود.

وزارت نیرو خاطرنشان کرده که در حال حاضر تولید خودروهای مصرفی کشور در داخل حدود یک میلیون خودرو است که اگر سالانه ۱۰ درصد خودروها برقی شود، با احتساب هزینه ۱۰ میلیون تومانی برای تولید هر خودرو، هزینه‌ای نزدیک به ۲ هزار میلیارد تومان خواهد داشت که این عدد در مقایسه با اقتصاد کشور عدد ناچیزی است.در نهایت اینکه در ادامه وزارت نیرو بر الزامات قانونی محکم برای توسعه برقی‌ها تاکید و عنوان کرده که در برخی از کشورهای خارجی کارخانه‌ها ملزم شده‌اند حدود ۲۰ درصد از تولید سالانه خود را به تولید خودروهای برقی اختصاص دهند، این مساله باعث می‌شود تا در چند سال آینده کلیه خودروهای جدید آنها برقی شود.

منبع : دنیای اقتصاد