۷ نقاش زن معروف ایرانی که باید بشناسید
بدین منظور تردیدی نیست که قبل از هر اثر هنری، شناخت هنرمندان و نوع برخورد و رویکردهایشان جریان مهمی تلقی میشود؛ آن هم هنرمندان زن که شوربختانه در تاریخ کمتر به نقش و حضورشان پرداخته شده است. حال در مقالهای که میخوانید به اختصار، درباب ۷ نقاش زن ایرانی تاثیرگذار سخن گفتهایم.
هدف هنر صرفا به تصویرکشیدن زیبایی نیست بلکه هنر برای رسیدن به حقیقت و معرفت از طریق موضوعاتی مشخص، تصاویری خلاقانه را نمایش میدهد. از طرفی دیگر، هنرمندان با انتخابی آزادانه در بستر قراردهای شخصی، مجموعه واقعیتهایی خودساخته و البته اصیلی را میسازند.
درواقع هنر جایی برای تامل در نگاه خلاقانهی یک هنرمند نسبت به پدیدارهاست؛ حال این نگاه میخواهد با رویکردی رئالیسم باشد یا انتزاعی. در تعریف هنر رئالیسم چنین توصیفی وجود دارد که واقعگرایی نه برابر با واقعیت است و نه خود مفهومِ واقعیت را شامل میشود. حال در تعریف انتزاع میتوان اظهار کرد که آبستره ساختار را آشکار میکند.
تمام این تفاسیر چنین امری را بر ما آشکار میکند که برخی از آثار هنری، چه رئالیسم و چه انتزاعی باشند، مانند نقاشی جیغ ادوارد مونک بسیار والا و ارزشمند هستند.
حال باید بدانیم که هرگز بدون خالقان آثار هنری، چنین تصاویر شگفتانگیز و اسرارآمیزی را نمیدیدیم. بدین منظور تردیدی نیست که قبل از هر اثر هنری، شناخت هنرمندان و نوع برخورد و رویکردهایشان جریان مهمی تلقی میشود؛ آن هم هنرمندان زن که شوربختانه در تاریخ کمتر به نقش و حضورشان پرداخته شده است. حال در مقالهای که میخوانید به اختصار، درباب ۷ نقاش زن ایرانی تاثیرگذار سخن گفتهایم.
اولین نقاش زن ایرانی
۷. بهجت صدر
بهجت صدر، اولین نقاش زن ایرانی است که موفق شد در صحنههای هنر بینالمللی حضور پیدا کند. صدر از نخستین هنرمندان نوگرای ایرانی به شمار میرود که بازآفرینی هنر سنتی ایران را در آثارش حذف کرد. او در اینباره خاطر نشان کرده بود: «عدهای از نقاشان به اجبار دنبال سنت خاصی هستند؛ برای مثال استفاده از عناصر ایرانی. این یک نوع تعصب است. درحالی که یک نقاش، مثلاً خود من، ممکن است از وطنم، کاشیکاری مسجد جامع و معماری اصفهان تأثیر بگیرم ولی خود آنها را در تابلو نیاورم. اصل تأثیر یک محیط است. باید آنچه را که حس میشود و در ذهن نقش میبندد را پیاده کرد».
رویکردهای پیشرو این نقاش در اجرا و ساخت تصاویری خلاقانه و آشنایی با دنیای هیجانانگیز رنگ روغن، سبب شد تا آثارش با جهان هنر انتزاعی منحصربهفردی عجین شود. بنابراین اشکال از درک عادی فراتر رفت و در ترکیببندهایی دایرهای شکل، خطوطی پهن و موازی را در ریتمی یکنواخت پدید آورد. نقطهیعطف آثارش، همین خطوط سیال است که در تکراری متداوم، رقص اجزایی بافتدار را نمایش میدهد.
معروفترین نقاشان زن ایرانی
۶. فریده لاشایی
آثار فریده لاشایی بازتابی از احساسات غلیانیافته است که با رویکردی تجربیگرایانه به مقام اجرا در میآمد. لاشایی مشهورترین- و تاثیرگذارترین- نقاش زن ایرانی به شمار میرود که در آفرینش آثار انتزاعی خود بر خصوصیاتی چون تبیینگری عواطف درونی، نمادگرایی، رنگهای انقلابی، خطوطی سیال و کنتراست تاکید داشت. او در تصاویر حاصل از بداههپردازی به ادراک زیباییشناسانهی خود دست مییافت و اینگونه آثارش در ساختار فضاهایی شاعرانه و اسرارآمیز قرار میگرفت.
کارهای لاشایی، نوع خاصی از فرم محسوب میشود که گویا عواطف و احساسات انسانی در یک تمثیل گره میخورد تا به واسطه کنشی مانند اکسپرسیونیسم انتزاعی، تصاویری خلق شود. در طول سالها این نقاش طیف وسیعی از خصایص را در کارهای خود استفاده نمود، بنابراین ما به طور عمده شاهد تغییراتی در موضوع، موتیفها و عناصر هستیم.
