(تصاویر) سیمان عریان: سفری به دنیای معماری بروتالیست

زبرهکاری یا معماری بروتالیست، سبکی جنجالی که با بتن عریان و فرمهای زمخت خود، دهههاست بحث و جدل برانگیخته است. از کتابخانههای غولپیکر تا ساختمانهای مسکونی، این سبک، ردپای خود را در سراسر جهان به جا گذاشته است.
بروتالیسم، که در لغت به معنای «خام» یا «وحشی» است، در اواسط قرن بیستم، به عنوان واکنشی به معماری مدرن و رویکردهای تزئینی آن ظهور کرد. معماران بروتالیست، با الهام از لو کوربوزیه و معماری پس از جنگ جهانی دوم، به دنبال خلق فضاهایی بودند که صداقت، عملکرد و مواد اولیه را به نمایش بگذارند.
ویژگیهای کلیدی بروتالیسم
- بتن عریان: استفاده از بتن بدون روکش، اصلیترین مشخصه این سبک است.
- فرمهای هندسی: ساختمانها اغلب دارای فرمهای مکعبی، زاویهدار و تکراری هستند.
- نمایش عملکرد: عناصر سازهای و تاسیسات ساختمان، به جای پنهان شدن، به نمایش گذاشته میشوند.
- مقیاس بزرگ: ساختمانهای بروتالیست معمولاً در مقیاس بزرگ و عظیم ساخته میشوند.
تاریخچه پر فراز و نشیب
بروتالیسم در ابتدا به عنوان سبکی پیشرو و نوآورانه مورد استقبال قرار گرفت، اما به تدریج با انتقادات زیادی مواجه شد. برخی، این ساختمانها را سرد، بیروح و ناهمگون با محیط اطراف میدانستند. با این حال، بروتالیسم همچنان طرفداران خود را دارد و حتی مدتی است در مسیر افزایش محبوبیت قرار گرفته است. برخی از آثار این سبک، امروزه به عنوان شاهکارهای معماری شناخته میشوند.
معماران برجسته بروتالیست
- لو کوربوزیه
- آلیسون و پیتر اسمیتسون
- ارنو گلدفینگر
- پل رودولف
- مارسل برور
انتقادات و احیا
بروتالیسم، علاوه بر زیباییشناسی خاص خود، به دلیل مشکلات فنی و اجتماعی نیز مورد انتقاد قرار گرفته است. دوام کم بتن در برخی شرایط آب و هوایی، هزینههای نگهداری بالا و ایجاد فضاهای ناامن و غیردوستانه، از جمله این مشکلات هستند. با این وجود، بروتالیسم در سالهای اخیر دوباره مورد توجه قرار گرفته و معماران معاصر، با رویکردهای نوآورانه، سعی در احیای این سبک دارند.
معماری بروتالیست، با تمام موافقان و مخالفانش، بخشی مهم از تاریخ معماری قرن بیستم است. این سبک، با ویژگیهای منحصر به فرد خود، همواره الهامبخش و مورد بحث بوده است. آیا بروتالیسم را دوست دارید یا از آن متنفرید، نمیتوانید تاثیر آن را بر معماری نادیده بگیرید.
منبع: عصر ایران