دانشمندان در این «جزیرۀ بی‌درخت» یک «جنگل باستانی» پیدا کردند
ده‌ها هزار سال است که هیچ درختی در جزایر بادزده‌ی فالکلَند در اقیانوس اطلس جنوبی رشد نکرده، جز درختچه‌ها و سایر گیاهان کم‌ارتفاع. به همین دلیل کشف درختی نزدیک به ۶ متر زیر زمین توجه محققان را به خود جلب کرده است.
فرادید| ده‌ها هزار سال است که هیچ درختی در جزایر بادزده‌ی فالکلَند (Falkland) در اقیانوس اطلس جنوبی رشد نکرده، جز درختچه‌ها و سایر گیاهان کم‌ارتفاع؛ و درست به همین دلیل کشف درختی در عمق نزدیک به ۶ متر زیر زمین توجه محققان را به خود جلب کرده است.
به گزارش فرادید، دکتر زوئی توماس، مدرس جغرافیای فیزیکی در دانشگاه ساوث‌هَمپتون بریتانیا، سال ۲۰۲۰ در حال انجام کار میدانی در جزیره بود که از طرف یکی از دوستانش باخبر شد از لایه‌ای از ذغال سنگ نارس به شکل تنه درخت در جزیره کشف شده است.
توماس، نویسنده اصلی تحقیقات جدید درباره فالکلَند درباره این کشف گفته: «واقعاً عجیب است، چون یکی از چیزهایی که همه درباره فالکلند می‌دانند این است که هیچ درختی آنجا رشد نمی‌کند، چون در معرض بادهای بسیار شدید است.»
توماس و همکارانش به محل مورد نظر رفتند و شروع به برداشتن تکه‌های بزرگ چوب کردند. بقایای درختان به قدری خوب حفظ شده بودند که انگار چوب‌های تازه بودند. اما با دانستن تاریخ فالکلند، محققان می‌دانستند این بقایا تازه نیستند.
توماس توضیح می‌دهد: «این خبر که آن‌ها تنه و شاخه درخت پیدا کرده‌اند ما را به این فکر انداخت که قدمت آن‌ها ممکن است چقدر باشد؟ ما کاملاً مطمئن بودیم مدت‌های زیادی‌ست که هیچ درختی آنجا رشد نکرده است.»
توماس و همکارانش اوایل این ماه گزارش دادند که وجود فسیل‌های درخت نشان می‌دهد این جزیره زمانی خانه‌ی یک جنگل بارانی معتدل بوده؛ یعنی اکوسیستمی کاملاً متفاوت با محیط امروزی جزایر. اما داستان این جنگل پنهان حتی قدیمی‌تر از تصور اولیه محققان است.
چوب کاملاً حفظ شده‌ای که بین ۱۵ تا ۳۰ میلیون سال قدمت داشت
تجزیه و تحلیل یک جنگل باستانی
ثابت شد که بقایای این درختان برای تاریخ‌گذاری رادیوکربن بیش از حد قدیمی هستند؛ بنابراین تیم بین‌المللی دانشمندان برای یافتن پاسخ به گرده‌های میکروسکوپی و هاگ‌های موجود در ذغال سنگ نارس روی آوردند.
مایکل دونوان، مدیر مجموعه‌های دیرین‌شناسی گیاهی در موزه فیلد شیکاگو، گفته که گرده فسیل‌شده نشان‌دهنده یک بازه زمانی خاص زمین‌شناسی است، پس حضور آن می‌تواند به تعیین سن یک مکان فسیلی کمک کند.
محققان بقایای چوب و نمونه‌هایی از لایه‌های ذغال سنگ نارس را به آزمایشگاهی در دانشگاه نیو ساوث ولز استرالیا منتقل کردند تا با استفاده از میکروسکوپ الکترونی تصاویر بسیار دقیقی از چوب و ترکیب سلولی آن تهیه کنند.
