تصاویر؛ آنالیز فیلم پیر پسر؛ نگاهی عمیق به زوال عاطفه در یک خانواده

فرادید| فیلم «پیر پسر» به کارگردانی اکتای براهنی، پس از چالش‌های فراوان در تولید و اخذ مجوز نمایش، سرانجام اکران عمومی خود را از چهارشنبه ۲۱ خرداد ۱۴۰۴  آغاز کرد، اما چند روز بعد و پس از حمله اسرائیل به ایران، اکران اش متوقف شد.

به گزارش فرادید؛ این فیلم که پروانه ساخت خود را در بهمن ۹۸ دریافت کرده بود، به دلیل شیوع کرونا با تأخیر در سال ۱۴۰۰ جلوی دوربین رفت. اما علیرغم نمایش موفق در جشنواره‌های خارجی و جلب نظر منتقدان، برای اکران داخلی با موانع متعددی روبرو بود.

حضور این فیلم در بخش خارج از مسابقه جشنواره فیلم فجر نیز به دلیل زمان طولانی (۱۹۰ دقیقه از نسخه اصلی ۴ ساعته) با دشواری‌هایی همراه شد. اما استقبال بی‌سابقه منتقدان و اهالی رسانه از این اثر در جشنواره فجر، مسیر اکران آن را هموار کرد و در نهایت مجوز نمایش آن صادر شد.

داستان فیلم «پیرپسر»

«پیرپسر» روایتگر زندگی یک خانواده سه‌نفره در یک آپارتمان قدیمی و دوطبقه در تهران است. غلام (با بازی درخشان حسن پورشیرازی)، پدری معتاد، دائم‌الخمر و هوس‌باز، با دو پسرش، علی (با بازی حامد بهداد) و رضا (با بازی محمد ولی‌زادگان) که از مادران جداگانه متولد شده‌اند، زندگی می‌کند.

علی و رضا که در آستانه میانسالی قرار دارند، مصرانه تلاش می‌کنند پدر را به فروش خانه راضی کنند، اما غلام هر بار از این کار شانه خالی می‌کند. او بیش از آنکه به فکر آینده فرزندانش باشد، غرق در خوش‌گذرانی و لذت‌جویی‌های لحظه‌ای خود است. رابطه میان غلام و پسرانش هیچ شباهتی به پیوندهای عاطفی معمول یک خانواده ندارد و هر رویدادی در طول داستان، این رابطه را پیچیده‌تر کرده و اندک عاطفه باقی‌مانده را نیز از بین می‌برد.

نظر منتقدان درباره فیلم «پیر پسر»

«نقدهای منتشر شده درباره فیلم «پیر پسر» نشان می‌دهد که این اثر سینمایی از جنبه‌های مختلف مورد تحسین قرار گرفته است. حسام ناصری، آهنگساز فیلم، با تلفیق خلاقانه سبک‌های الکترونیک و آکوستیک و استفاده از صداهای دیستورت‌شده، توانسته موسیقی‌ای بسازد که به خوبی اضطراب و پیچیدگی ذهنی شخصیت‌ها را بازتاب دهد و در پیشبرد روایت و تأثیرگذاری لحظات کلیدی نقش مهمی ایفا کند (بر اساس نظر نسیم قاضی‌زاده).

 از سوی دیگر، جهان‌بینی «پیر پسر» بر اساس نمادهایی از سنت و مردسالاری بنا شده و تصویری تاریک و پرتنش از جامعه‌ای ارائه می‌دهد که در آن شخصیت‌ها درگیر چرخه‌ای از تقدیر محتوم، درگیری‌های روانی و روابط فروپاشیده‌اند و امیدی به تغییر دیده نمی‌شود (بر اساس تحلیل سهام‌الدین بورقانی).

این فیلم سه ساعته، با وجود مضمون سنگینش، توانسته مخاطبان را به شدت تحت تأثیر قرار دهد؛ سکوت پرشور تماشاگران در طول نمایش و تشویق‌های پایانی، گواهی بر قدرت کارگردانی اکتای براهنی و توانایی او در خلق اثری نفس‌گیر و عمیق است که استانداردهای جدیدی را در سینمای ایران به نمایش گذاشته است (بر اساس نظر محمد صابری).

بازیگران فیلم «پیر پسر»

در ادامه مروری خواهیم داشت بر بیوگرافی بازیگران این فیلم:

حسن پورشیرازی

حسن پورشیرازی متولد ۱۰ اسفند ۱۳۳۶ بازیگر و کارگردان سینما و تلویزیون و فارغ‌التحصیل لیسانس تئاتر در رشته بازیگری و کارگردانی است. او فعالیت سینمایی خود را با بازی در فیلم «صف» در سال ۱۳۶۳ آغاز کرد و در سال ۱۳۶۹ با فیلم «بازی بزرگان» به عنوان برنامه‌ریز و دستیار کارگردان وارد عرصه کارگردانی شد. از افتخارات او می‌توان به دریافت جایزه ویژه هیئت داوران در ششمین جشنواره فیلم دوبی در سال ۱۳۸۸ برای بازی در فیلم «کشتزارهای سپید» اشاره کرد.

حامد بهداد

حامد بهداد متولد ۱۳۵۲ در مشهد، بازیگر ایرانی و فارغ‌التحصیل لیسانس بازیگری تئاتر است. او با فیلم «آخر بازی» (۱۳۷۹) وارد سینما شد و نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فجر شد. بهداد برای بازی در «جرم» (۱۳۸۹) سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مکمل مرد را دریافت کرد و در سال ۲۰۱۹ برای «قصر شیرین» جایزه بهترین بازیگر مرد جشنواره شانگهای را از آن خود کرد. او سابقه همکاری با کارگردانان برجسته‌ای چون عباس کیارستمی، اصغر فرهادی و مسعود کیمیایی را دارد.

محمد ولی‌زادگان

محمّد ولی‌زادگان، متولد ۱۳۶۵،  کارگردان و بازیگر ایرانی با مدرک کارشناسی ارشد کارگردانی تئاتر است. او برای کارگردانی فیلم کوتاه «من خود، من هم می‌رقصم» (۲۰۲۲) برنده خرس بلورین جشنواره فیلم برلین شد و پیش از آن نیز به عنوان بازیگر در فیلم «شیطان وجود ندارد» که برنده خرس طلایی برلین شد، حضور داشت.

لیلا حاتمی

لیلا حاتمی متولد ۱۳۵۱، بازیگر برجسته ایرانی، به دلیل نقش‌آفرینی‌های واقع‌گرایانه‌اش در درام‌ها شناخته شده و دارای افتخارات متعدد داخلی و بین‌المللی از جمله سه سیمرغ بلورین و خرس نقره‌ای برلین برای «جدایی نادر از سیمین» است. او همچنین به عنوان داور در جشنواره‌های کن و ونیز حضور داشته و از دولت فرانسه مقام شوالیه هنر و ادبیات را دریافت کرده است.