آشفتگی و سرگشتگی در آیین وداع با هنرمند بزرگ؛ اندر حکایات تمایلات تافتۀ‌ جدا‌بافتگی

 در مکالمات روزمره، رسمی و ژورنالیستی بارها و بارها از واژه‌ای استفاده می‌شود که خیلی ‌وقت‌ها معیار و سنجۀ مقایسۀ رفتار و منش آدم‌هاست. «اصالت». با هربار به کار بردن این واژه می‌توان معیار انسانی را یک سر و گردن از تصورات قبلی بالاتر برد.

 

  اما گاهی اوقات رفتارهایی شکل می‌گیرد که معنای این واژه را در ذهن به چالش می‌کشد. رفتارهایی که هرچه بیشتر دیده می‌شوند حساسیت‌های جامعه را بیش از پیش برمی‌انگیزند. رفتارهایی که به جای آن که ریشه در اصالت در معنای دقیق کلمه داشته باشد نشانۀ‌  نوعی سرگشتگی و آشفتگی در القای تفاوت‌های ریشه‌ای و ماهوی افراد از دیگران است.

 

   آیین تشییع و خاک‌سپاری «ناصر تقوایی»، یکی از پررنگ‌ترین نشانه‌های این نوع تمایلات است. تمایلاتی از  تافتۀ‌ی جدا بافتگی! که از سوی اقشار خاصی از جامعه در امور مختلف زیست‌شان که قابل ارائه و به اشتراک‌گذاری است، با سر و صدای زیاد و بهره‌گیری از احساسات جمعی، به ظهور می‌رسد. 

  به خاک‌‌سپاری در فرهنگ‌ها و ادیان و نیز دوره‌های تاریخی مختلف، به شیوه‌های گوناگونی انجام می‌شود. اگر بخواهیم واژۀ «اصالت» را در این مورد نیز به‌کار ببریم، پای‌بندی به ریشه‌های هر آیینی در رفتارهای حمعی، بازتاب روشن این واژه خواهد بود که در آیین تشییع «ناصر تقوایی» جز آشفتگی و هرکس به مسیری، هیچ نشانۀ‌  دیگری نداشت. 
 

  نمونۀ عینی این آشفتگی، بر دوش کشیدن تابوت هنرمند است. طراحی لباس و ترکیب رنگ سفید با پاپیون و دکمه‌های مشکی، هرچند در جهت وفاداری به خواست  هنرمند فقید شکل گرفته اما یک سردرگمی را در نگاه بیننده ایجاد می‌کند با این پرسش که، سرانجام سفید یا سیاه؟ 
 

  علاوه بر این بی‌نظمی آشکار و سرسام‌آور مراسم که در نقطۀ عطف آن یعنی بر دوش بردن تابوت که تقلای ایجاد نظم در رفتار یکی از برگزارکننده‌گان، آن‌را برجسته‌تر نشان داد، نه تنها درون‌مایۀ‌  چنین آیینی را دست‌مایۀ  این نوع ژست ساحته بلکه این معنا را در ذهن بیننده متبادر می‌کند که تمام این ژست و آیین دست‌مایه‌ای است برای نمایش خود و نه پاس‌داشت روح و جسم هنرمند بزرگی چون ناصر تقوایی که بسیاری او را عزیز داشته و از فقدان‌اش اندوهگین‌اند.
 

 

  این آشفتگی و بی معنایی ناخودآگاه ما را به یاد آیین وداع با  «ژان پل بلموندو»  هنرمند نام‌آور فرانسوی می‌اندازد که در آن، یک اثر هنری جاودانه ساخته شد، چنان‌که هنرمند در سال‌های عمرش از خود به یادگار گذاشته بود. بنابراین هنرمند در آخرین لحظه‌های حضور جسم‌اش در این جهان، نقشی باشکوه از خود به یادگار گذاشت. اتفاقی که می‌توانست در آیین وداع با «ناصر تقوایی» نیز رخ دهد. نقشی از اصالت و ماندگاری، چنان‌که در آثار او متجلی بود.