آن‌ها همچنین انواع هاگ‌های فشرده و مهر و موم در لایه‌های ذغال سنگ نارس مشابه را تجزیه و تحلیل کردند. سوابق گرده آن‌ها را به این نتیجه رساند که قدمت تنه‌ها و شاخه‌ها بین ۱۵ تا ۳۰ میلیون سال است.
دانوان گفته: «محدودیت سنی برای این محوطه بر اساس محدوده سنی گونه‌های گرده از سنگ‌های پاتاگونیا و مقایسه با گیاهان همسن مشابه از جنوب پاتاگونیا و قطب جنوب تخمین زده شد.»
دکتر زوئی توماس (راست) نویسنده اصلی مطالعه و هایدی کاد، یکی از نویسندگان مطالعه در حال بررسی گودالی که در آن بقایای درختان ماقبل تاریخ در فالکلند یافت شده است
نویسندگان مطالعه با این تجزیه و تحلیل‌ها توانستند گونه‌های درختان را هم شناسایی کنند. این نمونه‌ها احتمالاً متعلق به یک جنگل بارانی بودند مشابه آنچه در پاتاگونیای امروزی یافت می‌شود، به این معنا که آب و هوای جزایر فالکلند میلیون‌ها سال پیش احتمالاً مرطوب‌تر و گرم‌تر از امروز بوده است. با این حال، خنک‌تر از جنگل‌های بارانی استوایی مانند آمازون بوده، اما همچنان می‌توانسته از یک اکوسیستم غنی و متنوع از حیات گیاهی و جانوری پشتیبانی کند.
بسیاری از گونه‌های درختی که در پاتاگونیا در حال رشد هستند، هنوز تکامل نیافته‌اند، اما خویشاوندان نزدیک در نمونه‌های جزایر فالکلند پیدا شده‌اند، از جمله گونه‌های راش و مخروطیان.
جزایر فالکلند در حال حاضر پوشیده از مراتع و فاقد درختان بومی هستند. گرده‌های فسیلی، هاگ‌ها و چوب‌های یافت‌شده، تصویر بسیار متفاوتی از محیط باستانی این مکان ارائه کردند و شواهد مستقیمی از وجود جنگل‌های خنک و مرطوب هستند.
دلیل رشد نکردن درختان در مجمع‌الجزایر فالکلند که به جزایر مالویناس نیز معروف است، روشن نیست، چون درختان در همان عرض جغرافیایی در آمریکای جنوبی رشد می‌کنند. توماس و دونوان هر دو معتقدند بادهای شدیدی که در جزایر می‌وزند و خاک اسیدی غنی از ذغال سنگ نارس ممکن است دلیل رشد نکردن درختان باشد.
این ویژگی‌های متمایز گواه این هستند که چرا جزایر فالکلند مکان مهمی برای مطالعه تغییرات آب و هوایی در نیمکره جنوبی هستند. هدف اصلی تحقیقات توماس نیز درک تغییرات محیطی مجمع‌الجزایر طی ۲۰۰۰۰ سال گذشته بوده است.
بادهای غالب غربی ممکن است بر یخ قطب جنوب، گردش جوّ و الگوهای بارش اثر بگذارد و جزایر یکی از معدود خشکی‌هایی هستند که در مسیر این بادها قرار دارند. درک چگونگی تقویت یا تضعیف این بادها در گذشته، با توجه به موقعیت جزایر نزدیک قطب جنوب، می‌تواند به پیش‌بینی تغییرات آینده در آب و هوا کمک کند.
پیش‌بینی‌های کنونی نشان می‌دهد منطقه گرم‌تر و در عین حال خشک‌تر خواهد شد و این پیش‌بینی منجر به نگرانی‌هایی در مورد خطر فرسایش پوده‌زارها می‌شود که به تغییرات آب و هوایی حساس هستند.
مترجم: زهرا ذوالقدر
