با کسی که فکر خودکشی دارد چطور حرف بزنیم؟

خودکشی بیشتر اوقات به احساس تنهایی ربط داده می‌شود، بنابراین با نزدیک شدن به افراد شاید بتوان افکار مربوط به خودکشی را از آن‌ها دور کرد

هر ۴۰ ثانیه یک نفر در یک نقطه از دنیا جان خودش را می‌گیرد. بنابر آمار سازمان بهداشت جهانی، سالانه ۸۰۰ هزار نفر در اثر خودکشی جان خود را از دست می‌دهند. بعد از تصادفات جاده‌ای، خودکشی بالاترین آمار را در میان دلایل مرگ افراد بین ۱۵ تا ۲۹ سال دارد. آماری تکان‌دهنده در رابطه با موضوعی که به گفته سازمان بهداشت جهانی به اندازه کافی از آن حرف زده نمی‌شود.

این حرکت روی فرزندان، والدین، همسر، دوستان یا همکاران فرد تأثیر می‌گذارد. یک مطالعه در آمریکا حتی پا را از این هم فراتر گذاشته و می‌گوید خودکشی یک فرد می‌تواند به طور غیرمستقیم تا ۱۳۵ نفر را تحت تاثیر قرار دهد.

اگر به خودکشی فکر می‌کنید:
در ایران با اورژانس اجتماعی با شماره تلفن ۱۲۳ تماس بگیرید
در افغانستان ۱۱۹
در بریتانیا با خیریه سماریتن ۱۱۶۱۲۳
در آمریکا و کانادا ۹۱۱

دکتر جولی سرل از دانشگاه کنتاکی همچنین دریافته هر چه افراد به قربانی خودکشی بیشتر احساس نزدیکی کنند، از نظر روانی بیشتر متأثر می‌شوند و این ربطی به پیوند‌های خانوادگی ندارد.

اما هر کدام از ما ممکن است زمانی با چالش حرف زدن در مورد این موضوع سخت روبروشویم. این مطلب توصیه‌هایی دارد که کمک می‌کنند به بهترین شکل با فردی که به خودکشی فکر می‌کنید صحبت کنیم.

سازمان بهداشت جهانی می‌گوید آموزش مهارت‌های مقابله با فشار‌های زندگی به جوانان از اهمیت زیادی برخوردار است

وقتی پای حرف زدن در مورد تمایل به خودکشی به میان می‌آید، هیچ درست و غلطی وجود ندارد. اِما کرینگتون، سخنگوی یک خیریه بریتانیایی که در زمینه بهداشت روانی فعالیت می‌کند، به بی بی سی گفت: مهم‌ترین مسأله آغاز مکالمه است.

" پیش از هر چیز باید بپذیریم که مکالمه سختی است و از آن دست گفتگو‌هایی نیست که هر روز داریم؛ بنابراین عصبی و نگران خواهید بود و این طبیعی است. شما نمی‌توانید شرایط را بدتر کنید، چون اوضاع تا جایی که امکان دارد بد است. مهم‌ترین نکته این است که بدون قضاوت گوش دهید. "

توصیه‌هایی برای نحوه صحبت کردن با فردی که تمایل به خودکشی دارد:

* مکانی خلوت را انتخاب کنید، جایی که طرف مقابل در آن احساس راحتی کند.

* مطمئن شوید هر دوی شما وقت کافی برای حرف زدن دارید.

* اگر حرف اشتباهی زدید، نترسید؛ به خودتان زیاد سخت نگیرید.

* تمرکزتان روی طرف مقابل باشد، تماس چشمی برقرار کنید و گوشی‌تان را کنار بگذارید. همه توجه‌تان را به او بدهید.

* صبور باشید. ممکن است طول بکشد و چند بار مجبور به سعی کردن شوید تا طرف مقابل شروع به حرف زدن کند.

* از سوالات باز استفاده کنید که پاسخ‌شان بیشتر از بله یا نه باشد. مطمئن شوید منظورتان درست منتقل شده است.

* حرف طرف مقابل را قطع نکنید و راه‌حل ارائه ندهید. وسط مکالمه ایده‌های خودتان در مورد احساسات احتمالی او را مطرح نکنید.

* مطمئن شوید می‌داند از کجا می‌تواند کمک حرفه‌ای بگیرد.

چه کسانی در خطر هستند؟
خودکشی همه رده‌های سنی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما در سطح جهانی آمار خودکشی مردان بالاتر است.

نرخ خودکشی مردان در سال ۲۰۱۶، ۱۳.۵ نفر از هر ۱۰۰ هزار نفر به ثبت رسید و این در حالیست که در همان سال در میان تعداد مشابهی زن، ۷.۷ نفر دست به خودکشی زدند. با این حال نسبت خودکشی مردان و زنان در کشور‌های مختلف می‌تواند به شکل قابل ملاحظه‌ای متفاوت باشد.

روسیه بالاترین آمار خودکشی مردان در جهان را دارد. سال ۲۰۱۶ از هر ۱۰۰ هزار مرد در روسیه ۴۸ نفر دست به خودکشی زده‌اند و این ۶ برابر میزان خودکشی زنان این کشور در آن سال است.

