(عکس) مصاحبه‌ی جنجالی شاه با بی بی سی در سال ۱۳۵۵
شاه در ۲۵ آذر ۱۳۵۵، مصاحبه‌ای جنجالی با بی بی سی داشت که بخش‌هایی از آن بسیار معروف شد. این مصاحبه در نقد رفتار‌های نفتی و امنیتی شاه انجام شده و در آن از فشار‌های شدید آمریکا برای کاهش قیمت نفت صحبت می‌شود.
در ادامه بخشی از مصاحبه شاه درباره کاهش قیمت نفت را بخوانید.
تلویزیون بی بی سی دوشنبه شب در برنامهی « پانوراما » مصاحبه‌ای را که با شاهنشاه آریامهر انجام داده بود، پخش کرد. این برنامه با فیلمهایی از مراسم سلام در کاخ گلستان و « شاتهایی» از نیروهای مسلح شاهنشاهی، کاخ نیاوران و دختر شاهنشاه آریامهر که مصاحبه در آن انجام شده آغاز گردید.
دیوید دیمبلبی، خبرنگار بی بی سی که این مصاحبه را انجام پیش از آغاز سؤالات چنین گفت: کشورهای تولیدکننده نفت در این هفته تشکیل جلسه میدهند تا در بارهی افزایش بهای نفت به توافق برسند و یکی از رهبرانی که خواهان بزرگترین افزایش است شاهنشاه ایران هستند. من به معظم له در تهران دیدار در بارهی قدرتشان برما و کشور خودشان صحبت کنم. شاهنشاه ایران یکی از آخرین پادشاهان مطلقه در جهان هستند. ایشان مدت ۳۵ سال است که بر ۳۵ میلیون نفر در یک فلات وسیع که ماز ترکیه تا افغانستان و از دریای خزر تا خلیج فارس را در بر میگیرد، حکومت میکنند شاهنشاه که اکنون ٥٦ سال دارند و با فوریت فزایندهای سعی دارند انرژی کشور خود را برای تبدیل این کشور به یک کشور صنعتی مدرن ظرف ۲۰ سال آینده، رهبری ایران دومین کشور تولیدکنندهی تحت اوپک بعد از عربستان سعودی است. از سال ۱۹۷۳ به این ترتیب طرف براثر افزایش بهای نفت، کارهای ساختمانی و سرمایهگذاری صعنی بسیار پررونق بوده است. دستمزد کارگران صنعتی چهل درصد افزایش یافته است. رشد اقتصادی ایران اکنون سالیانه ۱۷ درصد است. برای تأمین مالی این رشد، شاهنشاه اکنون خواهان افزایش بهای نفت هستند.
یکی از « بارهای بزرگ» بردوش ایران، مخارج نظامی این کشور است. شاهنشاه آخرین و بهترین تجهیزات را از آمریکا و انگستان و حتی در پارهای موارد از شوروی خریداری میکنند. خرید تانک و موشک، هواپیمای شکاری در مقیاس آنچنان وسیعی صورت میگیرد که سیا، و چند سیاستمدار آمریکائی اکنون نگراناند که ممکن است این تجهیزات امنیت خاورمیانه را مورد تهدید قرار دهد. ایران اکنون بخوبی در مسیر تبدیل شدن به نیرومندترین قدرت غیر هستهای جهان قرار دارد.
دربارهی نحوهی ادارهی کشور از طرف شاه انتقاداتی صورت گرفته است. عفو بینالمللی اخیراً در گزارشی ادعا کرد که قدرت شاه ایران، در پلیس مخفی وی یعنی ساواک، نهفته است که برای سرکوبی مخالفان، از شکنجه و زندانی کردن بدون محاکمه استفاده میکند. ما تمامی این مسائل را با شاهنشاه در این مصاحبه مطرح کردیم.
درباره افزایش بهای نفت یا نخست از شاهنشاه ایران پرسیدیم چرا ایشان عقیده دارند. که افزایش مالی بهای نفت لازم است؟
شاهنشاه: زیرا بهای نفت باید به میزانی برسد که توسعهی دیگر منابع انرژی با صرفه باشد، زیرا اگر این کار هر چه زودتر صورت گیرد آن وقت نفت ما میتوان در زمینهی پتروشیمی استفاده کرد و بجای آنکه این نفت ظرف ۲۰ سال تمام شود، میتوان ۲۵۰ سال دیگر از آن استفاده کرد و این میتواند برای مدتها یک ایندهی طولانی مطمئن شده را تضمین کند.
خبرنگار: دربارهی این افزایش قریب الوقوع بهای نفت آیا شما میپذیرید که لازم است بهای نفت زیاد افزایش پیدا نکند؟ زیرا آسیبی که این افزایش به جهان وارد خواهد کرد، سبب خواهد شد که نتواند با آن سرعتی که امید میرود از کسادی خارج شود.
شاهنشاه: بسیار خوب، ما این مسأله را همیشه مورد توجه قرار میدهیم، اما رفتار متقابل دیده نمیشود، زیرا آنها تورم وحشتناکی بر ما تحمیل میکنند. آنها میگویند شاخص تورم در آمریکا درصد، در آلمان غربی 3.8 درصد است، اما این تورم محلی آنها است. آنچه که ما میخریم بسیار بیشتر است. از سال ۱۹۷۳ باین طرف ما حتی کالاها را پانصد درصد گرانتر خریدهایم.
خبرنگار: بنابراین به علت نوع کالاهایی که شما اینجا میخرید، نیاز دارید تا بر بقیهی جهان، بهای نفتی را تحمیل کنید که به شما اجازه دهد به این خریدها ادامه دهید؟
شاهنشاه: دقیقاً اینطور نیست. زیرا در اوپک ۱۳ کشور عضویت دارند، بسیاری از کشور اوپک ممکن است هم اکنون چندین میلیارد دلار در بانکها سپرده داشته باشند آنها نمیدانند با پول خود چه کار کنند بنابراین ترکیبی از شرایط بسیار متفاوت پیش میآید بعضیها میتوانند تا گاهی آخر درهای پول خود را خرج. کنند و حتی قرض بگیرند و این کاری است اکنون خودمان انجام میدهیم و کسانی نیز هستند که حتی میتوانند با یک سوم درآمد خود بسازند فشار آمریکا بسیار زیاد است.
خبرنگار: بار دیگر به مسألهی کسادی بر میگردیم. نظر شما افزایش ۱۵ درصد بهای نفت تاچه حد بهبود اوضاع اقتصادی کشورها را که تازه شروع به خارج شدن از کسادی کردهاند، به عقب خواهد انداخت؟
شاهنشاه: این به خود کشورها بستگی دارد، آمریکا، آلمان غربی و سرانجام ژاپن میتوانند از پس این مسأله برآیند، اما مثلاً برای ایالباه فرانموس انجام انگلستان اوضاع مشکلتر خواهد بود. هر چند که شما خودتان ظرف دو تا سه سال آینده یک تولیدکنندهی نفت خواهید بود.
فشار آمریکا بسیار زیاد است
خبرنگار: آمریکا برای پائین نگاه داشتن بهای نفت تا چه حد فشار وارد کرده است؟
شاهنشاه: اوه، بسیار زیاد
خبرنگار: آنها چه خواهند و چه چیزی از نظر آنها قابل قبول است؟
شاهنشاه: هیچ چیز، آنها از ما انتظار دارند بهای نفت را افزایش ندهیم و در عین حال خودشان مثلاً بهای فولاد را بالا میبرند.
منبع: انتخاب
