تصاویر؛ «گنج زنده ایران»؛ شاهین بحری با قیمت ۱۰ میلیارد تومان به کشور‌های عربی برای «قوش بازی» قاچاق می‌شود

شاهین بحری یکی از ارزشمندترین پرندگان شکاری ایران است که به دلیل قدرت، سرعت و مهارت بالای شکار، جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ شکار کشور‌های عربی حوزه خلیج فارس دارد. 

این پرنده به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فردش، به یکی از اهداف اصلی قاچاقچیان حیات‌وحش تبدیل شده و سالانه ده‌ها شاهین از مناطق جنوبی و غربی ایران به‌طور غیرقانونی به کشور‌های عربی صادر می‌شود. 

«بازداری» یا «قوش‌بازی» یکی دیگر از بخش‌های سیاه رابطه انسان و طبیعت نیز بر زندگی بحری‌ها سایه افکنده و هر ساله تعداد قابل توجهی از این پرنده باشکوه زنده گیری می‌شوند تا برای تفریح و سرگرمی عده‌ای عموما کشور‌های عربی و خانواده‌های ثروتمند استفاده شوند.

قوش‌بازی یکی از تهدید‌های اصلی کاهش جمعیت این پرنده در روزگار فعلی محسوب می‌شود و متاسفانه جریمه‌های سنگین چند صدمیلیون تومانی که خیلی کمتر از قیمت قاچاق پرنده است هم تأثیر قابل توجهی بر این قضیه در داخل کشور نداشته و هنوز در مناطق مختلفی از کشور روش‌های مختلفی برای زنده گیری آن انجام می‌پذیرد.

شاهین پرگرین ۱۹ زیرگونه داشت که به تحقیق دانشمندان ۲ زیرگونه آن در طی ۱۰۰ سال گذشته منقرض گشته است. در ایران دو زیرگونه از ۱۷ زیرگونه آن قابل مشاهده است که زیرگونه بروکی در سواحل شمالی و مناطق شمال‌غربی کشور سهم بیشتری از مشاهدات دارد. 

چند زیرگونه دیگر با احتمال کمتر در شرق و شمال‌شرق و جنوب کشور بیشتر قابل مشاهده‌اند. به گمان دانشمندان زیرگونه‌های بحری و شاهین بارباری قابلیت تجمیع دارند و این قضیه در محافل علمی هنوز به نتیجه نرسیده است. سیبیل پهن شاهین بحری آن را از دیگر گونه‌های خانواده شاهین‌ها متمایز می‌کند هر چند در نابالغی ممکن است سیبیل‌های باریک و محوترش با شاهین بارباری اشتباه گرفته شود.

مسیر‌های قاچاق شاهین بحری

شاهین‌های بحری بیشتر در مناطق جنوبی ایران، به‌ویژه استان‌های خوزستان، بوشهر و هرمزگان به دام می‌افتند. پس از شکار، این پرندگان از طریق مرز‌های آبی خلیج فارس یا مسیر‌های زمینی و هوایی قاچاق می‌شوند. امارات، قطر و عربستان سعودی از اصلی‌ترین مقاصد این قاچاق هستند، جایی که بازار پرندگان شکاری رونق زیادی دارد و شاهین‌های ایرانی به‌عنوان «گنج زنده» شناخته می‌شوند. 

قیمت‌های نجومی در بازار سیاه

یکی از دلایل اصلی قاچاق گسترده شاهین بحری، قیمت‌های حیرت‌انگیز این پرندگان است. در ایران، هر شاهین بحری می‌تواند بین ۵۰۰ میلیون تا ۲ میلیارد تومان خریدوفروش شود، اما پس از قاچاق و ورود به بازار‌های عربی، قیمت آنها تا چند برابر افزایش می‌یابد.

گاهی یک شاهین بحری آموزش‌دیده و سالم در امارات یا قطر به قیمت‌های بالای ۱۰۰ هزار دلار (معادل حدود ۱۰ میلیارد تومان) هم به فروش می‌رسد. برخی از نژاد‌های خاص یا پرندگان با توانایی شکار استثنایی حتی در مزایده‌ها به قیمت‌های بالاتر از این هم رسیده‌اند. 

پیامد‌های قاچاق برای محیط زیست ایران

قاچاق شاهین بحری علاوه بر خسارات اقتصادی، تهدیدی جدی برای تنوع زیستی ایران محسوب می‌شود. کاهش جمعیت این گونه ارزشمند می‌تواند اکوسیستم طبیعی را دچار اختلال کند. همچنین قاچاق بی‌رویه و شکار غیراصولی، فشار زیادی به زیستگاه‌های طبیعی وارد می‌کند و بقای نسل شاهین بحری را به خطر می‌اندازد.

منبع: راز بقا