پیوند میان خودکشی و اختلال‌های روانی (به ویژه افسردگی و مصرف الکل) تا حد زیادی به رسمیت شناخته شده، اما بسیاری از خودکشی‌ها به شکل آنی و در مواقع بحران اتفاق می‌افتند. مثل وقتی که فرد در مواجهه با تنش‌های زندگی، مشکلات اقتصادی، شکست‌های عاطفی یا درد و بیماری‌های مزمن دچار فروپاشی می‌شود.

آمار خودکشی در مناطق روستایی بالا است. همین‌طور در میان گروه‌های آسیب‌پذیری که در معرض تبعیض هستند، از جمله پناهجویان و مهاجران، مردم بومی و زندانی‌ها. به گفته سازمان بهداشت جهانی، درگیری، حوادث ناگوار، خشونت، بدرفتاری، خسارت جانی و مالی و حس تنهایی از جمله عوامل دیگری است که خطر خودکشی را بالا می‌برد.

" یک نفر حتی وقتی اطرافش پر از آدم است هم ممکن است احساس تنهایی کند. آدم‌ها ممکن است با مشکلات اقتصادی درگیر شوند. همه این‌ها می‌تواند روی هم انباشته شود و به فرد فشار بیاورد. اگر از سوی اطرافیان خود حمایت نشویم، این فشار می‌تواند خیلی زیاد شود. "

حتی اگر با حرف‌های طرف مقابل موافق نیستید، باید اجازه دهید با صراحت در مورد آنچه او را تحت فشار قرار داده صحبت کند

چه کمکی از جامعه ساخته است؟
سازمان بهداشت جهانی می‌گوید دولت‌ها برای جلوگیری از خودکشی کار‌های زیادی می‌توانند انجام دهند. از جمله این کار‌ها عبارتند از:‌

* شکستن تابو و صحبت کردن در مورد این موضوع.

* آموزش مهارت‌های مقابله با فشار‌های زندگی به جوانان، به ویژه در مدارس.

* آموزش به کارکنان غیرمتخصص حوزه بهداشت و سلامت برای ارزیابی و مدیریت رفتار‌های مشکوک به خودکشی.

* شناسایی افراد در معرض خطر و حمایت از آن‌ها، همین‌طور برقراری ارتباط بلند مدت‌تر با این افراد.

* محدود کردن دسترسی به ابزار‌های کشنده.

* از بین بردن باور‌های نادرست

سازمان‌های فعال در حوزه سلامت روان در تلاشند باوری که به اعتقاد آن‌ها نادرست است را از بین ببرند: این که صحبت کردن در مورد خودکشی باعث شکل‌گیری تفکرات اشتباه در ذهن افراد می‌شود.

اما به گفته سازمان استرالیایی "بیاند بلو " که در حوزه سلامت فعال است و جولیا گیلارد، نخست‌وزیر پیشین این کشور مدیریتش را بر‌عهده دارد، حرف زدن در مورد خودکشی می‌تواند تا حدی در بازگرداندن امید به افرادی که به خودکشی فکر می‌کنند، موثر باشد.

براساس نظرسنجی این سازمان غیردولتی، از میان ۳ هزار استرالیایی ۳۰ درصد نگران بودند با حرف زدن در مورد خودکشی ایده‌های غلطی را به افراد منتقل کنند. علاوه بر این بیش از نیمی از شرکت‌کننده‌ها در این نظرسنجی اعتقاد داشتند کمک به افرادی که تفکرات مربوط به خودکشی دارند، نیاز به مهارت‌های حرفه‌ای دارد.

گروه‌های آسیب‌پذیر جامعه به طور ویژه در معرض خطر خودکشی هستند

قضاوت نکنید
گیلارد با اشاره به نتایج این نظرسنجی گفت: "برای کمک به فردی که در معرض خطر است، لازم نیست متخصص سلامت باشید. فقط باید برای حرف زدن آمادگی داشته باشید. "

کرینگتون می‌گوید در حالیکه مراجعه به متخصص امن‌ترین راه برای دسترسی به دارو و درمان است، اگر با صراحت در مورد خودکشی حرف بزنید نشان می‌دهید قصد قضاوت ندارید؛ و این کار به نوبه خود می‌تواند در کوتاه مدت به ایجاد حس امنیت در افراد منجر شود.

" شاید آن‌ها بگویند ' وای نه، خدایا، من به چنین چیزی فکر نمی‌کردم' و این پایان مکالمه است. اما بیشتر مردم، وقتی واقعا احساس افسردگی می‌کنند، این فکر جایی در پس ذهن‌شان وجود دارد. "

از 'امروز' حرف بزنید
" اگر نگران کسی هستید، هر روز حالش را بپرسید. استفاده از کلمه 'امروز' می‌تواند مفید باشد، چون اگر آن‌ها به شدت در احساسات خود غرق باشند، این سوال چندان بزرگ به نظر نمی‌رسد. اغلب اوقات برای این که فرد شروع به صحبت در مورد خودکشی کند به بیشتر از یک مکالمه نیاز است. باید به تدریج اعتمادشان را جلب کنید تا حس کنند قصد قضاوت ندارید. "