معرفی و نقد و بررسی سریال «دپارتمان کیو | Department Q»؛ یک جنایی متفاوت

فرادید| سریال «دپارتمان کیو» (Department Q)، اقتباسی جدید از رمان‌های پرفروش جنایی یوسی ادلر-اولسن نویسنده دانمارکی، اثری تماشایی در ژانر تریلر جنایی است که با فضایی تیره و غنی، مخاطب را به عمق پرونده‌های حل‌نشده و ذهن پیچیده‌ی شخصیت‌هایش می‌برد.

به گزارش فرادید؛ این سریال، که یک محصول مشترک بین‌المللی با ریشه‌های نوردیک نوآر، بریتانیایی و آمریکایی است، توسط اسکات فرانک، کارگردان و نویسنده‌ی تحسین‌شده‌ی آثاری چون «گامبی وزیر»، اقتباس شده است. «دپارتمان کیو» نه تنها یک درام پلیسی جذاب است، بلکه به مسائل عمیق‌تری چون تروما، احساس گناه، و آسیب‌های روانی می‌پردازد که شخصیت‌ها با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.

«دپارتمان کیو» که در اسکاتلند فیلم‌برداری شده است (با فضایی  گوتیک که به خوبی جایگزین حال و هوای تاریک نوردیک می‌شود)، روایتی جذاب از پرونده‌های سرد را در بستری از تاریکی و تعلیق ارائه می‌دهد. متئو گود در نقش کارل مورک، کارآگاهی آسیب‌دیده و بدخلق، حضوری قدرتمند دارد که محوریت داستان را تشکیل می‌دهد.

 این سریال، یک نمونه موفق از ترکیب عناصر آشنای ژانر کارآگاهی با عمق روان‌شناختی و تنش‌های انسانی است که آن را به اثری برجسته در میان درام‌های جنایی تبدیل می‌کند.

داستان سریال «دپارتمان کیو»

داستان سریال «دپارتمان کیو» حول محور کارل مورک (با بازی متئو گود)، کارآگاهی در ادینبورگ می‌گردد که پس از یک اتفاق فاجعه‌بار در حین مأموریت، که منجر به کشته شدن یک افسر جوان و فلج شدن شریکش می‌شود، دچار تروما و عذاب وجدان شدید است.

او که با این حادثه دست و پنجه نرم می‌کند، به بخش جدیدی به نام «دپارتمان کیو» منتقل می‌شود؛ واحدی که به ظاهر برای تحقیق در مورد پرونده‌های حل‌نشده (Cold Cases) تأسیس شده، اما در واقع یک گوشه‌ی نمور و کثیف در زیرزمین اداره‌ی پلیس است تا مورک را از چشم‌انداز دور نگه دارد. کارل در ابتدا تنها عضو این دپارتمان است و بودجه‌ی آن نیز به سایر بخش‌ها اختصاص یافته است.

به تدریج، کارل تیمی غیرمعمول را برای کمک به خود گرد هم می‌آورد: رُز (لیا بِرن)، دانشجوی افسری که از یک فروپاشی عصبی در حال بهبود است؛ کارآگاه جیمز هاردی (جیمی سایوز)، شریک فلج‌شده‌ی مورک که از بیمارستان به او کمک می‌کند؛ و اکرم سلیم (الکسی مانوِلوف)، پناهنده‌ی سوری و افسر پلیس سابق که حس غریبی در گرفتن اعترافات دارد.

 اولین پرونده‌ی آن‌ها، ناپدید شدن مرموز مریت لینگوارد (کلویی پیری)، وکیل جوان و جاه‌طلب، چهار سال پیش است. داستان لینگوارد به صورت موازی با تحقیقات مورک و تیمش پیش می‌رود و مخاطب را درگیر پیچیدگی‌های یک پرونده‌ی هولناک می‌کند که شامل گم شدن یک گردنبند، ضرب و شتم وحشیانه، خطرات زندگی در روستاهای دورافتاده، و فسادهای نهادی می‌شود.

سریال به تدریج لایه‌های شخصیتی مورک و بار گناهی که بر دوش می‌کشد را آشکار می‌سازد و این کشمکش‌های درونی به اندازه‌ی خود پرونده، جذاب و گیراست.

بازیگران و تیم تولید سریال «دپارتمان کیو»

«دپارتمان کیو» با بهره‌گیری از یک تیم تولید و بازیگران برجسته، کیفیت بالایی را به نمایش می‌گذارد. در رأس تیم خلاق، اسکات فرانک قرار دارد که به عنوان نویسنده و کارگردان اصلی، مسئولیت اقتباس این رمان‌ها را بر عهده داشته است. همکاری او با چاندنی لاکانی و استفان گرین‌هورن در نگارش فیلم‌نامه، اثری عمیق و لایه‌لایه خلق کرده است.

