وضعیت خطرناک جو زمین در ۲۰۲۱

سازمان هواشناسی بریتانیا پیش‌بینی می‌کند که در سال جاری دی‌اکسید کربن موجود در جو زمین به قدری افزایش خواهد یافت که از میزان آن تا پیش از آغاز انقلاب صنعتی، ۵۰ درصد بیشتر خواهد بود.

دانشمندان می‌گویند، این مرحله ترسناک در شرایطی رخ می‌دهد که بشر همچنان به تولید گاز‌های گلخانه‌ای از طریق مصرف سوخت‌های فسیلی و جنگل‌زدایی ادامه می‌دهد. سازمان هواشناسی بریتانیا پیش‌بینی می‌کند که سطح دی‌اکسید کربن در جو زمین در رصدخانه «موانا لوا» هاوایی، چندین هفته از آوریل تا ژوئن، از میزان ۴۱۷ ذره در میلیون (ppm) خواهد گذشت. (رصدخانه موانا لوا در هاوایی از سال ۱۹۵۸ تا کنون پایگاه ثبت غلظت دی‌اکسید کربن در اتمسفر است)

این رقم، ۵۰ درصد بیش از میزان دی‌اکسید کربنی است که در اواخر قرن هجدهم میلادی و با شروع انقلاب صنعتی، در جوّ وجود داشت. بر اساس اعلام سازمان هواشناسی بریتانیا، در آن زمان سطح دی‌اکسید کربن اتمسفر چیزی حدود ۲۷۸ ذره در میلیون بوده است.

پروفسور ریچارد بتس که پیش‌بینی‌های سالانه اداره هواشناسی بریتانیا را مدیریت می‌کند می‌گوید: «میزان دی‌اکسید کربن سال گذشته در رصدخانه موانا لوا برای چند روز به ۴۱۷ ذره در میلیون رسید، اما این نخستین باری خواهد بود که چند هفته متوالی به این میزان برسد.

تا سال ۱۹۸۶ میزان دی‌اکسید کربن حدود ۲۵ درصد بالاتر از دوران پیشاصنعتی بود و دو قرن طول کشید تا این وضعیت پیش بیاید. اینک ما ۲۵ درصد بعدی را فقط در ۳۰ سال رقم زده‌ایم. این نشان می‌دهد که میزان تولید دی‌اکسید کربن با چه شتابی در حال افزایش است.»

او می‌افزاید: «رسیدن به میزان ۴۱۷ ذره در میلیون در سال جاری، تغییرات فیزیکی فوری و ناگهانی در آب‌وهوای زمین ایجاد نمی‌کند، اما نشانه‌ای آشکار و نمادین است.» پروفسور بتس می‌گوید: «این امر نمادین است، زیرا نشان می‌دهد که ما به چه میزان ترکیبات اتمسفر را با فعالیت‌های انسانی دستخوش تغییر کرده‌ایم.

ما هنوز در مسیر خطا پیش می‌رویم. این که یک رقم دقیق برای غلظت دی‌اکسید کربن بگوییم که در آن، گرم شدن جهان در محدوده ۱.۵ درجه سانتیگراد باقی بماند، بسیار دشوار است؛ اما به تقریب می‌توان گفت که تقریبا چیزی بین ۴۲۵ تا ۴۷۰ ذره در میلیون. از این رو، اگر قصد داریم گرمایش جهانی را در این محدوده نگاه داریم، باید شتاب افزایش دی‌اکسید کربن را متوقف کنیم.»

محدود کردن گرمایش جهانی به میزان ۱.۵ درجه سانتیگراد بالاتر از دوران پیشاصنعتی، هدف آرمانی و آرزومندانه‌ای است که کشور‌ها در توافقنامه پاریس تعیین کرده‌اند. انسان با انتشار آلاینده‌ها، به مرور زمان باعث تجمع دی‌اکسید کربن در اتمسفر شده است.

هر سال غلظت دی‌اکسید کربن افزایش می‌یابد تا پیش از کاهشی آرام در حوالی ماه مه، به نقطه اوج خود برسد. افت میزان پس از ماه مه، به دلیل شروع فصل رویش گیاهان در نیمکره شمالی است که باعث می‌شود مقادیری از دی‌اکسیدکربن از اتمسفر جذب شوند. اما این افت و کاهش موقتی است و غلظت دی‌اکسید کربن معمولا دوباره در ماه سپتامبر افزایش می‌یابد.

این چرخه فصلی یک نمودار با الگویی زیگزاگی می‌سازد که در نمودار بالا قابل‌مشاهده است. سازمان هواشناسی بریتانیا پیش‌بینی می‌کند که اگر سال ۲۰۲۱ را به‌عنوان یک کل در نظر بگیریم، میزان متوسط غلظت دی‌اکسید کربن در رصدخانه موانا لوا در هاوایی، چیزی حدود ۲.۲۹ ذره در میلیون بالاتر از میزان آن در سال ۲۰۲۰ خواهد شد.

این افزایش سالانه پیش‌بینی شده، کمی کمتر از مقداری است که در سال‌های گذشته شاهد بودیم. پروفسور بتس می‌گوید که دلیل این امر آن است که سال ۲۰۲۱ یک سال «لانینا» (La Niña) است. لانینا، یک پدیده طبیعی تناوبی است که بر آب‌وهوای سراسر زمین تاثیر می‌گذارد.

شرایط لانینا می‌تواند روند رشد جنگل‌های گرمسیری را که به جذب بیشتر دی‌اکسید کربن از اتمسفر می‌انجامد، تقویت کند. «لانینا الگوی تغییرات آب‌وهوایی در سراسر جهان را تغییر می‌دهد، به‌خصوص در مناطق گرمسیری که کمی گرم‌تر و مرطوب‌تر خواهند شد.

این شرایط سبب رشد اکوسیستم و در نتیجه جذب دی‌اکسید کربن خواهد شد. این امر، سرعت افزایش امسال را کمی کاهش خواهد داد، اما مانع از وقوع آن نخواهد شد.»

منبع: ایندیپندنت