این نوشیدنی بهترین جایگزین قهوه است؟ پیشنهاد دانشمندان پس از کشف خطر نابینایی

اگر برای ادامه روز به کافئین نیاز دارید اما دچار نگرانی ناشی از عوارض احتمالی قهوه بر سلامت بدن خود هستید، ماچا (Matcha) می‌تواند جایگزینی مناسب و سالم برای شما باشد. ماچا یک پودر فوق‌العاده ریز از برگ‌های چای سبز است که با آب داغ مخلوط می‌شود؛ این پودر سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ بوده و همین سبب شده تا به یک نوشیدنی فوق‌العاده قدرتمند تبدیل شود.

بازار این چای در سال‌های اخیر رونق بسیاری داشته و مردم زیادی برای تهیه این طلای سبز مایع به فروشگاه‌های محصولات سالم و طبیعی هجوم برده‌اند. بر اساس برخی برآوردها، فروش ماچا در ایالات متحده طی ۲۵ سال گذشته از ۱۰ میلیارد دلار فراتر رفته است.

در سطح جهانی نیز ارزش بازار ماچا حدود ۴.۳ میلیارد دلار برآورد شده و تقاضای روزافزون برای این نوشیدنی، فشار زیادی بر منابع و عرضه جهانی آن وارد کرده است. ماچا در کنار فواید متعددش، فاقد خطراتی است که در مورد قهوه گزارش شده‌اند. در یک مطالعه جدید، محققان ارتباطی میان قهوه و بروز مشکلات بینایی پیدا کرده‌اند.

در تحقیقی که ماه گذشته توسط دانشمندان چینی منتشر گردید، مشخص شد که بین قهوه فوری و دژنراسیون ماکولا مرتبط با سن (AMD) — یک بیماری چشمی که باعث تاری یا اعوجاج دید مرکزی می‌شود — رابطه‌ مستقیمی وجود دارد.

نتایج نشان داده افرادی که ترجیح می‌دهند قهوه فوری بنوشند، تا هفت برابر بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به این اختلال هستند. محققان معتقدند این ارتباط ممکن است با روش آماده‌سازی قهوه فوری مرتبط باشد؛ فرآیندی که منجر به آزاد شدن ماده‌ای شیمیایی به نام آکریل‌آمید (Acrylamide) می‌شود؛ ماده‌ای که ممکن است وارد جریان خون شده و به شبکیه چشم آسیب بزند.

در مقابل، مطالعات نشان داده‌اند که ماچا می‌تواند به کاهش فشار خون و التهاب کمک کرده و هوشیاری و تمرکز را بهبود بخشد. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در پودر ماچا نیز با کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن، سرطان و اختلالات مرتبط با افزایش سن ارتباط دارند. اگر به جای نوشیدن قهوه، ماچا را انتخاب کنید، می‌توانید از تمام فواید آن بهره‌مند شوید؛ البته بدون اینکه نیازتان به کافئین را کنار بگذارید.

به گفته نشریه Harvard Health، در هر فنجان ماچا (حدود ۲۴۰ میلی‌لیتر)، ۳۸ تا ۸۹ میلی‌گرم کافئین وجود دارد؛ در حالی‌که همین مقدار قهوه معمولاً حاوی ۱۰۰ تا ۱۲۰ میلی‌گرم کافئین است.

اگرچه ماچا کافئین کمتری دارد، اما انرژی حاصل از آن پایدارتر و ماندگارتر از قهوه است. وقتی قهوه می‌نوشید، سطح انرژی بدن به‌سرعت افزایش می‌یابد، اما همان‌طور که ناگهان بالا می‌رود، تنها چند ساعت بعد نیز به‌یکباره کاهش می‌یابد و احساس خستگی و افت انرژی به سراغتان می‌آید.

با مصرف ماچا، افراد همچنان افزایش سطح انرژی را تجربه می‌کنند، اما این انرژی پایدارتر و برای چندین ساعت ماندگار است و برخلاف قهوه، باعث افت ناگهانی و شدید انرژی نمی‌شود. در واقع، به‌جای کاهش ناگهانی سطح انرژی، این تقلیل به‌تدریج و در طول چند ساعت رخ می‌دهد.

ماچا همچنین حاوی ال‌-تیانین (L-theanine) است — آمینواسیدی که گفته می‌شود به‌تنهایی تأثیری قوی‌تر از کافئین بر عملکرد شناختی مغز دارد. ترکیب کافئین و تیانین در ماچا به افزایش تمرکز و توجه افراد کمک می‌کند.

تیانین همچنین باعث می‌شود کافئین موجود در بدن به‌تدریج آزاد شده و از بروز خستگی ناگهانی یا افت شدید انرژی جلوگیری می‌نماید. طی یک مطالعه در سال ۲۰۲۴، ۹۹ نفر شامل ۶۴ نفر با مشکلات شناختی گزارش‌شده توسط خود فرد، و ۳۵ نفر با اختلال شناختی خفیف، به‌صورت تصادفی به دو گروه تقسیم شدند؛ یک گروه از ماچا و گروه دیگر از دارونما (placebo) استفاده کردند.

نتایج نشان داد که مصرف ماچا با بهبود عملکرد شناختی اجتماعی — یکی از معیارهای مهم در تشخیص زوال عقل — به‌ویژه در زمینه درک احساسات از طریق حالات چهره مرتبط است. همچنین، در یک مطالعه جداگانه در سال ۲۰۲۰، زنانی که ماچا مصرف می‌کردند، بهبود قابل توجهی در عملکرد شناختی خود را تجربه کردند.

یکی دیگر از مزایای ماچا نسبت به قهوه این است که باعث بوی بد دهان یا تغییر رنگ دندان‌ها نمی‌شود؛ در واقع، ماچا حتی می‌تواند سلامت دهان و دندان را نیز بهبود ببخشد. به گفته شرکت Tea Makers of London، آنتی‌اکسیدان‌های قوی موجود در ماچا با باکتری‌های مضر دهان مقابله می‌کنند؛ باکتری‌هایی که منجر به پوسیدگی دندان، التهاب لثه و دیگر آسیب‌های دهانی می‌شوند. ماچا به کاهش تشکیل پلاک کمک کرده و علائم و مشکلات ناشی از بیماری‌های لثه را کاهش می‌دهد.

ماچا همچنین می‌تواند مکملی مؤثر برای کاهش وزن باشد. برخلاف نوشیدنی‌های انرژی‌زای صنعتی و تقویت‌کننده‌های متابولیسم که بیش‌ازحد فرآوری‌شده‌اند، ماچا حاوی ترکیبات طبیعی است که متابولیسم را به‌صورت ایمن افزایش داده و سطح انرژی بدن را بالا می‌برد — به‌طوری‌که بدن وارد مرحله چربی‌سوزی می‌شود. این نوشیدنی، برخلاف بسیاری از مکمل‌های ورزشی، فشار خون یا سطح کورتیزول را افزایش نمی‌دهد و یک گزینه عالی برای مصرف قبل از ورزش است. در نهایت، تهیه یک فنجان ماچا روشی به مراتب ساده‌تر و حتی مقرون‌ به‌ صرفه‌تر از قهوه است.

برای درست‌کردن آن تقریباً به هیچ تجهیزات خاصی نیاز ندارید — تنها کافی‌ست پودر ماچا را با آب داغ یا شیر هم بزنید. این در حالی است که تهیه قهوه معمولاً به دستگاه‌هایی گران‌قیمت مانند قهوه‌ساز یا اسپرسوساز نیاز دارد که ممکن است کلی هزینه روی دست‌ شما بگذارد.

منبع: روزیاتو