رصد یک "حلقه آتش" کیهانی

ستاره شناسان اخیرا موفق به کشف کهکشانی که ساختار آن شبیه به یک دونات بزرگ است، شده‌اند و آن را نوعی "حلقه آتش کیهانی" (cosmic ring of fire) توصیف کرده‌اند.

این نوع کهکشان به ویژه به دلیل سنش بسیار نادر است و احتمالاً در اثر برخورد با یک کهکشان کوچک‌تر ایجاد شده که هنوز هم می‌توان آن را در نزدیکی صحنه برخورد مشاهده کرد.

این کهکشان حلقه مانند "آر۵۵۱۹" (R ۵۵۱۹) نام دارد و ۱۰.۸ میلیارد سال نوری از زمین فاصله دارد. اندازه کهکشان مذکور تقریباً به اندازه‌ی کهکشان راه شیری است و اندازه چاله/حفره وسط آن بیش از ۳۰ هزار سال نوری است. برای درک بهتر، اگر کهکشان راه شیری حفره‌ای به این بزرگی در مرکز خود داشت، اندازه و پهنای آن از منظومه شمسی نیز بیشتر می‌بود.

این حلقه پس از برخورد باعث تشکیل ستاره‌های جدید شد و به دلیل تراکم بسیار زیاد این ستارگان کهکشان مذکور به زیبایی می‌درخشد.

در حقیقت این کهکشان اکنون با سرعتی ۵۰ برابر کهکشان راه شیری در حال ایجاد ستارگان جدید است. محققان می‌گویند که شکل غیرمعمول کهکشان آر ۵۵۱۹ احتمالا به خاطر برخورد شدید آن با کهکشان دیگر ایجاد شده است.

روزی این کهکشان ساختاری مانند یک قرص نازک داشت تا اینکه یک کهکشان کوچکتر درست در مرکز آن به آن برخورد کرد. تأثیر گرانشی برخورد باعث شد ستاره‌ها کم‌کم از مرکز کهکشان خارج شوند و این موضوع سبب شد تا مرکز آن خالی شود.

در تصاویری که تلسکوپ فضایی هابل ثبت کرده است یک کهکشان کوچک در همان نزدیکی دیده می‌شود و این موارد باعث می‌شود کهکشان مذکور بسیار نادر باشد. ساختار بیشتر کهکشان‌های حلقوی به دلیل فرآیند‌های که درون آن‌ها صورت می‌گیرد، شکل می‌گیرد.

در طی زمان نوار عظیم داخلی ستارگان و مواد ناپایدار می‌شوند و به طور موثر منطقه داخلی را خالی می‌کنند. اما حلقه‌های ایجاد شده ناشی از برخورد تقریباً ۱۰۰۰ برابر نادر هستند.

"کنت فریمن" (Kenneth Freeman) یکی از محققان این مطالعه گفت: در مورد این کهکشان حلقوی، ما در حال بررسی ۱۱ میلیارد سال پیش جهان اولیه هستیم زمانیکه تنها قرص‌های نازک کهکشان مذکور در حال به وجود آمدن بودند. برای مقایسه، قرص نازک کهکشان راه شیری ما فقط حدود ۹ میلیارد سال پیش شروع به به وجود آمدن و گردهم آمدن کردند.

این تنها مطالعه اخیر نیست که چگونگی بوجود آمدن ساختار‌های کهکشانی قدیمی را مورد بررسی قرار می‌دهد، زیرا در اوایل این هفته ستاره شناسان یک کهکشان ۱۲.۳ میلیارد ساله قرص مانند نیز کشف کردند که ۴.۵ میلیارد سال زودتر از آنچه تصور می‌شد شکل گرفته و ایجاد شده بود.

یافته‌های این مطالعه در مجله "Nature Astronomy" منتشر شد.