۵. مینا نوری
نقاش معروف ایرانی مینا نوری هنرمندیست که غالبا یک دیتیل (جزء کوچکِ یک کل) از فضاهای داخلی و اشیای ساده را با نگاه فرمالیستی خود به تصویر میکشد. مولفههایی چون بافت، پالترنگی محدود و سرد، سکون، تضاد و معما به موتیفهای مهم کارهای او بدل شدهاند. این نقاش زن ایرانی در قلب همین برخوردهای ساده و عناصر تکرارشونده، بیننده را دربرابر پرسشهایی کنجکاوبرانگیز قرار میدهد، بنابراین همه چیز در آثارش به همین سادگی نیست. درواقع در تصویرگریهای او باید عمیقا جستجو کرد تا شاید بالاخره بتوانیم چیستی این اشکال یَله شده در بیزمانی و بیمکانی را کشف کنیم، پس قطعا آثار نوری، محلی برای یافتن چیزهایی است که گویی در محیطی معلوم و نامعلوم ایستاده، بریده یا رها شدهاند.
۴. ایران درودی
ایران درودی یکی از چهرههای مهم هنر ایران است. او با خلق مجموعهای از نقاشیهای خیالانگیز و رویایی به هنرمندی جهانی تبدیل شد. آثار درودی متعلق به جهان سورئال است که در ترکیب با عناصر انتزاعی، مضامین تاملبرانگیزی را نمایش میدهد. تصاویر نمادین گلها، مروارید، فضاهای موهوم و مناظر در آثار درودی بازآفرینی پدیدههایی است که هرگز در لایههایی از واقعیت دیده نمیشود. او با استفاده از فرمهایی بیوزن و ترکیب رنگهای سرد و گرم درکنار یکدیگر بر مفهوم جهان خیالی اما عینی خود تاکیدی را ایجاد میکرد تا در کادری بسته و ساکن، درون رویایی بیتکرار غوطهور شویم.
۳. لیلی متین دفتری
لیلی متین دفتری از نقاشان نوگرایی بود که با آفرینش آثاری مینیمال (سادهگرایی)، نظرهای بسیاری را به سوی خود جلب کرد. این نقاش زن ایرانی یکی از بنیانگذاران سبک نقاشی مینیمالیستی در ایران بود. او به واسطه تصاویری تخت و دوبعدی، تمهیداتی را فراهم کرد تا آغازگر راهی نو در هنر ایران باشد. متین دفتری برای رسیدن به اشکالی مختصر و موجز در تصاویری کاملا معمولی واکای میکرد. چنین عملی باعث میشد که درنهایت اجزای تصویر به سادهترین شکل ممکن بر سطح بوم ظاهر شوند و احتمالا از این طریق هم توانست که نِحلهی فکری و شیوه خاص خود را در چارچوب هنر برجای بگذارد.
۲. فرح اصولی
هنر فاخر ایرانی، بدونشک نگارگری به شمار میرود. این هنر ارزشمند طی سالهای اخیر به عنوان مسیر و مبنایی برای خلق آثار نوینتر، مورد توجه هنرمندان بوده است. درمیان نقاشان، فرح اصولی توانسته یکی از وارثین بزرگ مینیاتور ایرانی باشد و همچنین تغییراتی چشمگیر در اصول و قوانین آن به جهت خلق ایدههایی تازه نیز پدید آورد.
مهمترین مولفهی آثار این نقاش زن ایرانی، حضور ویژگیهایی چون اشعار، ادبیات فارسی و مفاهیم اجتماعی است که آنها را با هنر نگارگری ایرانی درهم میآمیزد. این هنرمند در برخی از کارهایش، اطراف تصویرسازیها را به واسطه متن و شعر تکمیل میکند که مشخصاً حسی از قالب مینیاتورهای قدیم ایرانی را انتقال میدهد. همچنین با توجه به اینکه، آثار فرح اصولی غالبا با رنگ گواش اجرا شده، اما احتمالا تاحدی میتواند نکات کاربردی درباره طراحی قبل از نقاشی با آبرنگ را به هنرآموزان بدهد.
۱. معصومه سیحون
معصومه سیحون یکی از تاثیرگذارترین هنرمندان زن ایرانی است که فعالیتهای هنریاش، فقط مختص به خلق نقاشی نبود. این نقاش زن ایرانی، بنیانگذار گالری سیحون تهران است و به طور مشخص در تمام دروان زندگی خود از هنرمندان بسیاری حمایت کرد. سیحون آثارش را به شکلی اغراقآمیز با تمرکز بر فرمهای انتزاعی و رنگهای آغشته شده در یکدیگر خلق میکرد و درنهایت این آمیختگی اشکال، تصاویری اعوجاجگونه را پدید میآورد.
منبع: خبرآنلاین