در میان بازیگران اصلی، نقش‌آفرینی‌ها بسیار چشمگیر است:

• متئو گود در نقش کارل مورک: او به طرز بی‌نظیری کارآگاهی خسته، رنجور و بدخلق را به تصویر می‌کشد که با وجود گذشته‌ی آسیب‌دیده‌اش، نبوغی خاص در حل پرونده‌ها دارد.
• الکسی مانوِلوف در نقش اکرم سلیم: پناهنده‌ی سوری با گذشته‌ی مبهم که با هوش و روش‌های خاص خود، مکمل کارل است.
• لیا بِرن در نقش رُز: نیروی جوانی که با تروماهای خودش دست و پنجه نرم می‌کند و به تیم روح تازه‌ای می‌بخشد.
• جیمی سایوز در نقش کارآگاه جیمز هاردی: شریک فلج‌شده‌ی کارل که از بیمارستان به او کمک می‌کند و بُعد احساسی داستان را تقویت می‌کند.
• کلویی پیری در نقش مریت لینگوارد: وکیل گمشده‌ای که داستان او به صورت موازی روایت می‌شود.
• کلی مک‌دونالد در نقش دکتر ایروینگ: روان‌درمانگر کارل.
• مارک بونار نیز در نقش رئیس لینگوارد حضور دارد.

نقد و بررسی سریال «دپارتمان کیو»

«دپارتمان کیو» از سوی منتقدان مورد تحسین قرار گرفته است، هرچند برخی نکات نیز مطرح شده است. این سریال به دلیل کارگردانی دقیق، فیلم‌نامه هوشمندانه، و بازی‌های درخشان، به ویژه از سوی متئو گود و الکسی مانوِلوف، مورد ستایش قرار گرفته است. تمایز آن در پرداخت به تروما و روان‌شناختی شخصیت‌هاست که به داستان عمق می‌بخشد. استفاده از فضای گوتیک اسکاتلند به جای سرمای نوردیک نیز به خوبی کار کرده و جلوه‌ای خاص به سریال داده است.

سریال موفق شده است فضایی تاریک، گیرا و پرتعلیق را خلق کند که به ژانر نوردیک نوآر وفادار است و در عین حال، پیچیدگی‌های یک پرونده‌ی هولناک را با ظرافت روایت می‌کند. روابط میان اعضای تیم، به خصوص رابطه میان کارل مورک و اکرم سلیم، یکی از نقاط قوت اصلی سریال است که به آن بُعد انسانی می‌بخشد.

 با این حال، برخی منتقدان سرعت روایت را کمی کند ارزیابی کرده‌اند که البته به عمق‌بخشی شخصیت‌ها و داستان کمک می‌کند. همچنین، دیالوگ‌ها گاهی اوقات به جای پیشبرد اکشن، بیش از حد به گفت‌وگو تکیه دارند. با وجود این موارد، «دپارتمان کیو» به عنوان یک درام جنایی قوی، هوشمندانه و عمیق، تجربه‌ای جذاب و تکان‌دهنده را برای مخاطبان فراهم می‌آورد.

انتشار و تولید سریال «دپارتمان کیو»

سریال «دپارتمان کیو» در تاریخ پنج‌شنبه، ۸ خرداد ۱۴۰۴ (۲۹ می ۲۰۲۵) از طریق پلتفرم جهانی نتفلیکس منتشر شد. این سریال یک تولید بین‌المللی است که عمدتاً در اسکاتلند فیلم‌برداری شده است. انتخاب اسکاتلند به جای دانمارک (مکان اصلی رمان‌ها) با هدف ایجاد فضایی مشابه اما با جذابیت‌های بصری متفاوت صورت گرفته است.

این فصل از سریال شامل ۹ قسمت است که هر یک تقریباً یک ساعت به طول می‌انجامد. پیش از این، اقتباس‌های سینمایی دانمارکی نیز از همین مجموعه رمان‌ها تولید شده بودند که «نگهبان دلایل گم‌شده» (۲۰۱۳) یکی از آن‌هاست.

آیا سریال «دپارتمان کیو»  ارزش تماشا دارد؟

این سریال برای طرفداران ژانر جنایی، به خصوص دوستداران نوردیک نوآر و درام‌های پلیسی با عمق روان‌شناختی، یک انتخاب عالی است. اگر از داستان‌های پیچیده، شخصیت‌های پرکشش و فضایی تیره و پرتعلیق لذت می‌برید، «دپارتمان کیو» می‌تواند شما را مجذوب خود کند.

نقش‌آفرینی متئو گود که تصویری متفاوت و قدرتمند از یک کارآگاه آسیب‌دیده ارائه می‌دهد، به تنهایی دلیل کافی برای تماشای این سریال است. با وجود برخی انتقادات جزئی درباره سرعت روایت یا طولانی بودن برخی قسمت‌ها، ساختار هوشمندانه داستان و پایان‌بندی قوی، «دپارتمان کیو» را به یکی از درام‌های جنایی برجسته سال (تا به اینجا) تبدیل کرده است. این سریال نه تنها شما را درگیر یک معمای جنایی پیچیده می‌کند، بلکه به بررسی تأثیر تروما و گناه بر زندگی انسان‌ها نیز می‌پردازد.