سلول‌های سرطانی از خود محافظت می‌کنند؟

پژوهشگران انگلیسی در پروژه جدیدی، به بررسی این موضوع پرداختند که چگونه سلول‌های تومور سرطانی، از التهاب برای محافظت از خود در برابر درمان استفاده می‌کنند.

یکی از راه‌های امیدوارکننده برای بهبود سرطان، استفاده از ویروس‌هایی است که سلول‌های تومور را عفونی می‌کنند و از بین می‌برند. این روش موسوم به "درمان با ویروس آنکولیتیک" (oncolytic virus therapy)، هم امیدوارکننده است و هم محدودیت‌هایی را به همراه دارد. درک این موضوع که سلول‌های تومور چگونه از خود در برابر این مهاجمان محافظت می‌کنند، می‌تواند پیشرفت بزرگی برای این روش درمانی باشد.

ایده استفاده از ویروس‌ها برای درمان سرطان، مدت‌هاست که مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما پژوهش‌های اخیر، پیشرفت‌های جالبی را در این زمینه ارائه داده‌اند. پژوهشی که در سال ۲۰۱۸ انجام شد، تاثیر یک فناوری تصویربرداری برنده جایزه نوبل را در بررسی و بهبود ویروس‌هایی نشان داد که سرطان را از بین می‌برند.

پژوهش دیگری نیز به توصیف ویروسی پرداخت که نه تنها به تومور‌های مغز حمله می‌کند، بلکه سیستم ایمنی بدن را نیز برای ملحق شدن به این حمله به کار می‌گیرد.

اگرچه چنین پژوهش‌هایی ادامه یافته‌اند تا نحوه کارکرد و تاثیر این ویروس‌های آزمایشی را نشان دهند، اما این درمان تنها برای شمار محدودی از بیماران پاسخ‌گو است. در حال حاضر تنها یک نوع از ویروس آنکولیتیک، برای آزمایش‌های بالینی به تایید "سازمان غذا و داروی آمریکا" (FDA) رسیده است.

شاید یافته‌های بررسی جدید پژوهشگران "موسسه فرانسیس کریک" (Francis Crick Institute) لندن بتوانند به بهبود این روش کمک کنند. هدف پژوهشگران این است تا بفهمند که چرا درمان با ویروس آنکولیتیک فقط در شمار کمی از بیماران موثر است. آن‌ها در این پژوهش، به بررسی محیط اطراف تومور و نحوه کارکرد آن برای دفع پیشرفت ویروس پرداختند.

نکته مهم در دفاع سرطان، سلول‌هایی هستند که با نام "فیبروبلاست مرتبط با سرطان" (CAF) شناخته می‌شوند. پژوهش‌های پیشین نشان داده‌اند که این سلول‌ها با محافظت از سلول‌های تومور در برابر سیستم دفاعی بدن، نقش فعالی در گسترش سرطان دارند.

پژوهشگران در این پروژه با استفاده از بررسی‌های آزمایشگاهی، این مکانیسم‌ها را به صورت عمیق‌تری مورد ارزیابی قرار دادند تا نحوه تعامل میان سلول‌های سرطانی و فیبروبلاست‌های محافظ را بررسی کنند. آن‌ها در بررسی‌های خود دریافتند هنگامی که سلول‌های سرطانی مستقیما در تماس با فیبروبلاست‌های مرتبط با سرطان قرار می‌گیرند، از مایعی موسوم به "سیتوپلاسم" (cytoplasm) عبور می‌کنند که یک واکنش زنجیره‌ای را تنظیم می‌کند.

این واکنش زنجیره‌ای، به التهاب در بافت اطراف منجر می‌شود. پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که این التهاب موجب می‌شود تا نگه داشتن و تکثیر ویروس‌ها در سلول‌های سرطانی دشوار باشد و تاثیر آن‌ها به صورت قابل توجهی کاهش یابد.

"اریک ساهای" (Erik Sahai)، از پژوهشگران این پروژه گفت: این روند تنها هنگامی رخ می‌دهد که سلول‌های سرطانی و فیبروبلاست‌ها در تماس مستقیم با یکدیگر قرار بگیرند. این نوع از واکنش التهابی در بافت سالم، تنها هنگام آسیب دیدن رخ می‌دهد و معمولا یک غشا برای جدا کردن آن‌ها وجود دارد. این نمونه خوبی از روش‌های مورد استفاده سرطان برای دزدیدن مکانیسم‌های محافظ بدن ما برای هدف خود است.

پژوهشگران در بخشی از آزمایش‌های خود روی سلول‌های کشت شده و تومور‌های آزمایشگاهی، مسیر سیگنال‌دهی دخیل در این روند را مسدود کردند و دریافتند که این کار، سلول‌های سرطانی را نسبت به ویروس‌های آنکولیتیک، حساس‌تر می‌کند.

آن‌ها امیدوارند که یافته‌های این پژوهش بتوانند راه را برای درمان‌های جدیدی هموار کنند که این شکل از التهاب را هدف قرار می‌دهند و تاثیر درمان با ویروس آنکولیتیک را تقویت می‌کنند. هدف پژوهشگران این است تا نحوه حرکت سیتوپلاسم را از یک سلول به سلول دیگر مورد بررسی قرار دهند.

"اما میلفورد" (Emma Milford)، سرپرست این پژوهش گفت: اگر ما بتوانیم نحوه محافظت سلول‌های سرطانی از خودشان را در برابر ویروس‌های آنکولیتیک بیشتر درک کنیم و راه‌هایی برای متوقف کردن این مکانیسم‌های محافظ بیابیم، شاید این ویروس‌ها به ابزار قدرتمندتری برای درمان سرطان تبدیل شوند و در اختیار پزشکان قرار بگیرند. این پژوهش، گامی مهم به سوی این هدف به شمار می‌رود.

این پژوهش، در مجله "Nature Cell Biology" به چاپ رسید.