تصاویر؛ اولین عکس‌های کهکشانی که «بزرگترین دوربین دیجیتال جهان» ثبت کرده است
تصاویر اولیه و حیرت‌انگیز رصدخانه‌ی «ورا روبین» دیروز منتشر شد و حدود ۱۰ میلیون کهکشان را به تصویر کشید که بسیاری از آن‌ها پیش‌تر هرگز مطالعه نشده بودند.
فرادید| پس از دهه‌ها برنامه‌ریزی و آمادگی، رصدخانه‌ی ورا روبین روز دوشنبه (۲۳ ژوئن) در پخش زنده، نخستین تصاویر خود را به جهان منتشر کرد. این تصاویر که با بزرگترین دوربین دیجیتال جهان ثبت شده‌اند، بسیار دقیق هستند و بخش‌های وسیعی از آسمان را نشان می‌دهند. در یک نشست خبری تلویزیونی، دانشمندانِ رصدخانه جزئیات تازه‌ای درباره‌ی این تصاویر ارائه دادند که بسیار فراتر از «نگاه اجمالی» اولیه‌ای بودند که پیش‌تر در همان روز منتشر شده بود.
به گزارش فرادید، زلجکو ایوژیتس (Zeljko Ivezic)، دانشمند ارشد پروژه‌ی روبین و معاون پروژه‌ی ساخت تلسکوپ بزرگ نقشه‌برداری سینوپتیک (LSST)، در این پخش زنده اعلام کرد: تصویر کامل شامل ۱۰ میلیون کهکشان در درون و پیرامون خوشه‌ی سنبله (Virgo Cluster) می‌شود، که بسیاری از آن‌ها پیش‌تر هرگز دیده نشده بودند.
تصویر کاملِ ثبت‌شده توسط رصدخانه‌ی ورا روبین، ۳۲۰۰ مگاپیکسل حجم دارد، بنابراین برای اینکه چشم انسان بتواند تمام جزئیات آن را تشخیص دهد، باید این تصویر روی ۴۰۰ نمایشگر با کیفیت فوق‌العاده بالا نمایش داده شود؛ معادل شمار صفحه‌نمایش‌هایی که بتوانند یک زمین بسکتبال را کامل بپوشانند.
تمام تصاویر اولیه، از جمله نسخه‌ای قابل جست‌وجو و بزرگ‌نما از تصویر ۳۲۰۰ مگاپیکسلی، در وب‌سایت رسمی رصدخانه در دسترس عموم قرار گرفته‌اند.
نمای کوچک‌شده از اولین تصویر رصدخانه ورا سی. روبین از خوشه کهکشانی سنبله، حاوی حدود ۱۰ میلیون کهکشان
حجم داده‌ای شگفت‌انگیز
بر پایه بیانیه‌ای از سوی رصدخانه، این رصدخانه در نخستین سال فعالیت خود، داده‌هایی بیشتر از تمام رصدخانه‌های نوری فعال دیگر در جهان جمع‌آوری خواهد کرد. این داده‌ها رایگان در اختیار دانشمندان قرار خواهند گرفت، با این امید که منجر به کشفیات مهم درباره‌ی جهان شوند؛ از جمله: موقعیت سیارک‌هایی که تاکنون دیده نشده‌اند، درک بهتر ویژگی‌های ماده‌ی تاریک و انرژی تاریک؛ دو پدیده‌ی ناپیدا که بیشتر جرم و انرژی کیهان را تشکیل می‌دهند اما هنوز درک دقیقی از آن‌ها وجود ندارد و بسیاری کشفیات دیگر.
مایکل کراتسیوس، مدیر دفتر سیاست‌گذاری علم و فناوری کاخ سفید، در این کنفرانس گفته: «شک ندارم تصاویر خیره‌کننده و حجم حیرت‌آور داده‌هایی که این رصدخانه تولید خواهد کرد، از تلاش‌های علمی استثنایی در سراسر جهان پشتیبانی خواهد کرد.»
بر پایه یک بیانیه‌ی رسمی، رصدخانه‌ی روبین در طول ۱۰ سال فعالیت برنامه‌ریزی‌شده‌اش، هر شب با ثبت عکس‌هایی با وضوح بالا از آسمان شب در بازه‌های ۳۰ ثانیه‌ای، حدود ۲۰ ترابایت داده تولید خواهد کرد.
تا پایان این دوره، این رصدخانه حدود ۴۰ میلیارد جرم آسمانی را ثبت خواهد کرد و تریلیون‌ها اندازه‌گیری انجام خواهد داد.
تیم روبین امیدوار است این داده‌ها به پیشرفت درک بشر از پدیده‌های اسرارآمیز کیهانی منجر شود. برایان استون، رئیس دفتر بنیاد ملی علوم آمریکا (NSF)؛ نهادی که همراه با وزارت انرژی ایالات متحده این رصدخانه را اداره می‌کند، در کنفرانس خبری گفت: «از امروز، توانایی ما برای درک ماده‌ی تاریک، انرژی تاریک و دفاع سیاره‌ای، با سرعتی بی‌سابقه رشد خواهد کرد.»
فیلمی از آسمان شب
وقتی رصدخانه‌ی روبین تا پایان امسال به شکل کامل عملیاتی شود، مداوم از آسمان شب عکس‌برداری خواهد کرد تا هرگونه حرکت ممکن در اجرام آسمانی قابل‌مشاهده را ثبت کند. این رصدخانه هر شب حدود ۱٬۰۰۰ تصویر ثبت می‌کند و هر سه تا چهار شب، کل آسمان نیم‌کره‌ی جنوبی را پوشش می‌دهد. سپس این تصاویر به هم متصل می‌شوند تا یک فیلم تایم‌لپس بسیار دقیق از جهان هستی ساخته شود.
بر پایه اعلام رسمی، این تایم‌لپس حرکات شبانه‌ی سیارک‌ها، دنباله‌دارها، ستارگان، ابرنواخترها، کهکشان‌ها و احتمالاً پدیده‌های کیهانی ناشناخته را آشکار خواهد کرد. رصدخانه‌ی ورا روبین در تنها چند شب نخستِ رصد خود، موفق شد مکان بیش از ۲٬۰۰۰ سیارک ناشناخته را که در منظومه شمسی در حرکت هستند، شناسایی کند.
مترجم: زهرا ذوالقدر
